การประเมินคุณภาพห้องปฏิบัติการตรวจเอชไอวีซีโรโลยีในเขตภาคกลาง และภาคตะวันออก ปึงบประมาณ 2561-2565
คำสำคัญ:
การประเมินคุณภาพ, ห้องปฏิบัติการ, เอชไอวีซีโรโลยีบทคัดย่อ
การประเมินคุณภาพห้องปฏิบัติการโดยองค์กรภายนอกเป็นกระบวนการสำคัญของการประเมินความ สามารถของห้องปฏิบัติการ เพื่อให้เกิดความเชื่อมั่นในผลการวิเคราะห์ที่ถูกต้อง และเชื่อถือได้ การเข้าร่วมแผนทดสอบความชำนาญยังเป็นหนึ่งในข้อกำหนดในการรับรองมาตรฐาน ISO 15189 ด้วย ในการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินคุณภาพของห้องปฏิบัติการในเขตภาคกลางและภาคตะวันออก ระหว่างปิ้งประมาณ 2561-2565 ห้องปฏิบัติการที่เข้าร่วมเป็นห้องปฏิบัติการที่ทำการตรวจเอชไอวิชีโรโลยี จำนวน 143 - 194 แห่ง คุณภาพการตรวจประเมินจากความสอดคล้องกับค่ากำหนด การดำเนินงานประกอบด้วย การส่งตัวอย่างทดสอบให้สมาชิกจำนวน 3 ครั้ง/ปี การรวบรวมข้อมูลการตรวจ การประเมินผลความถูกต้องและแม่นยำ และการจัดทำ รายงาบผล ผลการศึกษาพบอัตราการตอบกลับของห้องปฏิบัติการที่เข้าร่วมแผนทดสอบความชำนาญ 91.70, 93.83, 94.31, 94.27 และ 92.72 ตามลำดับ ผลความถูกต้องของผลการตรวจคิดเป็น ร้อยละ 95.17, 95.36.36, 97.45, 97.05 และ 89.87 ตามลำดับ สาเหตุของความผิดพลาดพบสูงที่สุด คือ การรายงานผลหรือสรุปผลผิด การปนเปื้อน และการสลับตัวอย่าง ผลการตรวจของห้องปฏิบัติการมีความความแม่นยำในการตรวจตัวอย่างซ้ำ คิดเป็นร้อยละ 98.79, 99.23, 99.45, 99.27 และ 99.24 ตามลำดับ ในส่วนของการสรุปผลการตรวจพบว่า สมาชิกมีการสรุปผลไม่เป็นไปตามแนวทางการตรวจวินิจฉัย รักษา และป้องกัน การติดเชื้อเอซไอวีประเทศไทย แต่มีแนวโน้มลดลงเมื่อได้รับคำแนะนำจากผู้ดำเนินแผนแผนฯ จากข้อมูลในการศึกษาครั้งนี้มีประโยชน์ต่อสมาชิกในการเฝ้าระวัง ปรับปรุงแก้ไขข้อผิดพลาดที่อาจเกิดซ้ำ อีกทั้งยังยังมีประโยชนในการนำไปพัฒนาโปรแกรมการ ทดสอบความชำนาญให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
Downloads
References
กัลยาณี คูพูลทรัพย์, ธีรกุล อาภรณ์สุวรรณ, วัชนันท์ วงศ์เสนา, วิไล เฉลิมจันทร์, ศักดิ์ชัย เดชตรัยรัตน์, ศิริรัตน์ ลิกานนท์สกุล, สุดา ลุยศิริโรจนกุล และสมบูรณ์ หนูไข่. (2560). คู่มือการตรวจ หาการติดเชื้อเอชไอวีสำหรับเทคนิคการแพทย์ กรุงเทพมหานคร: พีเอสเซอร์วิส.
กระทรวงสาธารณสุข กรมควบคุมโรค กองโรคเอดส์ และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์. (2566). HIV INFO HUB ศูนย์รวมข้อมูลสารสนเทศด้านเอชไอวี ของประเทศไทย. สืบค้น 3 ตุลาคม 2566, จาก https://hivhub.ddc.moph.go.th/epidemic.php
กระทรวงสาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข. (2561) ชุดตรวจเอชไอวีด้วยวิธีรวดเร็ว ที่ตรวจหา แอนติบอดีและแอนติเจนในชุดเดียวกัน (4th Generation HIV rapid test kit). สืบค้น 22 ธันวาคม 2566 จาก https://nih.dmsc.moph.go.th/
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์ สาธารณสุข ฝ่ายปฏิบัติการด้านเชื้อถ่ายทอด ทางการให้เลือด. (2555). รายชื่อผู้รับอนุญาต ผลิต-นําเข้าชุดตรวจที่เกี่ยวข้องกับการติด เชื้อเอชไอวี เพื่อจําหน่ายในประเทศไทย, สืบค้น 29 มกราคม 2566 จาก http://ttp.dmsc.moph.go.th
วิมลสิริ ชนะตรีรัตนพันธุ์, (2564). การประเมินประสิทธิภาพชุดตรวจเอชไอวี รุ่นที่ 4 ชนิดได้ผลเร็ว เปรียบเทียบกับเครื่องตรวจวิเคราะห์อัตโนมัติ, วารสารวิชาการแพทย์และสาธารณสุข เขตสุขภาพที่ 3. 18(1) 27-34 https://thaidj.org/
สลักจิต ชุติพงษ์วิเวท, ยงยุทธ พรหมพันธุ์ใจ และ วันวิสาข์ เนตรเรืองแสง. (2557). การประเมินคุณภาพภายนอกของห้องปฏิบัติการการตรวจเอชไอวีซีโรโลยีของโรงพยาบาลในเขต ตอนกลางของประเทศไทย, วารสารวิทยาศาสตร์บูรพา ฉบับพิเศษ การประชุมวิชาการระดับชาติ วิทยาศาสตร์วิจัย ครั้งที่ 6. 19(3) 312-317 https://scijournal.buu.ac.th/
สุริยา ยศพรสกุล. (2566, 21 มิถุนายน), การประเมิน คุณภาพการตรวจเอชไอวีซีโรโลยีของห้อง ปฏิบัติการในเขตภาคเหนือในช่วงปีงบประมาณ พ.ศ. 2561-2565. [การนําเสนอด้วยโปสเตอร์] งานประชุมวิชาการกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ครั้งที่ 31
เสาวนีย์ วิบุลสันติ, ศศิโสภิณ เกียรติบูรณกุล, โอภาส พุทธเจริญ, เอกจิตรา สุขกุล และ รังสิมา โล่เลขา. (2565). แนวทางการตรวจรักษาและป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย ปี 2564/2565. กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วนจํากัด สํานักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์
ISO 15189:2012 Medical laboratories-Requirements for quality and competence. (2012). Switzerland.
ISO/IEC 17043:2010 Conformity assessment- General requirements for proficiency testing. (2010). Switzerland.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของศูนย์สนับสนุนบริการสุขภาพที่ 6
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับศูนย์สนับสนุนบริการสุขภาพที่ 6 และบุคลากรท่านอื่น ในศูนย์ฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว