แนวทางการพัฒนาเมืองสมุนไพรเพื่อการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพในพื้นที่จังหวัดจันทบุรี

บทคัดย่อ

        การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการนำนโยบายการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ “เมืองสมุนไพร ไปปฏิบัติในพื้นที่จังหวัดจันทบุรี 2) ศึกษาความพร้อมของแหล่งท่องเที่ยวและบริการด้านการท่องเที่ยวสำหรับแหล่งท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ “เมืองสมุนไพร” ในพื้นที่จังหวัดจันทบุรี 3) ศึกษาแนวทางการพัฒนาและการจัดการการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ “เมืองสมุนไพร” ในพื้นที่จังหวัดจันทบุรี ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 23 คน จำแนกเป็น 3 กลุ่ม โดยเจาะจงเลือกจากตัวแทนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดนโยบายเมืองสมุนไพร (ส่วนกลาง) ตัวแทนหน่วยงานที่ดูแลรับผิดชอบการขับเคลื่อนนโยบายเมืองสมุนไพร (ระดับจังหวัด) และตัวแทนผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับนโยบายเมืองสมุนไพร ซึ่งเก็บรวบรวมข้อมูล เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์แบบเจาะลึก และประเด็นการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้วิธีการจำแนกประเภทข้อมูล

     ผลการศึกษา: 1) ด้านนำนโยบายการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงสุขภาพไปปฏิบัติยังไม่ชัดเจน ควรมีการจัดตั้งคณะกรรมการการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ และการบูรณาการทั้งภาครัฐ เอกชน และประชาชน เพื่อให้การดำเนินการเป็นรูปธรรมและยั่งยืน 2) ด้านความพร้อมของแหล่งท่องเที่ยวและบริการด้านการท่องเที่ยว พบว่าการเข้าถึงสิ่งอำนวยความสะดวกในพื้นที่ มีความพร้อม ส่วนความร่วมมือในท้องถิ่นยังมีแนวทางไม่ชัดเจนในด้านการพัฒนา 3) แนวทางการพัฒนาและการจัดการการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ “เมืองสมุนไพร” พบว่า มีการกำหนดบทบาทที่ชัดเจนในภาคส่วนต่าง ๆ สร้างความตระหนักรู้ให้แก่ชุมชน มุ่นเน้นด้านการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพที่ยั่งยืน

       แนวทางการพัฒนาเมืองสมุนไพรเพื่อการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพในพื้นที่จังหวัดจันทบุรี ด้วยกระบวนการพัฒนาคน สังคม เศรษฐกิจ ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม รวมไปถึงการจัดสรรทรัพยากรของพื้นที่ ทั้งในด้านการพึ่งพาตนเอง สร้างการมีส่วนร่วม รสร้างกลุ่มอาชีพวิสาหกิจชุมชนเพื่อสร้างรายได้ให้คนในชุมชน โดยมีการแก้ไขนโยบายให้เอื้อการดำเนินงาน อีกทั้งการจัดการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพในพื้นที่จังหวัดจันทบุรีด้านการวางแผนที่เหมาะสมและสามารถปฏิบัติได้จริง โดยมีการกำหนดนโยบายและแนวทางการดำเนินงานในการขับเคลื่อนเมืองสมุนไพรของจังหวัด และการดำเนินงานพัฒนานั้นต้องมีการบูรณาการของหลายภาคส่วนทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคีเครือข่ายเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

      สรุป: ควรมีการกำหนดนโยบายและกลไกในการขับเคลื่อนแนวทางการพัฒนาเมืองสมุนไพรเพื่อการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ ในทุกระดับอย่างต่อเนื่อง มีการประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนเข้าถึง และตอบสนองต่อนโยบาย พัฒนาผลิตภัณฑ์สมุนไพรเข้าสู่บริการสุขภาพทั้งภาครัฐ และเอกชน