บุหรี่ไฟฟ้าในเยาวชน: ภัยเงียบและบทบาทพยาบาลจิตเวชในการป้องกัน
คำสำคัญ:
บุหรี่ไฟฟ้า, วัยรุ่น , พยาบาลจิตเวช , การป้องกันบทคัดย่อ
แนวโน้มการใช้บุหรี่ไฟฟ้าในกลุ่มเด็กและวัยรุ่นไทยที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เนื่องจากการโฆษณาและภาพลักษณ์ที่ดึงดูดใจ ทำให้เกิดความเข้าใจผิดว่าปลอดภัยและช่วยเลิกบุหรี่มวนได้ แต่ในความเป็นจริงบุหรี่ไฟฟ้ามีสารนิโคตินในปริมาณสูงกว่าบุหรี่มวน 5-9 เท่า พร้อมทั้งสารพิษอื่นๆ ส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั้งด้านร่างกาย เช่น หายใจลำบาก ปวดศีรษะ โรคหัวใจและหลอดเลือด เป็นต้นและด้านจิตใจ เช่น ภาวะซึมเศร้า ความวิตกกังวล และความเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตาย เป็นต้น การศึกษายังพบว่าปัจจัยที่ส่งผลต่อการใช้บุหรี่ไฟฟ้า ได้แก่ วัยรุ่นมีความอยากรู้อยากลอง อิทธิพลจากเพื่อน ครอบครัว สื่อโฆษณา รวมถึงทัศนคติเชิงบวกต่อการใช้บุหรี่ไฟฟ้า บทความนี้เน้นนำเสนอแนวทางการป้องกันผ่านบทบาทของพยาบาลจิตเวช โดยเน้นการป้องกันระดับปฐมภูมิผ่านการให้ความรู้ที่ถูกต้อง เสริมสร้างทักษะการปฏิเสธ การปรับเปลี่ยนค่านิยม และการบำบัดแบบสั้น (Brief Intervention)
เอกสารอ้างอิง
Thai Health Promotion Foundation. Thai youth use e-cigarettes increased sevenfold [Internet]. 2024 [cited 2025 Feb 13]. Available from: https://www.smokefreezone.or.th/
Rasira S, Tantasit Y, Rasira T. Electronic cigarette use behavior among dental public health students. Journal of Dental Public Health. 2019;30(2).
Rungreungklakit S, Khottanara I. Nurses and gender integration in disaster management. Songklanagarind Journal of Nursing. 2013;33(1):57–68.
Onmoy, P., Buarueang, A., Paponngam, C., Janrungrueang, T., Lao- noi, N. & Boonrawd, A. (2022). Factors Associated with Electronic Cigarette Smoking Behaviors of Adolescents in Uttaradit Province, Thailand. Journal of Health Science, 31(2), 197-205. (in Thai)
Phaowattana A, Euammaneekul N, Lakamphan S. Risk behaviors prevention in adolescence: concepts and management in multilevel approach. Bangkok: Danex Intercorporation; 2017.
Meethawon J, Kiatrungreung K, Hongsanguansri S, Phiphatnachat W. Factors associated with continuous smoking in adolescents. Journal of the Psychiatric Association of Thailand. 2022;67(1):21–34.
Cho JH, Shin E, Moon SS. Electronic-cigarette smoking experience among adolescents. J Adolesc Health. 2011;49(5):542–6.
Sasin Graduate Institute of Business Administration of Chulalongkorn University. Study project on the impact of electronic cigarettes on stakeholders in Thailand and policy recommendations for government management. Bangkok: Tobacco Authority of Thailand, Ministry of Finance; 2014.
Boonphen P, Mentara P, Boonphen P. E-cigarette smoking behavior and smoking cessation behavior among university students in Bangkok. Srinakharinwirot Research and Development Journal. 2019;11(22):111–27.
Phruthiphinyoyo C, Phiphatnachat W. Hidden danger of electronic cigarettes. Bangkok: Charoendee Mankong Printing; 2019.
Charoenchitkul C, Prasertsong C. E-cigarettes: the silent threat among adolescents. Royal Thai Army Nursing Journal. 2014;15(3):149–54.
Kongsakorn R. E-cigarettes: illegal, deadly, and dangerous (Editorial). Kaotan Research Journal with ThaiHealth. 2020;12(1):4–6.
Rueanphet K. Factors associated with e-cigarette smoking among male vocational students in Buriram Province [Master’s thesis in Community Nurse Practitioner Program]. Chonburi: Burapha University; 2021.
Thai Health Promotion Foundation. When online platforms become a tobacco market: new forms of tobacco products [Internet]. 2018 [cited 2025 Feb 15]. Available from: http://www.ashthailand.or.th/smartnews/post/detail/286.
Tobacco Products Control Committee, Department of Disease Control, Ministry of Public Health. Academic information on electronic cigarettes. Nonthaburi: Ministry of Public Health; 2024 [cited 2025 Feb 15]. Available from: https://ddc.moph.go.th.
Payne S. Gender, women and the tobacco epidemic. Gend Dev. 2011;19(2):344–5.
System Innovation for Mental Health Promotion Project, Department of Mental Health, Ministry of Public Health. Summary report: prevention of psychiatric disorders – effective measures and policy options. Nonthaburi: Department of Mental Health, Ministry of Public Health; 2017. [cited 2025 Feb 16]. Available from: https://ddc.moph.go.th.
Bien TH, Miller WR, Tonigan S. Brief intervention for alcohol problems: A review. Addiction. 1993;88:315–36.
World Health Organization. The ASSIST-linked brief intervention for hazardous and harmful substance use: a manual for use in primary care. Geneva: World Health Organization; 2010.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยเชียงราย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของคณะพยาบาลศาสตร์
