การศึกษาประสิทธิผลในการให้ยาละลายลิ่มเลือด (rt-PA) ในผู้ป่วย Stroke Fast track ระหว่างระยะเวลาให้ยา (Door to needle time) น้อยกว่า 45 นาที เปรียบเทียบกับ 45-60 นาทีและมากกว่า 60 นาที ในโรงพยาบาลพัทยาปัทมคุณ (บางละมุง)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทนำ: โรคหลอดเลือดสมองตีบเฉียบพลันเป็นสาเหตุสำคัญของความพิการและการเสียชีวิตในประเทศไทย การให้ยาละลายลิ่มเลือด rt-PA เป็นการรักษามาตรฐานในผู้ป่วยที่ไม่มีข้อห้าม แต่มีความเสี่ยงต่อการเกิดเลือดออกในสมองซึ่งอาจเพิ่มอัตราการเสียชีวิต
วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินผลของการให้ยา rt-PA โดยเปรียบเทียบ door-to-needle time (DTN) และศึกษาปัจจัยเสี่ยงของภาวะเลือดออกในสมองภายหลังการรักษา
วิธีศึกษา: การศึกษาย้อนหลังในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบเฉียบพลันที่ได้รับยา rt-PA ภายใน 4.5 ชั่วโมง ระหว่างวันที่ 1 กรกฎาคม 2565 ถึง 30 กันยายน 2566 โดยมีข้อมูล เช่น อายุ โรคประจำตัว NIHSS แรกรับและจำหน่าย รวมถึง mRS แรกรับและ90วัน การประเมินผลจะใช้คะแนน NIHSS ขณะจำหน่ายและ mRS ที่ 90 วัน
ผลการศึกษา: ผู้ป่วย 96 ราย เมื่อจัดกลุ่ม DTN เป็น <45, 45–60 และ >60 นาที ไม่พบความแตกต่างที่มีนัยสำคัญทางสถิติ อย่างไรก็ตาม การจัดกลุ่มใหม่เป็น <30, 31–45 และ >45 นาที พบว่ากลุ่ม <30 นาทีมีผลลัพธ์ที่ดีกว่าอย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.05) อุบัติการณ์ของภาวะเลือดออกในสมองอยู่ที่ 9.375% โดยมีอาการแสดงใน 5.20% ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ ได้แก่ สูงอายุ ภาวะหัวใจห้องบนเต้นผิดจังหวะ(AF) และความดันไดแอสโตลิกต่ำกว่า
สรุป: การให้ rt-PA ภายใน 30 นาทีสัมพันธ์กับผลลัพธ์ทางคลินิกที่ดีกว่าทั้งในเรื่อง NIHSS วันจำหน่ายผู้ป่วยและ mRs ที่ 90 วัน ขณะที่อายุสูง ภาวะหัวใจห้องบนเต้นผิดจังหวะ และความดันไดแอสโตลิกต่ำเป็นปัจจัยเสี่ยงของภาวะเลือดออกในสมองภายหลังการรักษา
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
สมศักดิ์ เทียมเก่า. ปัจจัยที่มีผลต่อประสิทธิภาพของการให้ยาสลายลิ่มเลือดในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบเฉียบพลัน [Internet]. วารสารประสาทวิทยาแห่งประเทศไทย. 2564;37(4):391–401 [cited 2024 Jun 24]. Available from: http://www.neurothai.org/images/journal/2021/vol37_no4/07%20Nana%20Sara%20Somsak.pdf
Del Zoppo GJ, Saver JL, Jauch EC, Adams HP Jr; American Heart Association Stroke Council. Expansion of the time window for treatment of acute ischemic stroke with intravenous tissue plasminogen activator: a science advisory from the AHA/ASA. Stroke. 2009;40(8):2945–8.
Brott T, Broderick J, Kothari R, Brott TG, et al; NINDS rtPA Stroke Study Group. Tissue plasminogen activator for acute ischemic stroke. N Engl J Med. 1995;333(24):1581–8.
National Institute of Neurological Disorders and Stroke rt-PA Stroke Study Group. Intracerebral hemorrhage after intravenous t-PA therapy for ischemic stroke. Stroke. 1997;28(11):2109–18.
Derex L, Nighoghossian N. Intracerebral haemorrhage after thrombolysis for acute ischaemic stroke: an update. J Neurol. 2008;255(11):1681–90.
Dharmasaroja PA, Muengtaweepongsa S, Pattaraarchachai J, Dharmasaroja P. Intracerebral hemorrhage following intravenous thrombolysis in Thai patients with acute ischemic stroke. J Clin Neurosci. 2012;19(6):799–803.
Whiteley WN, Emberson J, Lees KR. Risk of intracerebral haemorrhage with alteplase after acute ischemic stroke: a secondary analysis of an individual patient data meta-analysis. Lancet Neurol. 2016;15(9):925–33.
Cucchiara B, Kasner SE, Tanne D, Levine SR, Demchuk A, Messe SR, et al. Factors associated with intracerebral hemorrhage after thrombolytic therapy for ischemic stroke: pooled analysis of placebo data from the SAINT I and II Trials. Stroke. 2009;40(9):3067–72.
Gumbinger C, Reuter B, Stock C, et al. Time to treatment with recombinant tissue plasminogen activator and outcome of stroke in clinical practice: retrospective analysis. BMJ. 2014;348:g3429.
Hacke W, Kaste M, Bluhmki E, et al. Thrombolysis with alteplase 3 to 4.5 hours after acute ischemic stroke. N Engl J Med. 2008;359(13):1317–29.
Brott T, Adams HP Jr, Olinger CP, Marler JR, Barsan WG, Biller J, et al. Measurements of acute cerebral infarction: a clinical examination scale. Stroke. 1989;20(7):864–70.
Sulter G, Steen C, De Keyser J. Use of the Barthel index and modified Rankin scale in acute stroke trials. Stroke. 1999;30(8):1538–41.
Rajan SS, Decker-Palmer M, Wise J, et al. Beneficial effects of the 30-minute door-to-needle time standard for alteplase administration. Ann Clin Transl Neurol. 2021;8(8):1592–600.
Iglesias Mohedano AM, Garcia Pastor A, Diaz Otero F, et al. A new protocol reduces median door-to-needle time to the benchmark of 30 minutes in acute stroke treatment. Neurologia. 2021;36(6):487–94.
Whaley M, Caputo L, Kozlowski M, et al. A door-to-needle time under 30 minutes can be achieved and can improve functional outcome. Neurology. 2015;84(14):1424–30.
Bicen M, Afzal S, Orlando M, et al. Abstract TMP24: thrombolytics with ≤30 minutes door-to-needle time in acute ischemic stroke: how fast is too fast? Stroke. 2025;55(Suppl 1).
พัณน์ญรัศ พันธุ์เขียน. ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดเลือดออกในสมองหลังการให้รีคอมบิแนนท์ทิชชูพลาสมิโนเจนแอคทีเวเตอร์. วารสารแพทย์เขต 4-5. 2558;34(2):120–30.
สุจริต สวนกูล, ธานินทร์ โลเกศกระวี. ปัจจัยที่มีผลต่อภาวะเลือดออกในสมองภายหลังการให้ยาละลายลิ่มเลือด. ลำปางสาร. 2559;37(2):67–77.
สิโรตม์ ศรีมหาดไทย. ปัจจัยที่มีผลต่อการมีเลือดออกในสมองสำหรับผู้ป่วยหลอดเลือดสมองอุดตันที่ได้รับยา rtPA. วารสารแพทย์เขต 4-5. 2563;39(4):604–15.
วรุฒม์ ชมพูจันทร์. Incidence and risk factors of post-thrombolysis intracranial hemorrhage in acute ischemic stroke in Bueng Kan hospital. JPMAT. 2022;12(1):82–99.
ปาริชาติ ตุ้มทอง. ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะเลือดออกในสมองหลังให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันเฉียบพลัน [Internet]. เพชรบูรณ์: โรงพยาบาลวิเชียรบุรี; 2564 [cited 2024 Jun 26]. Available from: https://hpc2appcenter.anamai.moph.go.th/academic/web/files/2564/research/MA2564-002-01-0000000507-0000000484.pdf
Whiteley WN, Slot KB, Fernandes P, Sandercock P, Wardlaw J. Risk factors for intracranial hemorrhage in acute ischemic stroke patients treated with rt-PA: a meta-analysis of 55 studies. Stroke. 2012;43(11):2904–9.
Tanne D, Kasner SE, Demchuk AM, et al. Marker of increased risk of intracerebral hemorrhage after rt-PA therapy: the multicenter rt-PA stroke survey. Circulation. 2002;105(14):1679–85.
Miller DJ, Simpson JR, Silver B. Safety of thrombolysis in acute ischemic stroke: a review of complication, risk factors, and newer technologies. Neurohospitalist. 2011;1(3):138–47.
Sobieraj P, Lewandowski J, Siński M. Low diastolic blood pressure is not related to risk of first stroke in a high-risk population: a secondary analysis of SPRINT. J Am Heart Assoc. 2019;8(4):e010603.
Chen Z, Mo J, Xu J, et al. Effect of low diastolic blood pressure to cardiovascular risk in patients with ischemic stroke or TIA under different systolic BP levels. Front Neurol. 2020;11:356.
