ความชุกของการสูบบุหรี่และปัจจัยที่เกี่ยวข้องในจังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

การสูบบุหรี่เป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง การศึกษานี้เป็นการสำรวจครัวเรือนแบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความชุกของผู้สูบบุหรี่และปัจจัยที่เกี่ยวข้อง กลุ่มตัวอย่าง คือ ประชาชนสัญชาติไทย ที่มีชื่ออยู่ในทะเบียนราษฎร์จังหวัดนครราชสีมา ปี พ.ศ. 2567 อายุระหว่าง 12-65 ปี ดำเนินการสุ่มตัวอย่างโดยใช้เทคนิคการสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิศาสตร์แบบกระจุกสี่ขั้นตอน ได้กลุ่มตัวอย่างที่ยินยอมเข้าร่วมการวิจัยจำนวนทั้งสิ้น 3,122 คน โดยเก็บข้อมูลผ่านการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและอนุมาน ได้แก่ ความถี่, Odds Ratio (OR), ช่วงความเชื่อมั่นร้อยละ 95 (95% CI), การประมาณค่าจุด (Point estimation), การทดสอบไคสแควร์, Fisher’s exact test และการถดถอยโลจิสติกพหุคูณ
ผลการวิจัยพบว่า มีประชากรที่เคยสูบบุหรี่ในจังหวัดนครราชสีมา จำนวน 607,997 คน โดยในจำนวนนี้เลิกสูบแล้ว ร้อยละ 37.28 คงเหลือผู้สูบบุหรี่ปัจจุบัน 381,313 คน คิดเป็นความชุก 19.22 ต่อประชากร 100 คน โดยในเดือนที่ผ่านมา มีผู้สูบบุหรี่ จำนวน 369,449 คน ซึ่งร้อยละ 70.99 เป็นผู้สูบบุหรี่เป็นประจำ การวิเคราะห์ปัจจัยเสี่ยงของการสูบบุหรี่เป็นประจำ พบว่า ผู้ที่มีอาชีพมีโอกาสเกิดพฤติกรรมเสี่ยงมากกว่าผู้ว่างงาน 4.717 เท่า (AOR = 4.717, 95% CI = 1.949–11.418) ผู้ที่สูบบุหรี่ไฟฟ้ามีโอกาสเกิดพฤติกรรมเสี่ยงมากกว่าผู้ที่ไม่สูบถึง 57.154 เท่า (AOR = 57.154, 95% CI = 34.442–94.442) และผู้ที่ใช้สารเสพติดมีโอกาสเกิดพฤติกรรมเสี่ยงมากกว่าผู้ที่ไม่ใช้สารเสพติด 2.758 เท่า (AOR = 2.758, 95% CI = 1.677–4.535) เพศชายมีโอกาสเกิดพฤติกรรมเสี่ยงมากกว่าเพศหญิง 13.731 เท่า (AOR = 13.731, 95% CI = 6.480–29.097) กลุ่มวัยผู้ใหญ่มีโอกาสเกิดพฤติกรรมเสี่ยงมากกว่าเด็กและเยาวชน 7.048 เท่า (AOR = 7.048, 95% CI = 3.360–14.786) และผู้ที่อยู่นอกเขตเทศบาลมีโอกาสเกิดพฤติกรรมเสี่ยงมากกว่าผู้ที่อาศัยในเขตเทศบาล 4.157 เท่า (AOR = 4.157, 95% CI = 2.619–6.597)