ความชุกและปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์อาการปวดคอและไหล่ในนักเรียน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลายชาวไทย
บทคัดย่อ
อาการปวดคอและไหล่ (Neck and shoulder pain; NSP) เป็นปัญหาทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูกที่พบได้บ่อยมากขึ้นในกลุ่มวัยรุ่น สอดคล้องกับแนวโน้มการเพิ่มขึ้นของพฤติกรรมที่ใช้หน้าจอดิจิทัลทั่วโลก การใช้อุปกรณ์ดิจิทัลเป็นเวลานาน ท่าทางที่ไม่เหมาะสม และอาการล้าทางสายตา ถูกระบุว่าเป็นปัจจัยที่มีส่วนเกี่ยวข้อง อย่างไรก็ตาม ข้อมูลเกี่ยวกับภาระและปัจจัยที่สัมพันธ์กับ NSP ในกลุ่มวัยรุ่นเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ยังมีอยู่อย่างจำกัด การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความชุกของ NSP ในกลุ่มนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายชาวไทย และเพื่อระบุปัจจัยเสี่ยงอิสระที่สัมพันธ์กับการเกิดอาการดังกล่าว โดยมุ่งเน้นที่พฤติกรรมการใช้หน้าจอ ลักษณะทางกายภาพ และอาการล้าทางสายตา
การศึกษาภาคตัดขวางนี้ดำเนินการในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2568 โดยใช้แบบสอบถามออนไลน์ที่มีโครงสร้างและให้นักเรียนกรอกด้วยตนเอง ในกลุ่มนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย อายุ 15–18 ปี จากทั่วประเทศ แบบสอบถามเก็บข้อมูลด้านประชากรศาสตร์ พฤติกรรมการใช้อุปกรณ์ดิจิทัล พฤติกรรมการใช้ชีวิต และอาการ NSP ซึ่งนิยามว่าเป็นอาการปวดคอหรือไหล่ระหว่างหรือหลังการใช้หน้าจอภายในช่วง 7 วันที่ผ่านมา
จากผู้เข้าร่วมจำนวน 214 คน (เพศชาย 54.7%; อายุเฉลี่ย 16.42 ± 0.98 ปี) พบว่าความชุกของ NSP อยู่ที่ร้อยละ 86.9 การวิเคราะห์ตัวแปรเดียวพบความสัมพันธ์ที่มีนัยสำคัญกับส่วนสูง ดัชนีมวลกายในช่วงปกติ (mOR: 9.47; 95% CI: 1.20–74.96) และช่วงน้ำหนักเกิน (mOR: 46.79; 95% CI: 1.22–1797.14), การใช้แท็บเล็ต (mOR: 26.08; 95% CI: 2.70–252.16) และอาการล้าทางสายตา (mOR: 48.63; 95% CI: 6.98–338.65) เป็นปัจจัยทำนายอิสระที่มีนัยสำคัญต่อ NSP ในขณะที่ระยะเวลาใช้หน้าจอสูญเสียความสัมพันธ์ทางสถิติหลังการปรับค่ารบกวนแล้ว
ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า NSP มีความชุกสูงในกลุ่มวัยรุ่นไทย และมีความสัมพันธ์กับปัจจัยเสี่ยงด้านพฤติกรรมและการยศาสตร์ที่สามารถปรับเปลี่ยนได้ ดังนั้นควรมีการดำเนินมาตรการส่งเสริมสุขภาพในโรงเรียนที่มุ่งเน้นการจัดท่าทางการใช้หน้าจอที่เหมาะสม การดูแลสุขภาพสายตา และการส่งเสริมสุขภาพระบบกล้ามเนื้อและกระดูก เพื่อลดภาระของ NSP ในประชากรวัยรุ่น
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Keeratisiroj O, Siritaratiwat W. Prevalence of self-reported musculoskeletal pain symptoms among school-age adolescents: age and sex differences. Scand J Pain. 2018;18(2):273-80. doi:10.1515/sjpain-2017-0150.
Ben Ayed H, Yaich S, Trigui M, Ben Hmida M, Ben Jemaa M, Ammar A, et al. Prevalence, risk factors and outcomes of neck, shoulders and low-back pain in secondary-school children. J Res Health Sci. 2019;19(1):e00440.
Shan Z, Deng G, Li J, Li Y, Zhang Y, Zhao Q. Correlational analysis of neck/shoulder pain and low back pain with the use of digital products, physical activity and psychological status among adolescents in Shanghai. PLoS One. 2013;8(10):e78109. doi:10.1371/journal.pone.0078109.
Rani B, Paul A, Chauhan A, Pradhan P, Dhillon MS. Is neck pain related to sagittal head and neck posture?: a systematic review and meta-analysis. Indian J Orthop. 2023;57(3):371-403. doi:10.1007/s43465-023-00820-x.
Vos T, Flaxman AD, Naghavi M, Lozano R, Michaud C, Ezzati M, et al. Years lived with disability (YLDs) for 1,160 sequelae of 289 diseases and injuries, 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010. Lancet. 2012;380(9859):2163-96. doi:10.1016/S0140-6736(12)61729-2.
Zhang Z, Fei Y, Chen X, Lu W, Chen J. Comparison of a fractional microplasma radio frequency technology and carbon dioxide fractional laser for the treatment of atrophic acne scars: a randomized split-face clinical study. Dermatol Surg. 2013;39(4):559-66. doi:10.1111/dsu.12103.
Lo CN, Teo VYE, Manaff NFABA, Seow TC-Y, Harve KS, Leung BPL. A cross-sectional study exploring the relationship between work-related, lifestyle factors and non-specific neck and shoulder pain in a Southeast Asian population. Healthcare. 2024;12(18):1861. doi:10.3390/healthcare12181861.
Almutairi H, Alhammad L, Aldossari B, Alonazi A. Prevalence and interrelationships of screen time, visual disorders, and neck pain among university students: a cross-sectional study at Majmaah University. Healthcare. 2024;12(20):2067. doi:10.3390/healthcare12202067.
Ruivo RM, Pezarat-Correia P, Carita AI. Cervical and shoulder postural assessment of adolescents between 15 and 17 years old and association with upper quadrant pain. Braz J Phys Ther. 2014;18(4):364-71. doi:10.1590/bjpt-rbf.2014.0027.
Hanphitakphong P, Thawinchai N, Poomsalood S. Effect of prolonged continuous smartphone gaming on upper body postures and fatigue of the neck muscles in school students aged 10-18 years. Cogent Eng. 2021;8(1):1890368. doi:10.1080/23311916.2021.1890368.
Iizuka Y, Shinozaki T, Kobayashi T, Tsutsumi S, Osawa T, Ara T, et al. Characteristics of neck and shoulder pain (called katakori in Japanese) among members of the nursing staff. J Orthop Sci. 2012;17(1):46-50.
Kanchanomai S, Janwantanakul P, Pensri P, Jiamjarasrangsi W. Risk factors for the onset and persistence of neck pain in undergraduate students: 1-year prospective cohort study. BMC Public Health. 2011;11:566. doi:10.1186/1471-2458-11-566.
Pirnes KP, Kallio J, Hakonen H, Hautala A, Häkkinen AH, Tammelin T. Physical activity, screen time and the incidence of neck and shoulder pain in school-aged children. Sci Rep. 2022;12(1):10635. doi:10.1038/s41598-022-14612-0.
Marcus M, Gerr F. Upper extremity musculoskeletal symptoms among female office workers: associations with video display terminal use and occupational psychosocial stressors. Am J Ind Med. 1996;29(2):161-70. doi:10.1002/(SICI)1097-0274(199602)29:2<161::AID-AJIM6>3.0.CO;2-V.
Straker L, Mathiassen SE. Increased physical work loads in modern work – a necessity for better health and performance? Ergonomics. 2009;52(10):1215-25. doi:10.1080/00140130903039101.
Szeto GP, Straker LM, O’Sullivan PB. A comparison of symptomatic and asymptomatic office workers performing monotonous keyboard work-2: neck and shoulder kinematics. Man Ther. 2005;10(4):281-91. doi:10.1016/j.math.2005.01.005.
Sheppard AL, Wolffsohn JS. Digital eye strain: prevalence, measurement and amelioration. BMJ Open Ophthalmol. 2018;3(1):e000146. doi:10.1136/bmjophth-2018-000146.
Straker LM, Pollock CM, Maslen BA. Principles for the wise use of computers by children. Ergonomics. 2009;52(11):1386–401. doi:10.1080/00140130903067789.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ตีพิมพ์ในวารสารนี้เป็นลิขสิทธิ์ของผู้เผยแพร่ ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ท่านสามารถอ่านและใช้งานบทความเหล่านี้เพื่อวัตถุประสงค์ทางวิชาการ เช่น การสอน การวิจัย หรือการอ้างอิง โดยต้องให้เกียรติแก่ผู้เขียนและวารสารอย่างเหมาะสม ห้ามนำบทความไปใช้หรือดัดแปลงโดยไม่ได้รับอนุญาต ข้อความที่แสดงในบทความเป็นความคิดเห็นของผู้เขียนแต่เพียงผู้เดียว ผู้เขียนมีความรับผิดชอบอย่างเต็มที่ต่อเนื้อหาและความถูกต้องของบทความ การนำไปใช้ซ้ำหรือตีพิมพ์ซ้ำอื่นๆ ต้องได้รับอนุญาตจากวารสาร
