ปัจจัยเสี่ยงต่ออาการทางจิตเวชในผู้เสพสารเสพติด
คำสำคัญ:
สารเสพติด, อาการจิตเวช, ปัจจัยเสี่ยงบทคัดย่อ
ปัญหาสุขภาพจิตจากการเสพยาเสพติดเป็นปรากฏการณ์ที่พบได้ทั่วไปในสังคมไทย ซึ่งสามารถป้องกัน และลดความรุนแรงลงได้ ด้วยการลดอิทธิพลของปัจจัยเสี่ยง การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบปัจจัยเสี่ยง ต่อโอกาสเกิดอาการจิตเวชในกลุ่มผู้เสพสารเสพติด ใช้การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบกรณีศึกษามีกลุ่มควบคุม กรณีศึกษาสุ่มเลือกแบบจำแนกชั้นภูมิหลายขั้นตอน จากกลุ่มผู้เสพสารเสพติดที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีอาการ ทางจิตที่เข้ารับการบำบัดรักษาในสถานบริการของรัฐทั่วประเทศ 1,000 ราย และกลุ่มควบคุมเป็นกลุ่มผู้เสพ สารเสพติดที่เข้ารับการบำบัดรักษายาเสพติดและได้รับการวินิจฉัยว่าไม่มีอาการทางจิตในสถานบริการเดียวกัน เก็บข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์ที่พัฒนาขึ้น วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณา chi-square และ multiple logistic regression
ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเกิดอาการทางจิตจากการใช้ยาเสพติดอย่างมีนัยสำคัญ ทั้งสิ้น 8 ปัจจัย ประกอบด้วย รายได้ (AOR 1.874) เสพยาบ้า (AOR 6.950) เสพไอซ์ (AOR 4.241) เสพกัญชา (AOR 3.508) เสพยาอี (AOR 5.983) เสพเคตามีน (AOR 5.569) ใช้ยารักษาโรคผิดแบบแผน (AOR 2.245) และเสพยาเสพติดร่วมหลายชนิด (AOR 1.441)
Downloads
เอกสารอ้างอิง
United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). World drug report 2019. Vienna: United Nations publication; 2019.
Merlin MD. Archaeological evidence for the tradition of psychoactive plant use in the old world. Economic Botany 2003; 57(3): 295-323.
Sullivan RJ, Hagen EH. Psychotropic substance-seeking: Evolutionary pathology or adaptation? Addiction 2002; 97(4): 389-400.
Department of Fine Arts. The “Tra Sam Duang” Laws. Bangkok: Veteran printing house; 1978. [in Thai].
Kanato M, Leyatikul P, Wonguppa R. Impacts of Medical Cannabis Law in Thailand. ONCB Journal 2020; 36(2): 27-36.
Poshyachinda V. Heroin in Thailand. in the 4th Anniversary of the Office of the Narcotics Control Board. Bangkok: Office of the Prime Minister; 1980; 56-87.
Poshyachinda V, Srisurapanont M, Perngparn, U. Amphetamine type stimulants epidemic in Thailand: a country profile. In WHO meeting on amphetamine, MDMA, and other psycho stimulants phase II. Bangkok, Thailand; 1999. 22-26.
Poshyachinda V, Phittayanon P, Simasatitkul V, Perngparn U. Stimulant use, abuse, and dependence in Thailand. Alcohol and drugs perspectives, prevention and control-Asia Pacific region. Sri Lanka: Alcohol and Drug Information Centre. 1998; 77-106.
Wonguppa R, Kanato M. The prevalence and associated factors of new psychoactive substance use: A 2016 Thailand national household survey. Addict Behav Rep 2018; 7: 111-115
Kanato M, Leyatikul P, Wonguppa R. Cannabis Situation among the Thai Youth after Law Amendment. ONCB Journal 2022; 36(2): 27-36.
United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). World drug report 2023. Vienna: United Nations publication; 2023.
Kanato M, Sarasiri R, Leyatikul P. (Eds.) ASEAN DRUG MONITORING REPORT 2022. Bangkok: ASEAN Narcotics Cooperation Center; 2023.
Kanato M, Leyatikul P. Size Estimation of Substances Users Population in Thailand 2019. ONCB Journal 2020; 36(2): 37-48.
Office of Secretary of National Addiction treatment & Rehabilitation Committee, Ministry of Public Health. Statistics on Addiction Treatment & Rehabilitation [online] 2020 [cited 2024 March 7]. Available from: https://ncmc.moph.go.th/home/index/dash [in Thai].
WHO. Management of substance abuse [online] 2021 [cited 2021 Jan 21]. Available from: https://www. Who. int/substance_abuse/facts/ATS/en/
McCrady BS, Epstein EE. Addictions: A comprehensive guidebook. Oxford University Press; 2013.
Grant KM, LeVan TD, Wells SM, Li M, Stoltenberg SF, Gendelman HE, et al. Methamphetamine - associated psychosis. Journal of Neuroimmune Pharmacology 2012; 7(1): 113-139.
Schlesselman JJ. Sample size requirements in cohort and case-control studies of disease. American journal of epidemiology1974; 99(6): 381-384.
Srisurapanont M, Ali R, Marsden J, Sunga A, Wada K, Monteiro M. Psychotic symptoms in methamphetamine psychotic in-patients. International Journal of Neuropsycho pharmacology 2003; 6(4); 347-352.
Arunogiri S, Foulds JA, McKetin R, Lubman DI. A systematic review of risk factors for methamphetamine-associated psychosis. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry 2018; 52(6): 514-529.
Callaghan RC, Cunningham JK, Allebeck P, Arenovich T, Sajeev G, Remington GE, et al. Methamphetamine use and schizophrenia: a population-based cohort study in California. American Journal of Psychiatry 2012; 169(4): 389-396.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ตีพิมพ์ในวารสารนี้เป็นลิขสิทธิ์ของผู้เผยแพร่ ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ท่านสามารถอ่านและใช้งานบทความเหล่านี้เพื่อวัตถุประสงค์ทางวิชาการ เช่น การสอน การวิจัย หรือการอ้างอิง โดยต้องให้เกียรติแก่ผู้เขียนและวารสารอย่างเหมาะสม ห้ามนำบทความไปใช้หรือดัดแปลงโดยไม่ได้รับอนุญาต ข้อความที่แสดงในบทความเป็นความคิดเห็นของผู้เขียนแต่เพียงผู้เดียว ผู้เขียนมีความรับผิดชอบอย่างเต็มที่ต่อเนื้อหาและความถูกต้องของบทความ การนำไปใช้ซ้ำหรือตีพิมพ์ซ้ำอื่นๆ ต้องได้รับอนุญาตจากวารสาร
