ปัจจัยที่มีผลต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในหน่วยบริการปฐมภูมิสามเหลี่ยม จังหวัดขอนแก่น
คำสำคัญ:
ปัจจัย, ควบคุมเบาหวาน, ระดับน้ำตาลในเลือด, เบาหวานชนิดที่ 2, หน่วยบริการปฐมภูมิสามเหลี่ยมบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์: ในประเทศไทยนั้น ได้มีการคาดการณ์ว่าจะมีการเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้ป่วยเบาหวาน ที่ผ่านมาพบว่าผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้มีจำนวนมาก ยังไม่สามารถปฏิบัติหรือคงไว้ซึ่งการปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพที่ดีได้การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 หน่วยบริการปฐมภูมิสามเหลี่ยม
วิธีการศึกษา: การวิจัยแบบ Case-control study นี้ศึกษาในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีชื่อในระบบทะเบียนและมารับบริการในหน่วยบริการปฐมภูมิสามเหลี่ยม จำนวน 203 คน คำนวณขนาดตัวอย่างได้ขนาดตัวอย่างสำหรับ case 50 คน และ control 50 คน สุ่มตัวอย่างแบบเป็นระบบ เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่สัมภาษณ์โดยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านที่ได้รับการอบรมแล้ว สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ร้อยละ สัดส่วน ช่วงเชื่อมั่นร้อยละ 95 และวิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยใช้ Chi-square, Linear by linear association, และ Multivariable logistic regression
ผลการศึกษา: อัตราตอบกลับร้อยละ 86 (86/100) พบว่า กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลได้จำนวน ร้อยละ 48.8 เมื่อควบคุมอิทธิพลของปัจจัยอื่น ๆ ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้คือผู้ที่มีไขมันในเลือดสูงแนวโน้มที่จะควบคุมระดับน้ำตาลได้ ร้อยละ 83 เมื่อเทียบกับคนที่มีไขมันในเลือดปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (AOR 0.17, 95%CI 0.04-0.70) และการรับประทานยาตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัดมีแนวโน้มควบคุมระดับน้ำตาลได้ 25.28 เท่าเมื่อเทียบกับคนที่ไม่เคร่งครัดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (AOR 25.28, 95%CI1.05-606.36)
สรุปผล: การดูแลสุขภาพไม่ให้เป็นโรคไขมันในเลือดสูง และการส่งเสริมให้รับประทานยาตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัดเป็นสิ่งที่ต้องตระหนักเพื่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดที่ดี
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Magliano DJ., Boyko EJ. IDF diabetic atlas 10th edition. [internet] 2021 [cited 15 June 2022] Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK581934/
Center for Disease Control and Prevention. Prevent Diabetes Complications [internet] 2022 [cited 15 June 2022] Available from:https://www.cdc.gov/diabetes/complications/?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/diabetes/managing/problems.html
Al-qerem, W., Jarab, A.S., Badinjki, M., Hammad, A., Ling, J., and Alasmari, F. Factors associated with glycemic control among patients with type 2 diabetes: a cross-sectional study. Eur Rev Med Pharmacol Sci 2022; 26(7): 2415-2421 doi: 10.26355/eurrev_202204_28475
Kassahun, T., Gesesew, H., Mwanri, L., and Eshetie, T. Diabetes related knowledge, self-care behaviours and adherence to medications among diabetic patients in Southwest Ethiopia: a cross-sectional survey. BMC Endocrine Disorders 2016; 16(1): 28. doi: 10.1186/s12902-016-0114-x
Fiseha, T., Alemayehu, E., Kassahun, W., Adamu, A., and Gebreweld, A. Factors associated with glycemic control among diabetic adult out-patients in Northeast Ethiopia. BMC Research Notes 2018; 11(316): 1-6. doi.: 10.1186/s13104-018-3423-5
Ahmad H, AI-Kohji S, AI-Kuwari MG, Makhlouf MM. Factors Associated with Glycemic Control among Type 2 Diabetic Patients Attending Primary Health Care Centers in Qatar, a Cross-Sectional Study. J Community Med Public Health 2020; 4(2):183 doi: 10.29011/2577-2228.100083
Almetwazi, M., Alwhaibi, M., Balkhi, B., AlmohainI, H., Alturki, H., Alhawassi, T. et al. Factors associated with glycemic control in type 2 diabetic patients in Saudi Arabia. Saudi Pharm J 2019; 27(3): 384-388. doi:10.1016/j.jsps.2018.12.007
Dana K, Kuhirunyarath P, Bunloet A, Jindawong B, Prukpitikul P. Factors related to good glycemic control among type 2 diabetes mellitus patients: a rural community context, Thailand. JSJU. 2021;56(6):458-467 doi: 10.35741/issn.0258-2724.56.6.40
วรรณวลี บุญค้ำชู. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของ ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านหนองผักบุ้ง ตำบลกลางดง อำเภอทุ่งเสลี่ยม จังหวัดสุโขทัย [อินเตอร์เน็ต]. 2566 [อ้างเมื่อ 25 สิงหาคม 2566] เข้าถึงจาก: https://hpc2appcenter.anamai.moph.go.th/academic/web/files/2566/r2r/MA2566-004-02-0000001174-0000001196.pdf.
กุสุมา กังหลี. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้เป็นเบาหวาน ชนิดที่สอง โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า. J Royal Thai Army Nurses [serial online] 2557; 13(4): 256-268. [cited 2025 Nov. 04] available from: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JRTAN/article/view/30627
มนฑิต พูลสงวน. ปัจจัยที่สัมพันธ์ต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลเกาะยาวชัยพัฒน์ จังหวัดพังงา. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2565; 31(2): 299-306.
ปกาสิต โอวาทกานนท์. ผลการดูแลรักษาเบาหวานและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการไม่สามารถควบคุม ระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในโรงพยาบาลทรายมูล. ศรีนครินทร์เวชสาร 2554; 26(40): 339-49.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ตีพิมพ์ในวารสารนี้เป็นลิขสิทธิ์ของผู้เผยแพร่ ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ท่านสามารถอ่านและใช้งานบทความเหล่านี้เพื่อวัตถุประสงค์ทางวิชาการ เช่น การสอน การวิจัย หรือการอ้างอิง โดยต้องให้เกียรติแก่ผู้เขียนและวารสารอย่างเหมาะสม ห้ามนำบทความไปใช้หรือดัดแปลงโดยไม่ได้รับอนุญาต ข้อความที่แสดงในบทความเป็นความคิดเห็นของผู้เขียนแต่เพียงผู้เดียว ผู้เขียนมีความรับผิดชอบอย่างเต็มที่ต่อเนื้อหาและความถูกต้องของบทความ การนำไปใช้ซ้ำหรือตีพิมพ์ซ้ำอื่นๆ ต้องได้รับอนุญาตจากวารสาร
