การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ และพฤติกรรมสุขภาพสำหรับประชาชนกลุ่มวัยทำงาน อำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น
คำสำคัญ:
โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง, กลุ่มวัยทำงาน, ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, พฤติกรรมสุขภาพบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประสิทธิผลรูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพสำหรับประชาชนกลุ่มวัยทำงาน อายุ 35-59 ปี ในอำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น ที่มีผลการคัดกรองยืนยันความเสี่ยงต่อโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ประชากรกลุ่มตัวอย่างสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง จำนวน 60 คน รวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม และอภิปราย การวิเคราะห์ข้อมูลด้วย ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และ t-test จากการศึกษาระดับความรอบรู้ ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพแต่ละด้าน พบว่า ส่วนใหญ่อยู่ในระดับปานกลาง 5 ด้าน คือ ด้านความรู้ความเข้าใจ ก่อนการพัฒนาร้อยละ 45.0 หลังการพัฒนาร้อยละ 40.0 แต่ระดับดีเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 21.7 เป็นร้อยละ 35.0 ด้านการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารและบริการสุขภาพ ก่อนการพัฒนา ร้อยละ 48.3 หลังการพัฒนาเพิ่มเป็นร้อยละ 61.7 ด้านการสื่อสารสุขภาพ ก่อนการพัฒนาร้อยละ 56.7หลังการพัฒนาร้อยละ 60.0 ด้านการจัดการตนเอง ก่อนและหลังการพัฒนาร้อยละ 61.7 แต่ระดับดีเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 21.7 เป็นร้อยละ 30.0 และด้านพฤติกรรมสุขภาพ ก่อนและหลังการพัฒนา ร้อยละ 66.7 แต่ระดับดีเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 15.0 เป็นร้อยละ 25.0 และส่วนใหญ่อยู่ในระดับดี 2 ด้าน คือ ด้านการรู้เท่าทันสื่อ ก่อนการพัฒนาร้อยละ 73.3 หลังการพัฒนาร้อยละ 86.7 และด้านทักษะการตัดสินใจเลือกปฏิบัติ ก่อนการพัฒนาร้อยละ 48.3 หลังการพัฒนาร้อยละ 56.7 โดยทุกด้านมีค่าคะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=<0.05) จึงสรุปได้ว่า โปรแกรมสามารถพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพได้ และควรดำเนินกิจกรรมและประเมินผล อย่างต่อเนื่องเป็นระยะ ๆ เพื่อให้มีความสอดคล้องกับสภาพบริบทที่มีการเปลี่ยนแปลง และกระตุ้นให้มีความคงอยู่ของความรอบรู้ และพฤติกรรมสุขภาพต่อไป
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Nutbeam D. Health promotion glossary. Health Promotion International 1998; 13(4): 349-364.
Kaewsamrit A. Guidelines to drive health literate organizations [online] 2017 [cited 2021 April 8]. Available from: http://doh.hpc.go.th/data/HL/ HL_DOH_drive.pdf [in Thai].
Division of Non-Communicable Diseases, Department of Disease Control, Ministry of Public Health. Non-communicable disease information [online] 2020 [cited 2021 May 20]. Available from: http://www.thaincd.com /2016/mission3 [in Thai].
Sriwinitchakorn S. Situation report of NCDs, Diabetes, Hypertension and related risk factors 2019. Bangkok: Graphic and design publishing house; 2020. [in Thai].
Kongprasert J, Apinya TH. editors. Clinical Behavior Change Manual. Quality NCD.Bangkok: Agricultural Cooperatives Association of Thailand; 2015. [in Thai].
Turner K, Rakkwamsuk S, Duangchai O. Health literacy of nursing students at Boromarajonani College of Nursing, Chonburi. Journal of health science research 2018; 12(1): 1-9. [in Thai].
Keawmuang S, Yangyuen S, Mahaweerawat U, Mahaweerawat C. Health literacy and self-care behaviors among rural elderly. Community Health Development Quarterly Khon Kaen University 2020; 8(3): 311-322. [in Thai].
Division of Health Education, Departmentof Health Service Support, Ministry of Public Health. Knowledge assessment report on health and health behaviors of the target population 2017. Nonthaburi: Ministry of Public Health; 2017. [in Thai].
Khon Kaen Provincial Health Office. Information on the cause of illness-death [online] 2020 [cited 2021 May 20]. Available from: https://kkpho. moph.go.th/healthy/frontend/web/ index.php [in Thai].
Kemmis S, Mc Taggart R. Participatory Action Research: Communicative Action and the Public Sphere. In Handbook of Qualitative Research. 3rd (edit by Denzin N.K.&Lincoln YS). London: Sage Publications; 2005.
Altin S, Stock S. Health Literate Health care Organizations and Their Role in Future Health care. Journal of Nursing and Care 2015; 4(2): 1-3.
Chantharaowat S, Supho S, Bannan N. Developing a Model by Community Involvement for Caring of Patients with Chronic Diseases. Journal of Health Science 2014; 23(3): 394-402. [in Thai].
Sutipan P. Self-Management Program on Healthy Lifestyle Behaviors and Health Outcomes for the elderly with hypertension [Dissertation Ph.D. Applied Behavioral Science Research]. Bangkok: Graduate school Srinakharinwirot University; 2016. [in Thai].
Bjørk IT, Lomborg K, Nielsen CM, Brynildsen G, Frederiksen AS, Larsen K, et al. From Theoretical Model to Practical Use: an Example of Knowledge Translation. Journal of Advanced Nursing 2013; 69(10): 1-11.
Arahung R. The Effects of Health Literacy Enhancement Program on Hypertensive Prevention Behavior of pre-hypertension risk group at a Community in Nakhon Pathom Province [Master's Thesis Community Medicine Nursing]. Nakhon Pathom: Graduate school Christian University; 2017. [in Thai].
Thamnamsila K, Amnatsatsue K, Kerdmongkol P, Ajsantheia J. Effects of self-care Promoting program on self-care behavior among older adults with uncontrolled hypertension. Journal of Public Health Nursing 2015; 29(2): 43-55. [in Thai].
Sookpool A, Kingmala C, Pangsuk P, Yeanyoun T, Wongmun W. Effectiveness of Health Literacy and Health Behavior Development Program for Working People. Journal of Health Science 2020; 29(3): 419-429. [in Thai].
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ตีพิมพ์ในวารสารนี้เป็นลิขสิทธิ์ของผู้เผยแพร่ ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ท่านสามารถอ่านและใช้งานบทความเหล่านี้เพื่อวัตถุประสงค์ทางวิชาการ เช่น การสอน การวิจัย หรือการอ้างอิง โดยต้องให้เกียรติแก่ผู้เขียนและวารสารอย่างเหมาะสม ห้ามนำบทความไปใช้หรือดัดแปลงโดยไม่ได้รับอนุญาต ข้อความที่แสดงในบทความเป็นความคิดเห็นของผู้เขียนแต่เพียงผู้เดียว ผู้เขียนมีความรับผิดชอบอย่างเต็มที่ต่อเนื้อหาและความถูกต้องของบทความ การนำไปใช้ซ้ำหรือตีพิมพ์ซ้ำอื่นๆ ต้องได้รับอนุญาตจากวารสาร
