การประเมินผลนโยบายการป้องกันควบคุมวัณโรคและวัณโรคดื้อยาหลายขนาน ชนิดรุนแรงมาก พื้นที่เขตสุขภาพที่ 6 ตามพรบ.โรคติดต่อ พ.ศ.2558

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ประเมินผลของนโยบายการป้องกันควบคุมวัณโรคและวัณโรคดื้อยาหลายขนานชนิดรุนแรงมาก พื้นที่เขตสุขภาพที่ 6 ตามพรบ.โรคติดต่อ พ.ศ.2558 โดยใช้รูปแบบ CIPP MODEL (2) สอบถามความพึงพอใจของผู้ป่วยกับผู้ดูแลผู้ป่วยต่อกระบวนการดูแลรักษาและผลการรักษา กลุ่มเป้าหมายผู้ให้ข้อมูลในการวิจัย คือ (1) ผู้บริหาร และบุคลากรผู้ถ่ายทอดนโยบายสู่การปฏิบัติ ในระดับเขตหรือจังหวัด จำนวน 4 คน  (2) เจ้าหน้าที่/บุคลากรสาธารณสุขระดับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด(สสจ.)/โรงพยาบาลระดับจังหวัด ที่เกี่ยวข้อง ขณะที่ผู้ป่วยที่ถูกวินิจฉัยว่าเป็นวัณโรคดื้อยาหลายขนานชนิดรุนแรงมากเข้ามาตรวจรักษาโรงพยาบาล จำนวน 20 คน (3) เจ้าหน้าที่ บุคลากรสาธารณสุขในโรงพยาบาลชุมชน(รพช.) โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพระดับตำบล(รพ.สต.)สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ(สสอ.) อาสาสมัครสาธารณสุข(อสม.)ในพื้นที่ที่ให้การดูแลต่อเนื่องหลังผู้ป่วยฯกลับไปรักษาต่อเนื่องที่บ้านจำนวน 3 คน (4) ผู้ป่วย/ญาติที่ใกล้ชิด/ประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ที่เกี่ยวข้องกับผู้ป่วย จำนวน 4 คน รวมทั้งหมดจำนวน 31 คน ในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 6 ช่วงระยะเวลา 1 ปี ในระหว่างวันที่ 1 สิงหาคม 2561 ถึง 31 กรกฎาคม 2562 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย (1)แบบสัมภาษณ์ แบบมีโครงสร้างในการสัมภาษณ์ และ (2) แบบสอบถามความพึงพอใจต่อกระบวนการดูแลรักษาและผลการรักษาของผู้ป่วยกับผู้ดูแลผู้ป่วย และการวิเคราะห์ในการวิจัยครั้งนี้ผู้วิจัยใช้การวิเคราะห์ข้อมูลอย่างละเอียด การตีความข้อมูล ด้วยการวิเคราะห์สรุปอุปนัย (Analytic Induction) และคำนวณค่าสถิติพื้นฐาน

          ผลการวิจัยพบว่า 

               (1) ด้านบริบท ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงาน ผู้ป่วยและผู้ดูแลผู้ป่วย ทราบว่าวัณโรคเป็นปัญหาสำคัญและมีอาการรุนแรง และ ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงาน เห็นว่าการนำนโยบายที่มีการผลักดันตามมาตรการกฎหมายมาใช้มีความเหมาะสม ด้านปัจจัยนำเข้า หน่วยงานสาธารณสุข มีโครงสร้างการบริหารงาน อัตรากำลัง วัสดุ อุปกรณ์ เทคโนโลยีสารสนเทศ และงบประมาณเพียงพอ ด้านกระบวนการ นำนโยบายสู่การปฏิบัติ  ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงานดำเนินการแจ้ง รายงาน เฝ้าระวัง สอบสวนโรค กักกันผู้ป่วย ดูแลรักษาผู้ป่วยทั้งในโรงพยาบาลและดูแลต่อเนื่องที่บ้าน ตามมาตรการทางกฎหมายตามพระราชบัญญัติโรคติดต่อ พ.ศ.2558 ในการป้องกันควบคุมวัณโรคดื้อยาหลายขนานชนิดรุนแรงมาก โดยได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ผู้ป่วยและผู้ดูแลผู้ป่วยให้ความร่วมมือ กินยาและปฏิบัติตามคำแนะนำของเจ้าหน้าที่  ด้านผลผลิต ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้น  ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการดีขึ้น ผลการรักษาดีขึ้นมีแนวโน้มที่ดีต่อการรักษาสำเร็จ 

               (2) ความพึงพอใจต่อกระบวนการดูแลรักษาและผลการรักษาของผู้ป่วยและผู้ดูแลผู้ป่วย พบว่าผู้ป่วยจำนวน 2 รายและ มีความพึงพอใจมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 5 อยู่ในเกณฑ์ระดับมากที่สุด และผู้ดูแลผู้ป่วยจำนวน 2 ราย มีความพึงพอใจมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 5 อยู่ในเกณฑ์ระดับมากที่สุด