เปรียบเทียบประสิทธิภาพระหว่างการใช้ยา Ondansetron กับ Ondansetron ร่วมกับ Dexamethasone เพื่อป้องกันคลื่นไส้อาเจียนหลังผ่าตัดคลอดโดยระงับความรู้สึกด้วยการฉีดยาชาร่วมกับมอร์ฟีนเข้าช่องไขสันหลังโรงพยาบาลพุทธโสธร จังหวัดฉะเชิงเทรา

บทคัดย่อ

ที่มาและความสำคัญ: คลื่นไส้อาเจียนหลังการผ่าตัดเป็นปัญหาสำคัญในผู้ป่วยผ่าตัดคลอดที่ได้รับการระงับความรู้สึกโดยฉีดยาชาร่วมกับมอร์ฟีนเข้าช่องไขสันหลัง การให้ยาป้องกันคลื่นไส้อาเจียนมีประสิทธิภาพมากกว่าการให้ยาหลังจากมีอาการ

วัตถุประสงค์: ศึกษาเปรียบเทียบอุบัติการณ์คลื่นไส้อาเจียนหลังผ่าตัดโดยให้ยา Ondansetron กับ Ondansetron ร่วมกับ Dexamethasone ในผู้ป่วยผ่าตัดคลอดโดยระงับความรู้สึกด้วยการฉีดยาชาร่วมกับมอร์ฟีนเข้าช่องไขสันหลัง และศึกษาระยะเวลาที่อยู่ในห้องพักฟื้น ความปวดและปริมาณการได้ยา Metoclopramide ใน 24 ชั่วโมงหลังผ่าตัด

วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบสุ่มและปกปิดสองทางในผู้ป่วยจำนวน 80 ราย แบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มละ 40 ราย โดยกลุ่ม O ได้รับยา Ondansetron 4 mg และกลุ่ม OD ได้รับยา Ondansetron 4 mg ร่วมกับ Dexamethasone  5 mg  เก็บข้อมูลอาการคลื่นไส้อาเจียนและการได้ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน Metoclopramide ที่ห้องผ่าตัด ห้องพักฟื้นและที่หอผู้ป่วย ระยะเวลาที่อยู่ในห้องพักฟื้นและความปวดที่ 24 ชั่วโมงหลังผ่าตัด ใช้ Chi-square test ในการเปรียบเทียบข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรม SPSS version 29.0.1

ผลการศึกษา: อุบัติการณ์คลื่นไส้อาเจียนหลังผ่าตัดภายใน 24 ชั่วโมง กลุ่ม O และ OD ร้อยละ 27.5 และ 20.0 ตามลำดับ(P value = 0.43) แตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ ระดับความปวดในกลุ่ม O และ OD ทั้งสองกลุ่มโดยมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(P value = 0.032)

สรุปการศึกษา:  Ondansetron ร่วมกับ Dexamethasone ลดอุบัติการณ์และความรุนแรงคลื่นไส้อาเจียนหลังผ่าตัดได้ดีกว่าการให้ Ondansetron แม้จะยังไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่พบว่าสามารถลดระดับความรุนแรงของอาการปวดหลังผ่าตัดได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ