การศึกษาการมองเห็นของผู้ป่วยเนื้องอกต่อมใต้สมองหลังได้รับการผ่าตัด ในช่วง 5 ปี

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: เนื้องอกต่อมใต้สมองพบได้ประมาณร้อยละ 10-17 ของเนื้องอกในสมองทั้งหมด สำหรับเนื้องอกต่อมใต้สมองที่มีขนาดใหญ่กว่า 1 เซนติเมตร จะมีโอกาสเกิดการกดเบียดเส้นประสาทตาได้ ทำให้อาการนำส่วนใหญ่ของผู้ป่วยคือ การมองเห็นที่ลดลง การรักษาผู้ป่วยกลุ่มนี้จะเป็นการผ่าตัดก้อนเนื้องอกเพื่อลดการกดเบียดเส้นประสาทตาและเพื่อช่วยในเรื่องการมองเห็น
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาการมองเห็นหลังผ่าตัดของผู้ป่วยเนื้องอกต่อมใต้สมองที่มีขนาดใหญ่กว่า 1 เซนติเมตร และเพื่อศึกษาถึงปัจจัยที่อาจส่งผลต่อการมองเห็นหลังผ่าตัด
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบ Retrospective study ในผู้ป่วยเนื้องอกต่อมใต้สมองที่มีขนาดใหญ่กว่า 1 เซนติเมตรที่ได้รับการรักษาโดยการผ่าตัดในช่วงปี พ.ศ. 2560-2564 โดยเก็บข้อมูลจากการทบทวนเวชระเบียนย้อนหลัง
ผลการศึกษา: มีผู้ป่วยที่ผ่านเข้าเกณฑ์การคัดเลือกในการศึกษาทั้งหมด 100 คน พบว่าผู้ป่วยมีการมองเห็น ลดลง มากถึงร้อยละ 82 ผู้ป่วยได้รับการผ่าตัดโดยวิธี transsphenoidal approach ร้อยละ 88 โดยเมื่อพิจารณาผลการรักษาโดยดู overall visual function พบว่าผู้ป่วยมีการมองเห็นดีขึ้นถึงร้อยละ 78 และเมื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการมองเห็นหลังผ่าตัด พบว่าถ้าผู้ป่วยมีการมองเห็นที่แย่ตั้งแต่ก่อนผ่าตัด ได้แก่ VIS ระดับ 3 และผู้ป่วยที่ มี invasive pituitary feature จะมีสัดส่วนผู้ป่วยที่ overall visual function หลังผ่าตัดไม่ดีขึ้นสูงถึงร้อยละ 29 (P= 0.01) และ 54.8 (P = 0.03) ตามลำดับ และผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดด้วยวิธีแบบ transsphenoidal approach จะ มี overall visual function ดีขึ้นสูงถึงร้อยละ 89.7 (P = 0.02)
สรุป: ผู้ป่วย Pituitary macroadenoma พบว่าปัญหาการมองเห็นลดลงได้สูง แต่ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีการมองเห็นที่ดีขึ้นหลังการรักษาโดยการผ่าตัด ทั้งนี้พบปัจจัยที่ส่งผลต่อการมองเห็นหลังผ่าตัด ได้แก่ ระดับการมองเห็นก่อนผ่าตัดลักษณะ invasive pituitary feature และวิธีการผ่าตัดแบบ transsphenoidal approach