ความชุกของการติดเชื้อเอชไอวีและโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และพฤติกรรมเสี่ยง ในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย ในพื้นที่ 3 จังหวัด และกรุงเทพมหานคร ประเทศไทย ปี 2566
DOI:
https://doi.org/10.59096/wesr.v54i45.1159คำสำคัญ:
ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย, เอชไอวี, โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์, พฤติกรรมเสี่ยง, ความชุกบทคัดย่อ
บทนำ : ประเทศไทยดำเนินการเฝ้าระวังความชุกและพฤติกรรมเสี่ยงการติดเชื้อเอชไอวีในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายมาตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2546 จากการเฝ้าระวังใน ปี พ.ศ. 2563 พบอัตราความชุกร้อยละ 6.19 มีการใช้ถุงยางอนามัยต่ำกว่าร้อยละ 80 แสดงให้เห็นถึงความไม่ตระหนักต่อการป้องกันตนเองจากการติดเชื้อเอชไอวี ทั้งนี้การแพร่ระบาดของเชื้อเอชไอวีในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์ กับชายยังคงเป็นปัญหาสาธารณสุขที่ต้องเฝ้าระวังเพื่อติดตามแนวโน้มทางระบาดวิทยา
วิธีการศึกษา : การสำรวจซ้ำ (Serial cross–sectional survey) ในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย ในจังหวัดภูเก็ต ชลบุรี อุบลราชธานี และกรุงเทพมหานคร ระหว่างวันที่ 1 มีนาคม–31 พฤษภาคม 2566 จำนวน 2,564 คน ใช้วิธีการตอบแบบสอบถามด้วยตนเองลงบนเครื่องคอมพิวเตอร์มือถือ และเก็บตัวอย่างสารน้ำในช่องปากในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายทั่วไป กลุ่มสาว-ประเภทสอง เพื่อตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวี และตรวจเลือดในกลุ่มพนักงานบริการทางเพศชาย เพื่อตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวี ซิฟิลิส ไวรัสตับอักเสบบี และไวรัสตับอักเสบซี วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และสถิติการถดถอยเชิงพหุแบบลอจิสติกหาความสัมพันธ์พฤติกรรมเสี่ยงกับการติดเชื้อเอชไอวี
ผลการศึกษา : จังหวัดภูเก็ตมีความชุกการติดเชื้อเอชไอวีสูงที่สุด ร้อยละ 3.74 เมื่อจำแนกตามกลุ่มประชากร พบความชุกการติดเชื้อเอชไอวีในกลุ่มพนักงานบริการทางเพศชาย ร้อยละ 6.09 กลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายทั่วไป ร้อยละ 4.31 และกลุ่มสาวประเภทสองในพื้นที่กรุงเทพมหานครสูงที่สุด ร้อยละ 4.50 ความชุกการติดเชื้อซิฟิลิสในจังหวัดชลบุรี ร้อยละ 18.50 จังหวัดภูเก็ต ร้อยละ 5.22 ความชุกการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และไวรัสตับอักเสบซี ในจังหวัดชลบุรี ร้อยละ 3.00 และ 1.00 ตามลำดับ พฤติกรรมเสี่ยงที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อเอชไอวี ได้แก่ ความถี่ในการใช้แอป-พลิเคชัน/เว็บไซต์หาคู่นอนตั้งแต่สัปดาห์ละครั้งขึ้นไปมีโอกาสติดเชื้อเอชไอวีเป็น 1.5–2 เท่าของผู้ที่ไม่เคยใช้เลย ทั้งนี้กลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายที่เป็นฝ่ายรับขณะมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก มีโอกาสติดเชื้อเอชไอวี 5.70 เท่าของผู้ที่เป็นฝ่ายรุก และผู้ที่ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักสามารถ ป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ร้อยละ 91 เมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่เคยใช้ถุงยางอนามัยเลย
อภิปรายผล : การรณรงค์การใช้ถุงยางอนามัยสม่ำเสมอยังคงมีความสำคัญในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีและโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ซึ่งการให้ความสำคัญกับการใช้ถุงยางอนามัยที่ถูกวิธี รวมถึงเสริมสร้างสัมพันธภาพที่ดีระหว่างเจ้าหน้าที่กับกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายเพื่อให้เข้าถึงการบริการ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดความร่วมมือในการป้องกันและแก้ไขปัญหาเอดส์ในระยะยาวได้
References
Jantaramanee S, Jantaramanee P, Sangwanloy O. The surveillance results of associated risk behaviors and HIV prevalence among transgender, 2012 [Internet]. Nonthaburi: Bureau of Epidemiology, Department of Disease Control; 2012 [cited 2023 Oct 3]. Available from: http://aidsboe.moph.go.th/app/bookup/uploads/2021-04-281112033455.pdf (in Thai)
Van Griensven F, Thanprasertsuk S, Jommaroeng R, Mansergh G, Naorat S, Jenkins RA, et al. Evidence of a previously undocumented epidemic of HIV infection among men who have sex with men in Bangkok, Thailand. AIDS. 2005; 19: 521–6.
Jantaramanee S, Pansuwan N, Sangwanloy O, Jantaramanee P. The surveillance results of associated risk behaviors and HIV prevalence among men who have sex with men, 2007–2010 [Internet]. Nonthaburi: Bureau of Epidemiology, Department of Disease Control; 2014 [cited 2023 Oct 3]. Available from: http://aidsboe.moph.go.th/app/bookup/uploads/2021-04-291539951975.pdf (in Thai)
Tikiaw P, Chailom K. Factors associated with syphilis infection in men who have sex with men in sexually transmitted diseases clinic, Office of Disease Prevention and Control, Region 1 Chiang Mai. AIDS. 2023;35(1):42–51. (in Thai)
Division of Epidemiology, Department of Disease Control, Thailand. Reported diseases in the 506 surveillance system [Internet]. 2022 [cited 2023 Aug 31]. Available from: http://doe.moph.go.th/surdata/506wk/y65/d37_5265.pdf (in Thai)
Logie CH, Newman PA, Weaver J, Roungkraphon S, Tepjan S. HIV–related stigma and HIV prevention uptake among young men who have sex with men and transgender women in Thailand. AIDS Patient Care STDS. 2016; 30(2): 92–100.
Muhib FB, Lin LS, Stueve A, Miller RL, Ford WL, Johnson WD, et al. A venue-based method for sampling hard-to-reach population. Public Health Rep. 2001; 116(Suppl 1): 216–22.
UNAIDS. Global AIDS monitoring [Internet]. 2023 [cited 2023 Dec 15]. Available from: https://www.unaids.org/sites/default/files/media_asset/global-aids-monitoring_en.pdf
Jantaramanee P. A prevalence survey of HIV and sexual transmitted infection among men who have sex with men (MSM), Thailand: venue day time sampling (VDTS) and respondent driven sampling (RDS). Disease Control Journal 2016; 42(4): 269–79. (in Thai)
Sreephet P, Kanjansuntorn S, Plipat T. Prevalence and incidence of HIV infection among male sex worker, Pattayarak clinic, Pattaya city, Chonburi province. Disease Control Journal 2014; 40(2): 165–78. (in Thai)
Faculty of Medicine, Ramathibodi Hospital, Mahidol University. Top or bottom which side is more at risk of getting HIV [Internet]. 2019 [cited 2023 Oct 5]. Available from: https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/article (in Thai)
Piyaraj P, van Griensven F, Holtz TH, Mock PA, Varangrat A, Wimonsate W, et al. The finding of casual sex partners on the internet, methamphetamine use for sexual pleasure, and incidence of HIV infection among men who have sex with men in Bangkok, Thailand: an observational cohort study. Lancet HIV. 2018; 5(7): e379–89.
Van Griensven F, Thienkrua W, McNicholl J, Wimonsate W, Chaikummao S, Chonwattana W, et al. Evidence of an explosive epidemic of HIV infection in a cohort of men who have sex with men in Thailand. AIDS. 2013; 27(5): 825–32.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2023 รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงพิมพ์กับ WESR ถือเป็นข้อคิดเห็น และความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
2. บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ใน WESR ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่ง ส่วนใดไปเผยแพร่ กรุณาอ้างอิงบทความนั้น ๆ
