การสอบสวนการระบาดของโรคไข้อีดำอีแดงในโรงเรียนอนุบาลแห่งหนึ่ง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ วันที่ 4 มกราคม–31 มีนาคม 2560

บทคัดย่อ

บทนํา: ไข้อีดำอีแดงเป็นโรคติดเชื้อที่พบบ่อยในเด็กที่มีสาเหตุเกิด จากเชื้อ Streptococcus pyogenes ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา จังหวัดสุรินทร์ ไม่พบมีการแพร่ระบาดของไข้อีดำอีแดง พบผู้ป่วยรายแรกในวันที่ 5 มกราคม 2560 ซึ่งพบการแพร่ระบาดในโรงเรียน อนุบาล ก. อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ ทีมเฝ้าระวังสอบสวน เคลื่อนที่เร็วของโรงพยาบาลสุรินทร์และศูนย์สุขภาพชุมชนศุภกาญจน์ ร่วมสอบสวนและป้องกันควบคุมโรค ตั้งแต่วันที่ 6 มกราคม 2560 และร่วมกันควบคุมป้องกันโรคในโรงเรียนอนุบาล ก จังหวัดสุรินทร์ ตั้งแต่วันที่ 4 มกราคม–31 มีนาคม 2560
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา ในการแพร่กระจายของโรคไข้อีดำอีแดง โดยศึกษาลักษณะการเกิด การกระจายของโรค ตามบุคคลสถานที่และเวลา ศึกษาสิ่งแวดล้อมและศึกษาทางห้องปฏิบัติการด้วยการทำ throat swab culture เพื่อหาสาเหตุการระบาด แหล่งโรคและวิธีถ่ายทอดโรค รวมทั้งหาแนวทางในการควบคุมและป้องกันโรค
ผลการศึกษา: จากการคัดกรองทั้งสิ้น 759 ราย พบเป็นกลุ่มนักเรียนป่วยทั้งหมดรวม 76 ราย ค่ามัธยฐานของผู้ป่วย 7 ปี ผู้ป่วยส่วนใหญ่ไปรับการรักษาที่โรงพยาบาลเอกชน 52 ราย (ร้อยละ 68.4) ผู้ป่วยที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลสุรินทร์ 17 ราย (ร้อยละ 22.40) โรงพยาบาลชุมชนและคลินิกเอกชน 7 ราย (ร้อยละ 9.21) แพทย์วินิจฉัยโรคไข้อีดำอีแดง 69 ราย (ร้อยละ 90.79) และสงสัยโรคไข้อีดำอีแดง 7 ราย (ร้อยละ 9.21) สำหรับอาการแสดงทางคลินิก ได้แก่ มีไข้สูงร้อยละ 88.89 ผื่นแดงตามร่างกายร้อยละ 86.67 เจ็บคอและทอนซิลโตร้อยละ 68.89 มีปื้นขาวที่ลิ้นร้อยละ 44.44 มีการคลื่นไส้อาเจียนร้อยละ 26.67 มีลิ้นบวมแดงคล้ายสตรอเบอรรี่ร้อยละ 15.56 ทอนซิลบวม ปวดศีรษะ ร้อยละ 6.67 เท่ากันมีแผลที่ปาก ร้อยละ 4.4 ไม่มีผู้ป่วยเสียชีวิตและผลการเพาะเชื้อแบคทีเรียโดยการสุ่มตัวอย่าง จากกลุ่มที่มีอาการสงสัย จำนวน 38 ตัวอย่าง พบเชื้อ β-Hemolytic Streptococcus group A 12 ตัวอย่าง (ร้อยละ 31.58) พบเป็น Normal Throat Flora 23 ตัวอย่าง (ร้อยละ 60.53) พบเชื้ออื่น ๆ 3 ตัวอย่าง (ร้อยละ 7.89) ได้แก่ Staphylococcus aureus 1 ตัวอย่าง (ร้อยละ 2.63), Streptococcus pneumoniae 1 ตัวอย่าง (ร้อยละ 2.63) และ Beta–hemolytic Streptococci 1 ตัวอย่าง (ร้อยละ 2.63) จากการศึกษาด้านสภาพแวดล้อมพบว่าจะมีห้องเรียนระดับชั้นอนุบาลที่มีการเรียนการสอนร่วมกันทำให้มีการคลุกคลีกัน ได้แก่ ห้องสมุด ห้องดนตรี ห้องวิทยาศาสตร์ ห้องบอล และหอประชุม มาตรการที่ดำเนินการ ได้แก่ โรงเรียนควรมีระบบการคัดกรองสุขภาพ และตรวจสุขภาพเด็กนักเรียนทุกชั้นเรียน และทุกวันก่อนเข้าเรียน เพื่อคัดแยกเด็กป่วย และให้สุขศึกษารวมทั้งสื่อสารแจ้ง เตือนครูและผู้ปกครอง
สรุปและวิจารณ์ผล: การระบาดครั้งนี้มีลักษณะแบบแหล่งโรคแพร่กระจาย ผลจากการเฝ้าระวังโรคในโรงเรียน 1 เดือน ไม่พบผู้ป่วยรายใหม่เพิ่มเติม เนื่องจากเป็นช่วงเวลาปิดภาคเรียน และควรติดตามผู้ป่วยที่เคยได้รับการวินิจฉัยโรคไข้อีดำอีแดงกลุ่มนี้ต่อเนื่องไปอีกเป็นเวลา 2 ปี เพื่อเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อน