การสอบสวนโรคไอกรนในชุมชนเอื้ออาทรแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร วันที่ 23 พฤษภาคม–7 มิถุนายน 2560

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: วันที่ 23 พฤษภาคม 2560 ทีมสอบสวนโรคศูนย์บริการสาธารณสุข 50 ได้รับแจ้งจากกองควบคุมโรคติดต่อ สำนักอนามัยกรุงเทพมหานครว่า พบผู้ป่วยโรคไอกรน 1 ราย เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่ง สังกัดกรุงเทพมหานคร ทีมสอบสวนโรค ศูนย์บริการสาธารณสุข 50 จึงร่วมกับทีมสอบสวน โรคศูนย์บริการสาธารณสุข 62 สอบสวนโรคระหว่างวันที่ 23 พฤษภาคม–7 มิถุนายน 2560 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อยืนยันการวินิจฉัยและการระบาดประเมินขอบเขตการระบาด ค้นหาแหล่งรังโรค และเพื่อกำหนดมาตรการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรค
วิธีการศึกษา: ศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา โดยศึกษาและ รวบรวมข้อมูลผู้ป่วย ข้อมูลเวชระเบียน ข้อมูลการเจ็บป่วยของบุคคลในครอบครัว สํารวจประวัติการได้รับวัคซีน และค้นหาผู้ป่วย เพิ่มเติมโดยกำหนดนิยามผู้ป่วยดังนี้ ผู้ป่วยสงสัย หมายถึง ผู้ป่วยที่มีอาการ 2 ใน 3 อาการดังต่อไปนี้ ไข้ ไอ มีเสียงหายใจเข้าดังวู้บหลังหรือระหว่างอาการไอ ระหว่างวันที่ 24 เมษายน–7 มิถุนายน 2560 และอาศัยอยู่ในอาคารเดียวกับผู้ป่วยในชุมชนเอื้ออาทร ผู้ป่วยเข้าข่าย หมายถึง ผู้ป่วยที่มีอาการทางเดินหายใจส่วนบนที่มีประวัติเชื่อมโยงทางระบาดวิทยากับผู้ป่วยยืนยัน ผู้ป่วยยืนยัน หมายถึง ผู้ป่วยที่มีอาการเข้าได้กับนิยามผู้ป่วยสงสัยและมีผลยืนยัน จากการตรวจ nasopharyngeal swab เป็นบวกโดยวิธี Reverse transcription polymerase chain reaction (RT-PCR) for pertussis
ผลการสอบสวน: พบผู้ป่วยยืนยัน 1 ราย อายุ 28 วัน เป็นทารกเพศหญิงไทย เริ่มป่วยวันที่ 15 พฤษภาคม 2560 เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลระหว่างวันที่ 21 พฤษภาคม–5 มิถุนายน 2560 โดยมีอาการไอ อาเจียนหลังไอ และหายใจมีเสียงวู้ป ผลการตรวจพบเม็ด เลือดขาว 38,110 เซลล์ต่อลูกบาศก์มิลลิเมตร โดยเป็นเม็ดเลือดขาวชนิดลิมโฟไซด์ร้อยละ 56 และผลการตรวจ nasopharyngeal swab โดยวิธี RT-PCR for pertussis เป็นบวก เมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม 2560 ค้นหาผู้ป่วยเพิ่มเติมในครอบครัว พบทุกคนมีอาการไอคล้ายไข้หวัด แต่ผลการตรวจ nasopharyngeal swab โดยวิธี RT-PCR for pertussis เป็นลบทั้งหมด สมาชิกในครอบครัวทุกคนและผู้สัมผัสผู้ป่วยที่เป็นบุคลากรในโรงพยาบาลทั้ง 2 แห่งได้รับยา Azithromycin รับประทานเวลา 5 วัน เพื่อเป็นการป้องกันหลังสัมผัสโรค 30 ราย จากการเฝ้าระวังโรคเป็นเวลา 21 วัน ไม่พบผู้ป่วยเพิ่มเติม
สรุปและวิจารณ์ผล: พบผู้ป่วยยืนยันโรคไอกรน 1 ราย เป็นการยืนยันการระบาดเนื่องจากเป็นรายแรกในชุมชน โดยมีปัจจัยเสี่ยง คือ ผู้ป่วยยังมีอายุไม่ถึงเกณฑ์ที่จะรับวัคซีน และคาดว่าน่าจะได้รับเชื้อมาจากสมาชิกในครอบครัว ได้ดำเนินการควบคุมป้องกันโรค โดยการให้ความรู้เรื่องโรคไอกรน การให้ยาหลังสัมผัสผู้ป่วย รวมถึงการสํารวจความครอบคลุมของวัคซีนไอกรนในชุมชน และให้วัคซีนแบบเก็บตกในเด็ก