การศึกษาความเที่ยงของทักษะการวัดของพยาบาลที่ทำหน้าที่วัดศีรษะทารกแรกเกิดในโรงพยาบาลรัฐบาล จังหวัดสมุทรสาคร

บทคัดย่อ

บทนำ: ภาวะศีรษะเล็กเป็นภาวะที่มีความรุนแรงและสำคัญ พบมากขึ้นหลังจากมีการระบาดของเชื้อไวรัสซิกาทั่วโลก ส่งผลกระทบอย่างมากต่อชีวิตและสังคม การวินิจฉัยภาวะศีรษะเล็กอย่างถูกต้องนั้น อาศัยตัวแปรเส้นรอบศีรษะเป็นหลัก ซึ่งประเทศไทยยังไม่เคยมีการประเมินความเที่ยงของการวัดศีรษะ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อประเมินความคลาดเคลื่อนของสายวัดที่ใช้ในการวัดศีรษะ ทารกแรกเกิดระหว่างสายวัดเทฟลอนและสายวัดพลาสติก และประเมินความเที่ยงของการวัดของพยาบาลที่ปฏิบัติงานในห้องคลอดโรงพยาบาลรัฐบาล จังหวัดสมุทรสาคร
วิธีการศึกษา: การศึกษานี้เป็นแบบ cross sectional แบ่งการศึกษา เป็น 2 ส่วน การประเมินความคลาดเคลื่อนของสายวัดจะให้ผู้ประเมินเพียงคนเดียววัดเส้นรอบวัตถุทรงกลมจำนวน 30 ชิ้น โดยใช้สายวัดเทฟลอนและสายวัดพลาสติก ส่วนการประเมินความเที่ยงของการวัดจะให้พยาบาลห้องคลอดและกุมารแพทย์ (standard reference) วัดเส้นรอบวัตถุดังกล่าว 2 ครั้งโดยใช้สายวัดเทฟลอน ค่า mean absolute difference (MAD) ของสายวัดแต่ละชนิด จะนำมาทดสอบความต่างโดยใช้สถิติ Wilcoxon signed-rank test เส้นรอบวัตถุที่วัดโดยพยาบาลและกุมารแพทย์จะนำมาคำนวณ intra-evaluator TEM, inter-evaluator TEM, average bias และ coefficient of reliability (R) ความสัมพันธ์ระหว่าง intra-evaluator TEM กับ อายุ และ/หรือประสบการณ์การทำงาน จะถูกนำมาวิเคราะห์แบบตัวแปรเดี่ยวและพหุตัวแปร โดยใช้สถิติ regression
ผลการศึกษา: แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป 1 คน พยาบาลห้องคลอด 29 คน และกุมารแพทย์ 1 คน ได้เข้าร่วมการศึกษาครั้งนี้ Mean absolute difference ± SD ของสายวัดเทฟล่อนและสายวัดพลาสติก คือ 0.03±0.05 และ 0.06±0.06 ซม. ตามลำดับ minimum และ maximum difference คือ -0.2–0.1, -0.1–0.2 ซม. ตามลำดับ P-value คือ 0.03 Intra-evaluator TEM ของพยาบาลอยู่ระหว่าง 0.03–0.09 ซม. และกุมารแพทย์ คือ 0.05 ซม. Inter–evaluator TEM ของพยาบาลอยู่ระหว่าง 0.005–0.023 Coefficient of reliability ของพยาบาล คือ 1.00 Average bias ของพยาบาลอยู่ระหว่าง –0.02–0.19 ซม. ไม่พบความสัมพันธ์ระหว่าง intra-evaluator TEM กับ อายุ และ/หรือ ประสบการณ์การทำงาน (Adjusted P-value=0.547 และ 0.479 ตามลำดับ)
สรุปและอภิปราย: ถึงแม้ว่าการศึกษานี้จะชี้ให้เห็นว่า เส้นรอบวงที่วัดโดยสายวัดพลาสติกจะมีค่ามากกว่าสายวัดเทฟลอน แต่ไม่มีผลในทางปฏิบัติเพราะความแตกต่างที่ได้น้อยมาก จึงทําให้ยังคงสามารถใช้สายวัดพลาสติกในทางปฏิบัติได้ พยาบาลมีทักษะการวัด และมีความน่าเชื่อถือในการวัดสูง การศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่า การวัดเส้นรอบวงที่วัดโดยพยาบาลห้องคลอด และการใช้สายวัดที่พลาสติก มีความถูกต้อง ดังนั้นจึงไม่มีผลต่อการวินิจฉัย