การสอบสวนโรคชิคุนกุนยา และพฤติกรรมการป้องกันตนเองของประชาชน หมู่ 10 ตำบลหนองเต็ง อำเภอกระสัง จังหวัดบุรีรัมย์ วันที่ 8 กุมภาพันธ์–28 มีนาคม 2562

บทคัดย่อ

บทนำ: วันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2562 จังหวัดบุรีรัมย์พบรายงานผู้ป่วยโรคชิคุนกุนยา (Index case) 1 ราย เป็นเพศหญิง อายุ 32 ปี ซึ่งไม่เคยมีรายงานผู้ป่วยในพื้นที่นี้มาก่อน การศึกษาครั้งนี้เพื่อยืนยันการวินิจฉัยยืนยันการระบาด ค้นหาแหล่งโรค ลักษณะการระบาด ของโรคชิคุนกุนยา พร้อมทั้งศึกษาความรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเองของประชาชนซึ่งจะนำไปสู่การควบคุมป้องกันโรคต่อไป
วิธีการศึกษา: เป็นการสอบสวนด้วยวิธีการศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา โดยสัมภาษณ์ผู้ป่วย ทบทวนบันทึกทางการแพทย์ และค้นหาผู้ป่วยเพิ่มเติม พร้อมทั้งสำรวจสภาพแวดล้อมและดัชนีลูกน้ำ
ผลการศึกษา: พบพื้นที่บ้านชำแระ หมู่ 10 ตำบลหนองเต็ง อำเภอกระสัง จังหวัดบุรีรัมย์ มีประชากรทั้งหมด 230 คน ในหมู่บ้านมีแหล่งเพาะพันธุ์ลูกน้ำยุงลายเป็นจำนวนมาก จากการค้นหาผู้ป่วยเพิ่มเติม พบผู้ป่วยเข้าได้กับนิยามจำนวน 44 ราย เป็นผู้ป่วยยืนยัน 2 ราย (Real–Time PCR) และผู้ป่วยสงสัย 42 ราย อัตราป่วยร้อยละ 19.13 อายุเฉลี่ย 32.04 ปี อายุต่ำสุด 4 ปี สูงสุด 78 ปี ผลการศึกษาด้านสิ่งแวดล้อมพบค่า HI = 31.91, CI = 12.5 ผลการศึกษาความรู้ และพฤติกรรมต่อโรคชิคุนกุนยา จากการสัมภาษณ์ประชาชนในพื้นที่ จำนวน 140 คน พบว่าร้อยละ 83.57 ไม่รู้จักโรคชิคุณกุนยามาก่อน และร้อยละ 82.6 ยังละเลยการปิดฝาภาชนะให้มิดชิด ขัดล้างภาชนะใส่น้ำและถ่ายน้ำไม่ให้ยุงลายไข่เป็นประจำทุก 7 วัน หลังจากให้ ความรู้ในรูปแบบประชาคมหมู่บ้าน พบว่าประชาชนมีความรู้ และพฤติกรรมต่อการป้องกันตนเองจากโรคชิคุนกุนยาสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p–value < 0.001 หลังดำเนินการ พบค่า HI = 0, CI = 0 และไม่พบผู้ป่วยรายใหม่เกิดขึ้นอีกภายใน 28 วัน
ข้อเสนอแนะ: ควรสร้างความเข้มแข็งให้กับระบบเฝ้าระวังโรค โดยแจ้งเตือนให้แพทย์และผู้เกี่ยวข้องรายงานผู้ป่วยที่ต้องสงสัยทันที โดยไม่ต้องรอผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ และการพัฒนาการควบคุมป้องกันโรค โดยการสื่อสารความเสี่ยง แจ้งเตือนประชาชน ครอบคลุมทุกพื้นที่ กระตุ้นเตือนให้กําจัดลูกน้ำยุงลายและทำลายแหล่งเพาะพันธุ์อย่างต่อเนื่องเป็นประจำทุกสัปดาห์ และควรพัฒนาระบบเฝ้าระวังและการสื่อสารระหว่างจังหวัดต่อไป