การสอบสวนการระบาดของโรคหิดในเรือนจำแห่งหนึ่ง จังหวัดเพชรบูรณ์ เดือนพฤศจิกายน 2562

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: วันที่ 15 พฤศจิกายน 2562 กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลเพชรบูรณ์ ได้รับแจ้งจากเรือนจำแห่งหนึ่งในจังหวัดเพชรบูรณ์ว่า พบผู้ป่วยอาการคล้ายหิดเข้ารับการรักษาในสถานพยาบาลของเรือนจําตั้งแต่เดือนตุลาคม 2562 จำนวน 30 คน และมี แนวโน้มว่าจะสูงขึ้น ทีมเฝ้าระวังสอบสวนเคลื่อนที่เร็วโรงพยาบาล เพชรบูรณ์ดำเนินการสอบสวนการระบาดของโรคหิดในเรือนจำ วันที่ 18–21 พฤศจิกายน 2562 เพื่อยืนยันการวินิจฉัยและการระบาดของโรคพรรณนา ลักษณะทางระบาดวิทยาของผู้ป่วย หาปัจจัยเสี่ยงของ การเกิดโรค รวมถึงควบคุม และป้องกันการแพร่ระบาดของโรค
วิธีการศึกษา: ศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนาโดยการทบทวนเวชระเบียนและสัมภาษณ์ผู้ต้องขังในเรือนจำ นิยามผู้ป่วยสงสัย คือ ผู้ต้องขังที่มีผื่น ระหว่างวันที่ 1 สิงหาคม–21 พฤศจิกายน 2562 และได้รับการวินิจฉัยโดยแพทย์หรือพยาบาลว่าเป็นโรคหิด ศึกษาทางห้องปฏิบัติการด้วยการขูดรอยโรคแล้วส่องด้วยกล้องจุลทรรศน์ และสำรวจสภาพแวดล้อมภายในเรือนจํา การศึกษาระบาดวิทยา เชิงวิเคราะห์ทำการศึกษาแบบ cross-sectional study เพื่อหา ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคหิด โดยใช้สถิติ Chi–square และ multiple logistic regression
ผลการศึกษา: พบผู้ป่วย 54 ราย จากผู้ต้องขัง 1,587 ราย (ร้อยละ 3.4) ผู้ป่วยเป็นเพศชายทั้งหมดอายุเฉลี่ย (mean ± SD) 34.6 ± 11.2 ปี จากการส่องกล้องจุลทรรศน์ 6 ตัวอย่าง พบตัวหิด 1 ตัวอย่าง (ร้อยละ 16.7) ผู้ป่วยรายแรกเริ่มมีอาการวันที่ 3 ตุลาคม 2562 และ มีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องสูงสุดวันที่ 11 พฤศจิกายน 2562 สาเหตุของการเกิดโรคเกิดจากการมีผู้ป่วยโรคหิดเข้ามาอาศัยในเรือนจำ ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคหิดในเรือนจำ ได้แก่ การสัมผัส ผู้ป่วยโรคหิด (AOR 4.5, 95%CI 1.8-11.0) การนอนข้างผู้ป่วยโรคหิด (AOR 5.8, 95%CI 2.4-14.0) และการทำงานร่วมกับ ผู้ป่วยโรคหิด (AOR 6.3, 95%CI 3.0-13.4)
สรุปและอภิปราย: การระบาดครั้งนี้เป็นการระบาดของโรคหิด อัตราป่วยของการะบาดครั้งนี้ค่อนข้างต่ำเนื่องจากเจ้าหน้าที่ สามารถตรวจจับการระบาดได้ไว สาเหตุของการระบาดมาจากการมีผู้ป่วยโรคหิดเข้ามาอาศัยในเรือนจำ ปัจจัยเสี่ยงที่พบ คือ การสัมผัสผู้ป่วยโรคหิด การนอนข้างผู้ป่วยโรคหิด และการทำงานร่วมกับผู้ป่วยโรคหิด การตรวจร่างกายผู้ต้องขังแรกรับและการแยกผู้ป่วยอาจช่วยลดการระบาดภายหน้าได้