การศึกษาอุบัติการณ์ของโรคติดเชื้อไวรัสซิกาในผู้ป่วยสงสัยโรคหัด ที่มีผลตรวจทางห้องปฏิบัติการให้ผลลบต่อไวรัสหัดและหัดเยอรมัน ตามโครงการกำจัดโรคหัดในประเทศไทยตามพันธะสัญญานานาชาติ ปี พ.ศ. 2559

บทคัดย่อ

บทนำ: ปี พ.ศ. 2555-2557 พบการระบาดของไข้ออกผื่นที่ไม่ทราบสาเหตุในประเทศไทย 4 เหตุการณ์ มีผู้ป่วยรวมทั้งสิ้น 47 ราย ทุกรายให้ผลลบด้วยวิธีการตรวจทางภูมิคุ้มกันต่อการติดเชื้อไวรัสหัด หัดเยอรมัน และให้ผลลบด้วยวิธี PCR ต่อการติดเชื้อชิคุนกุนยา และเด็งกี่ เมื่อนำตัวอย่างเลือดทุกรายส่งตรวจที่ห้องปฏิบัติการของ US CDC ณ Ft Collin Colorado พบ 7 รายมีผลตรวจยืนยันติดเชื้อไวรัสซิกา การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอุบัติการณ์ ของโรคติดเชื้อไวรัสซิกาในโครงการกำจัดโรคหัด ปีงบประมาณ พ.ศ. 2559 ศึกษาลักษณะอาการทางคลินิก และระบาดวิทยาของโรค ติดเชื้อไวรัสซิกา และผู้ป่วยหัด หัดเยอรมัน ในโครงการกำจัดหัด
วิธีการศึกษา: กลุ่มประชากรที่ศึกษา คือ ผู้ป่วยในโครงการกำจัด โรคหัด ปีงบประมาณ พ.ศ. 2559 ที่ให้ผลลบต่อไวรัสหัด และไวรัส หัดเยอรมัน และมีตัวอย่างเลือดเหลือเพียงพอต่อการตรวจหาสารพันธุกรรมไวรัสซิกาด้วยวิธี RT-PCR และ Molecular sequencing ทำการเปรียบเทียบลักษณะทางระบาดวิทยา ลักษณะอาการของผู้ป่วยยืนยันโรคหัด (418 ราย) กับผู้ป่วยยืนยันติดเชื้อไวรัสซิกา
ผลการศึกษา: พบผู้ป่วยโรคติดเชื้อไวรัสซิกา 6 ราย ในกลุ่มผู้ป่วย โครงการกำจัดโรคหัดที่ให้ผลลบต่อการตรวจหัดและหัดเยอรมัน 154 ราย อัตราอุบัติการณ์ร้อยละ 3.90 ลักษณะอาการสำคัญของ ผู้ ป่วยโรคหัด โรคหัดเยอรมัน และโรคติดเชื้อไวรัสซิกา คือ ไข้ และ ผื่น ผู้ป่วยโรคติดเชื้อไวรัสซิกาพบมีอาการเยื่อบุตาอักเสบ ปวดข้อ ร่วมด้วย ส่วนอาการเด่นเพิ่มเติมของโรคหัด คือ ไอ มีน้ำมูก การ กระจายตามบุคคลพบว่าผู้ป่วยโรคหัดเยอรมันและโรคหัด พบมากในเพศชายร้อยละ 90 และ 58 ตามลำดับ ส่วนโรคติดเชื้อไวรัสซิกา เป็นเพศหญิงทุกราย ค่ามัธยฐานของอายุผู้ป่วยโรคหัด หัดเยอรมัน และโรคติดเชื้อวัสซิกา คือ 3 ปี, 1 ปี 6 เดือน และ 25 ปี ตามลำดับ ความรุนแรงของโรคพบว่าผู้ป่วยโรคหัดร้อยละ 88 รับรักษาเป็นผู้ป่วยในผู้ป่วยโรคหัดเยอรมันและโรคติดเชื้อไวรัสซิกา เป็นประเภทผู้ป่วยนอกร้อยละ 80 และ 100 ตามลำดับ ด้านประวัติการรับวัคซีนหัด หรือวัคซีน MMR พบว่าผู้ป่วยโรคหัดส่วนใหญ่ร้อยละ 45.94 ไม่เคยรับวัคซีน แต่ผู้ป่วยหัดเยอรมัน มีประวัติเคยรับวัคซีนหัดร้อยละ 80 และผู้ป่วยโรคติดเชื้อไวรัสซิกามีประวัตเคยรับวัคซีน หัดร้อยละ 83.33
สรุปและอภิปรายผล: ความเป็นไปได้ในการบูรณาการ การเฝ้าระวังโรคติดเชื้อไวรัสซิกาในโครงการกำจัดหัด ควรให้ความสนใจกลุ่มผู้ใหญ่อายุ 15 ปีขึ้นไปที่เป็นผู้ป่วยนอก และมีอาการเข้าได้กับนิยามการเฝ้าระวัง คือ ไข้ร่วมกับอย่างน้อย 2 อาการดังต่อไปนี้ ปวดข้อ ตาแดง ปวดศีรษะ หรือ ผื่นร่วมกับอย่างน้อย 1 อาการ ต่อไปนี้ คือ ไข้ ปวดข้อ ตาแดง