การสอบสวนโรคอาหารเป็นพิษสงสัยปนเปื้อนสารเคมีในก๋วยเตี๋ยว อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ มิถุนายน 2563

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: วันที่ 2 มิถุนายน 2563 ทีมปฏิบัติการสอบสวน ควบคุมโรค (JIT) สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา ได้รับแจ้งจากทีมตระหนักรู้สถานการณ์ พบกลุ่มผู้ป่วยอาการคล้าย อาหารเป็นพิษ 13 ราย เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลนางรอง เมื่อ วันที่ 30 พฤษภาคม 2563 โดยทั้งหมดมีประวัติรับประทานก๋วยเตี๋ยว ที่ร้านแห่งหนึ่งร่วมกัน และสงสัยว่ามีการปนเปื้อนยาฆ่าแมลง ทีม JIT สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา ร่วมกับโรงพยาบาล นางรองและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองโบสถ์ อำเภอ นางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ ลงพื้นที่สอบสวนโรค เพื่อยืนยันการวินิจฉัย และหาสาเหตุของการป่วย
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา ด้วยการ ทบทวนเวชระเบียนผู้ป่วยในโรงพยาบาลนางรอง ค้นหาผู้ป่วย เพิ่มเติมที่มารักษาในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองโบสถ์ ระหว่างวันที่ 29–30 พฤษภาคม 2563 สัมภาษณ์ผู้ปรุงประกอบ อาหารและผู้เกี่ยวข้อง สำรวจสถานที่ขายอาหาร เก็บตัวอย่างอุจจาระ ของผู้ป่วย 6 ราย ส่งตรวจหาเชื้อแบคทีเรียก่อโรคทางเดินอาหาร และสารเคมีกำจัดศัตรูพืช ณ โรงพยาบาลนางรอง และอาหารสงสัย 12 ตัวอย่าง โดยส่งตรวจหาเชื้อ Bacillus cereus, Staphylococcus aureus 5 ตัวอย่าง ออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมต 7 ตัวอย่าง ณ ห้องปฏิบัติการ ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 9 นครราชสีมา
ผลการศึกษา: พบผู้ป่วย 15 ราย เป็นหญิง 12 ราย ชาย 3 ราย ใน จำนวนนี้เป็นพนักงานโรงงานแห่งหนึ่งในพื้นที่ 13 ราย ค่ามัธยฐาน อายุ 24 ปี ซึ่งป่วยพร้อมกันในวันที่ 30 พฤษภาคม 2563 ระยะเวลา ตั้งแต่รับประทานอาหารจนเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล 30 นาที –2.30 ชั่วโมง อาการส่วนใหญ่ ได้แก่ คลื่นไส้อาเจียน (ร้อยละ 100) เวียนศีรษะ (ร้อยละ 77) ปวดท้อง (ร้อยละ 31) และถ่ายเหลว (ร้อยละ 29) ไม่มีผู้ป่วยอาการรุนแรง ผลการตรวจอุจจาระผู้ป่วย ไม่พบเชื้อก่อโรค และผลการตรวจอาหารสงสัยพบสารเคมีกำจัด แมลงกลุ่มคาร์บาเมต ชนิดคาร์โบฟูแรน 4 ตัวอย่าง จากการสอบสวน ผู้ป่วยทั้งหมดรับประทานอาหารมื้อเที่ยงเป็นก๋วยเตี๋ยวที่ร้านแห่ง หนึ่ง โดยพบความผิดปกติของอาหารมีลักษณะเป็นเศษกรวดทราย คล้ายเทมีฟอสหรือเกล็ดคาร์โบฟูแรน ปนเปื้อนอยู่ในพริกผัดที่ใช้ เป็นเครื่องปรุง จากการสัมภาษณ์ผู้ประกอบอาหาร ไม่สามารถระบุ แหล่งที่มาของสารเคมีดังกล่าว และสาเหตุที่เกิดการปนเปื้อน
สรุปผลการศึกษา: การระบาดครั้งนี้มีสาเหตุมาจากการรับประทาน ก๋วยเตี๋ยวที่ปนเปื้อนสารคาร์บาเมตในพริกผัดซึ่งใช้เป็นเครื่องปรุง รส ข้อเสนอแนะ คือ ให้จัดการสถานที่เก็บรักษาอาหารให้มิดชิดทั้ง จากสัตว์พาหะและการปนเปื้อนสารเคมีอื่น ๆ ในอนาคต รวมทั้ง การสังเกตความผิดปกติของอาหารก่อนจำหน่ายทุกครั้ง