การสอบสวนผู้ป่วยสงสัยโบทูลิซึมจากการทอดไข่โดยใช้ก้นกระป๋องนํ้าอัดลมจากการเลียนแบบตามสื่อออนไลน์ ตําบลเจ๊ะบิลัง อําเภอเมือง จังหวัดสตลู เดือนมิถุนายน 2563
คำสำคัญ:
โบทูลิซึม, ก้นกระป๋อง, สตูล, สื่อออนไลน์บทคัดย่อ
ความเป็นมา: วันที่ 19 มิถุนายน 2563 สำนักงานป้องกันควบคุม โรคที่ 12 จังหวัดสงขลา ได้รับรายงานพบผู้ป่วยสงสัยโรคโบทูลิซึม เข้ารักษาที่โรงพยาบาลสตูล 1 ราย ทีมปฏิบัติการสอบสวนควบคุม โรค ดำเนินการสอบสวนโรคในวันที่ 20–23 มิถุนายน 2563 เพื่อ ยืนยันการวินิจฉัยโรคโบทูลิซึม ระบุแหล่งโรค ค้นหาปัจจัยเสี่ยงของการระบาด และเสนอแนะมาตรการควบคุมโรค
วิธีการศึกษา: ทบทวนเวชระเบียนผู้ป่วย สัมภาษณ์ผู้ป่วยและผู้เกี่ยวข้อง ค้นหาผู้ป่วยรายใหม่ โดยนิยามผู้ป่วยสงสัยคือผู้ที่อาศัย อยู่ในพื้นที่หมู่ 2 ต.เจ๊ะบิลัง อ.เมือง จ.สตูล และมีอาการทางระบบย่อยอาหาร ร่วมกับอาการทางระบบประสาทและสมองอย่างน้อยหนึ่งอาการ ระหว่างวันที่ 18–23 มิถุนายน 2563 การตรวจทาง ห้องปฏิบัติการยืนยันด้วยวิธี Mouse bioassay และ bacterial culture จากตัวอย่างอุจจาระ นํ้าล้างกระเพาะ เลือด และภาชนะ ปรุงอาหารสงสัย ติดตามแหล่งอาหารสงสัย และสำรวจพฤติกรรม การใช้สื่อออนไลน์ของเด็กในชุมชนโดยการสุ่มตัวอย่างตามความสะดวก
ผลการศึกษา: พบผู้ป่วยสงสัยโรคโบทูลิซึม 1 ราย เพศหญิงอายุ 9 ปี ไม่มีโรคประจำตัว โดย 16 ชั่วโมงหลังจากรับประทานไข่ที่ทอด ด้วยก้นกระป๋องนํ้าอัดลมบุบที่เก็บมาจากกองขยะ เริ่มมีอาการปวด ท้อง ปวดศีรษะ และคลื่นไส้ ต่อมามีอาการหนังตาตก พูดไม่ชัด กลืนลำบาก หายใจลำบาก แขนขาอ่อนแรง และหายใจล้มเหลว หลังเริ่มมีอาการ 10 ชั่วโมง ผู้ป่วยรู้สึกตัวดีตลอดเวลา ผลการตรวจกล้ามเนื้อและเส้นประสาทด้วยไฟฟ้าเข้าได้กับโรคโบทูลิซึม ผู้ป่วยได้รับ botulinum antitoxin หลังมีอาการ 36 ชั่วโมง และผู้ป่วยสามารถถอดเครื่องช่วยหายใจได้หลังได้รับ antitoxin 14 วัน ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการยืนยันไม่พบ botulinum toxin หรือ เชื้อ Clostridium botulinum ผลสำรวจในชุมชนพบว่ามีเด็ก 55 คนจาก 103 คน เคยเล่นทอดไข่ด้วยก้นกระป๋อง โดยร้อยละ 80 ลองเล่นเนื่องจากได้รับการชักชวนจากคนรู้จัก ในขณะที่อีกร้อยละ 20 เลียนแบบพฤติกรรมนี้จากอินเทอร์เน็ต ผู้ปกครองร้อยละ 32.6 คิดว่ากิจกรรมนี้ปลอดภัย
สรุปและวิจารณ์: พบผู้ป่วยสงสัยโบทูลิซึม หมู่ 2 ต.เจ๊ะบิลัง อ.เมือง จ.สตูล 1 ราย วินิจฉัยจากลักษณะทางคลินิกที่เข้าได้ และหายเป็นปกติหลังได้รับ botulinum antitoxin สมมติฐานปัจจัยเสี่ยงจาก การทอดไข่ด้วยก้นกระป๋องนํ้าอัดลมที่ปนเปื้อนดินและนํ้า ทั้งยังอยู่ ในสภาพที่เกิดภาวะออกซิเจนตํ่าขึ้นได้ น่าจะทำให้เชื้อที่ปนเปื้อนใน ดินและนํ้าทั่วไปสามารถสร้างสารพิษขึ้น เหตุการณ์ครั้งนี้เกิดจาก เด็กเลียนแบบการปรุงอาหารตามสื่อออนไลน์โดยขาดความรู้เรื่อง สุขาภิบาลอาหาร ใช้ภาชนะที่มีอาจมีการปนเปื้อน ดังนั้นผู้ปกครอง ครู และเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในชุมชนควรดูแลการใช้สื่อออนไลน์ ของเด็ก ๆ สื่อสารอันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้จากกิจกรรมนี้รวมทั้งให้ ความรู้เรื่องสุขาภิบาลอาหารและการป้องกันโรคโบทูลิซึมในชุมชน
References
Centers for Disease Control and Prevention. Foodborne Germs and Illnesses [Internet]. 2020. [cited 2020 Jun 23]. Available from: https://www.cdc.gov/foodsafety/foodborne-germs.html
World Health Organization. Botulism [Internet]. [cited 2020 Jun 23]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/botulism
Brown KL. Control of bacterial spores. Br Med Bull. 2000;56(1):158–71.
กู้ศักดิ์ บํารุงเสนา. รายงานการสอบสวนโรคอาหารเป็นพิษ Botulism จากหน่อไม้ปิ๊บ. WESR. 2006;37(12):49–51. 5. Pegram P. Botulism [Internet]. [cited 2020 Jun 23]. Available from: https://www.uptodate.com/contents/botulism?search=botulism&source=search_result&selectedTitle=1~67&usage_type=default&display_rank=1#H29
สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย. โบทูลิซึม [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 23 มิ.ย. 2563]. เข้าถึงได้จาก: https://www.pidst.or.th/userfiles/f25.pdf
Kruti B. Novel Compound Strongly Inhibits Botulinum Neurotoxin [Internet]. [cited 2020 Jun 23]. Available from: http://www.sci-news.com/medicine/botulinum-antidote-06575.html
Anticholinergic Agents-Toxicology-Harwood-Nuss’ Clinical Practice of Emergency Medicine, 6 ed. [Internet]. [cited 2020 Jun 23]. Available from: https://doctorlib.info/medical/clinical-practiceemergency-medicine/345.html
วินัย วนากูล. โรคโบทูลิซึ่ม [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 23 มิ.ย. 2563]. เข้าถึงได้จาก: https://med.mahidol.ac.th/poisoncenter/sites/default/files/public/pdf/books/Antidote_book2-07_Botulism.pdf
Pegram P Samuel, Stone SM. Botulism [Internet]. 2020 [cited 2021 Feb 23]. Available from: https://www.uptodate.com/contents/botulism#H3812503177
กองระบาดวิทยา. รายงานการเฝ้าระวังโรค 506 [อินเทอร์เน็ต]. 2021 [เข้าถึงเมื่อ 23 มิ.ย. 2563]. เข้าถึงได้ จาก: http://www.boe.moph.go.th/boedb/surdata/disease.php?ds=85
สํานักวิจัยสยามเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตโพลล์. ผลการสํารวจ ความคิดเห็นของกลุ่มวัยรุ่นไทยในเขตกรุงเทพมหานครและ ปริมณฑลต่อความนิยมชมชอบกลุ่มเน็ตไอดอล [อินเทอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 23 มิ.ย. 2563]. เข้าถึงได้จาก: https://www.ryt9.com/s/prg/2641296
Gibson CM. Differentiating Myasthenia gravis from other diseases [Internet]. [cited 2020 Jun 23]. Available from: https://www.wikidoc.org/index.php/Differentiating_Myasthenia_gravis_from_other_diseases
Zaeem Z. Autonomic involvement in Guillain-Barré syndrome: an update. Clin Auton Res [Internet]. 2019 [cited 2020 Jun 23];29:289–99. Available from: https://doi.org/10.1007/s10286-018-0542-y
White J. Clinical manifestations and diagnosis [Internet]. [cited 2020 Jun 23]. Available from: https://www.uptodate.com/contents/snakebitesworldwide-clinical-manifestations-and-diagnosis?search=snakebite&source=search_result&selectedTitle=2~49&usage_type=default&display_rank=2#H1
Johnson AL, McAdams-Gallagher SC, Aceto H. Accuracy of a Mouse Bioassay for the Diagnosis of Botulism in Horses. J Vet Intern Med. 2016;30(4): 1293–9.
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์. คู่มือการตรวจวินิจฉัยเชื้อ Clostridium Botulinum ในห้องปฏิบัติการ [อินเทอร์เน็ต]. 2558 [เข้าถึงเมื่อ 23 มิ.ย. 2563]. เข้าถึงได้จาก: https://azkurs.org/important-note-the-toxin-is-not-secreted-by-c-botulinum-instea.html
Lindström M, Korkeala H. Laboratory diagnostics of botulism. Clin Microbiol Rev. 2006;19(2):298–314.
Bird S. Overview of the treatment of myasthenia gravis [Internet]. [cited 2020 Jun 23]. Available from: https://www.uptodate.com/contents/overview-ofthe-treatment-of-myasthenia-gravis#H27
Muscular Dystrophy Association. Lambert-Eaton Myasthenic Syndrome (LEMS) [Internet]. [cited 2020 Jun 23]. Available from: https://www.mda.org/disease/lambert-eaton-myasthenic-syndrome
Vossen MG, Gattringer K-B, Wenisch J, Khalifeh N, Koreny M, Spertini V, et al. The First Case(s) of Botulism in Vienna in 21 Years: A Case Report. Case Rep Infect Dis. 2012;2012:438989.
Asian Parent. ลูกอายุเท่าไหร่ให้เล่นมือถือ–แท็บเล็ตได้ทําอย่างไรไม่ให้ลูกติดจอ [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 23 มิ.ย. 2563]. เข้าถึงได้จาก: https://th.theasianparent.com/ลูกอายุเท่าไหร่ให้เล่นมือถือ-แท็บเล็ตได้
Holmgren HG, Padilla-Walker LM, Stockdale LA, Coyne SM. Parental media monitoring, prosocial violent media exposure, and adolescents’ prosocial and aggressive behaviors. Aggress Behav. 2019;45(6): 671–81.
Line today. เตือน!! ทอดไข่สไตล์เด็กหอ เสี่ยงได้รับสารโลหะ หนักอาจเป็นอัลไซเมอร์ [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 23 มิ.ย. 2563]. เข้าถึงได้จาก: https://today.line.me/th/v2/article/เตือน+ทอดไข่สไตล์เด็กหอ+เสี่ยงได้รับสารโลหะหนักอาจเป็นอัลไซเมอร์-nG3Zx1
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2021 รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงพิมพ์กับ WESR ถือเป็นข้อคิดเห็น และความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
2. บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ใน WESR ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่ง ส่วนใดไปเผยแพร่ กรุณาอ้างอิงบทความนั้น ๆ
