การสอบสวนการบาดเจ็บจากแมงกะพรุนในงานไตรกีฬานานาชาติ อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี วันที่ 19 มีนาคม 2559
คำสำคัญ:
แมงกะพรุนไฟ, แมงกะพรุนพิษ, ไตรกีฬาบทคัดย่อ
ความเป็นมา: สำนักระบาดวิทยาได้รับแจ้งจากเจ้าหน้าที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอ่าวไทยตอนบนว่า พบผู้เข้าแข่งขันกีฬางานไตรกีฬานานาชาติที่อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี ได้รับบาดเจ็บจากพิษแมงกะพรุน 34 ราย ทีมสำนักระบาดวิทยา ร่วมกับโรงพยาบาลชะอำออกสอบสวนเพื่อยืนยันเหตุการณ์ ศึกษาลักษณะทางระบาดวิทยาหาสาเหตุและปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม และแนวทางป้องกันการบาดเจ็บจากแมงกะพรุนในงานไตรกีฬาครั้งต่อไป
วิธีการศึกษา: ศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา โดยทบทวนเวชระเบียนของโรงพยาบาลที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ครั้งนี้ ทบทวนข้อมูลผู้บาดเจ็บจากโรงพยาบาลชะอำ 5 ปีย้อนหลัง ทบทวนข้อมูลการสำรวจตัวอย่างแมงกะพรุนจากศูนย์วิจัยและพัฒนาทรัพยากร ทางทะเลและชายฝั่งอ่าวไทยตอนบน ร่วมกับการสำรวจสถานที่จัดงานและการสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้อง
ผลการศึกษา: ระหว่างวันที่ 19-21 มีนาคม 2559 มีผู้บาดเจ็บจากแมงกะพรุนพิษที่เข้ารับการรักษาใน 4 โรงพยาบาลทั้งหมด 106 ราย เป็นผู้บาดเจ็บที่เกี่ยวข้องกับงานไตรกีฬา 101 ราย ทุกรายได้รับการรักษาแผนกผู้ป่วยนอก มีข้อมูลที่สามารถทำการศึกษาเชิงพรรณนา 42 ราย เป็นชาย 33 ราย หญิง 9 ราย ค่ามัธยฐานอายุ 36.50 ปี (ต่ำสุด 15 ปี สูงสุด 58 ปี) ทุกรายเป็นคนไทย ส่วนใหญ่อยู่กรุงเทพฯ (ร้อยละ 64.28) ทุกรายเริ่มมีอาการระหว่างเวลา 06.40-08.00 น. ลักษณะเป็นผื่นแดงปวดแสบปวดร้อน ส่วนใหญ่ได้รับการวินิจฉัย Jellyfish contact dermatitis (ร้อยละ 94.74) ผลการศึกษาข้อมูลย้อนหลังที่โรงพยาบาลชะอำ พบว่าจำนวนผู้บาดเจ็บจากแมงกะพรุน ตั้งแต่ต้นปี 2559 สูงกว่าค่าเฉลี่ย 5 ปีที่ผ่านมา ผู้จัดการแข่งขันงานไตรกีฬาครั้งนี้ ได้มีการเตรียมความพร้อมในการปฐมพยาบาล ณ จุดเกิดเหตุ แต่ไม่ได้แจ้งหน่วยงานสาธารณสุขว่าจะมีการจัดการแข่งขัน ดังกล่าว ผลการสำรวจตัวอย่างแมงกะพรุนจากศูนย์วิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอ่าวไทยตอนบนหลังเกิดเหตุการณ์ 2 ครั้ง พบแมงกะพรุนชนิด Chrysaora chinensis
สรุปและวิจารณ์: พบผู้บาดเจ็บจากแมงกะพรุนจำนวนมากในกลุ่ม ผู้เข้าร่วมแข่งขันไตรกีฬาที่อำเภอชะอำ เคยเกิดเหตุการณ์ลักษณะนี้ แล้วในปีก่อน ๆ แต่ไม่มากเท่าปีนี้ เหตุการณ์ครั้งนี้น่าจะเกิดจากแมงกะพรุนไฟชนิด Chrysaora chinensis เป็นหลัก การจัดงานไตรกีฬาครั้งต่อ ๆ ไป ควรแจ้งการจัดงานแก่เจ้าหน้าที่สาธารณสุข ในพื้นที่เพื่อเตรียมการรองรับเมื่อเกิดเหตุการณ์ได้อย่างเหมาะสม หลีกเลี่ยงการจัดในพื้นที่ที่มีประวัติพบแมงกะพรุนชุกชุม และควรกำหนดให้นักกีฬาสวมเสื้อผ้าที่แนบลำตัว และเป็นชนิดแขนยาว ขายาว เพื่อลดโอกาสสัมผัสแมงกะพรุนพิษ
References
ลักขณา ไทยเครือและพจมาน ศิริอารยาภรณ์. การรักษาและป้องกันการบาดเจ็บและเสียชีวิตจากแมงกะพรุน Box jellyfish กับ Portuguese man-of-war. พิมพ์ครั้งที่ 2. เชียงใหม่: คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2557.
ปั่นสักก์ สุรัสวดี. คู่มือการศึกษาความหลากหลายของแมงกะพรุนในน่านน้ำไทย (อินเตอร์เน็ต). 2558 [เข้าถึงเมื่อ 25 ก.ค. 2559]. เข้าถึงได้จาก http://km.dmcr.go.th/files/pdf/Result/2558-สวพ..pdf
พจมาน ศิริอารยาภรณ์. สถานการณ์และความรู้เกี่ยวกับแมงกะพรุนพิษในประเทศไทย. รายงานเฝ้าระวังการระบาด ประจำสัปดาห์ 2557; 17: 257-9.
หัทยา กาญจนสมบัติ. การบาดเจ็บและเสียชีวิตจากแมงกะพรุน พิษ. รายงานการเฝ้าระวังโรคประจำปี 2558; 1: 24-6.
Katie Thomas, Sharon Otterman. Man Dies in New York City Triathlon [Internet]. 2008 [cited 2016 Jan 7]. Available from: http://www.nytimes.com/2008/07/21/sports/othersports/21triathlon.html
Marino A, R Morabito, T Pizzata, GL Spada. Effect of various factors on Pelagia noctiluca (Cnidaria, Scyphozoa) crude venom-induced haemolysis. Comp. Biochem. Physiol. 2008; A. 161: 144-9.
Cornelius PFS. Keys to Thai and Malaysian Cubomedusae and Scyphomedusae (Cnidaria). Contribution paper during Workshop on the Classification, Biology and Ecology of Jellyfish, Chonburi, Thailand. 1995; 42.
Martin JW, L Gershwin, JW Burnett, DG Cargo, DA Bloom. Chrysaora achlyos, a Remarkable New Species of Scyphozoan from the Eastern Pacific. Biol. Bull. 193:8-3.
สายจิต ดาสุโข. แมงกะพรุนสายพันธุ์อันตรายแห่งท้องทะเล. วารสารกรมวิทยาศาสตร์บริการ (อินเตอร์เน็ต). 2558 [เข้าถึง เมื่อ 30 ก.ค. 2559]; 199: 33-5. เข้าถึงได้จาก: http://lib3.dss.go.th/fulltext/dssj/2558_63_199_p33-35.pdf
พจมาน ศิริอารยาภรณ์. พิษจากแมงกะพรุน การรักษาเบื้องต้น และการป้องกัน. ใน: การประชุมการเฝ้าระวังและสอบสวนการบาดเจ็บและเสียชีวิตจากแมงกะพรุนพิษ. มกราคม 2553. สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค. นนทบุรี: 2553. หน้า 21-3.
ธงชัย สีฟ้า. การศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อมและการจัดการพื้นที่ชายฝั่งทะเลเฉพาะชายฝั่งทะเลเพชรบุรี. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 2553; 1: 53-60.
ภานุพงศ์ นรเศรษฐกมล. แมงกะพรุนหลากสี ความสวยงามบน ความเจ็บปวด (อินเตอร์เน็ต). 2557 [เข้าถึงเมื่อ 18 ธ.ค. 2559]. เข้าถึงได้จาก: http://digitalay.com/2013/11/jellyfish-phenomenon/
สุภาพร องสารา, ถนอมพงศ์ บัวบรรจง. สำรวจและรวบรวม ตัวอย่างแมงกะพรุนไฟบริเวณหาดชลาทัศน์ อำเภอเมือง จังหวัด สงขลา (อินเตอร์เน็ต). 2557 [เข้าถึงเมื่อ 5 ส.ค. 2559]. เข้าถึง ได้จาก: http://slbkb.psu.ac.th/xmlui/handle/2558/2013?show=full
แอคทีฟ แมเนจเม้นท์ เอเชีย จำกัด. ข้อมูลการแข่งขันไตรกีฬา ดิ อัมรินทร์ เอาท์ดอ อันลิมิเต็ด ไตรกีฬา นานาชาติ 2559 (อินเตอร์เน็ต). 2559 [เข้าถึงเมื่อ 30 ก.ค. 2559]. เข้าถึงได้จาก: http://www.ama-events.com/th/events/the-amarin- outdoor-unlimited-international-triathlon-2016/
MGR Online. แมงกะพรุน ทั่วโลกเพิ่มไม่หยุดหวั่นทะเลเสีย สมดุล (อินเตอร์เน็ต). 2551 [เข้าถึงเมื่อ 5 ส.ค. 2559]. เข้าถึง ได้จาก: http://www.manager.co.th/Science/ViewNews.aspx?NewslD=9510000072309
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2016 รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงพิมพ์กับ WESR ถือเป็นข้อคิดเห็น และความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
2. บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ใน WESR ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่ง ส่วนใดไปเผยแพร่ กรุณาอ้างอิงบทความนั้น ๆ
