กรณีศึกษาผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกเสียชีวิต เขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร เดือนตุลาคม 2551

บทคัดย่อ

เมื่อวันที่ 16 ตุลาคม 2551 เวลา 09.00 น. ศูนย์บริการสาธารณสุข 53 ทุ่งสองห้อง สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร ได้รับแจ้งจากอาสาสมัครสาธารณสุขว่ามีผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกซึ่งพักอาศัยในเขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร จำนวน 1 ราย พักรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่ง ต่อมาเสียชีวิตเมื่อเวลาประมาณ 3 ทุ่มของคืนวันที่ 16 ตุลาคม 2551 ทางศูนย์บริการสาธารณสุข 53 ทุ่งสองห้อง ได้ออกดำเนินการสอบสวนเฝ้าระวัง และควบคุมการแพร่ระบาดของโรคในชุมชนอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่วันที่ 16 ตุลาคม - 8 พฤศจิกายน 2551 ทำศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา โดยศึกษาข้อมูลจากสำเนาเวชระเบียน สัมภาษณ์แพทย์ พยาบาล และสามีของผู้ป่วย ค้นหาผู้ป่วยเพิ่มเติม ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคในบ้านและที่ทำงานของผู้ป่วย รวมทั้งในชุมชนรอบบ้านและรอบที่ทำงานของผู้ป่วย โดยวิธีการสำรวจแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายซึ่งรายงานเป็นค่า HI และ CI จากการศึกษาพบผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกรายนี้เป็นหญิงไทย อายุ 35 ปี 7 เดือน จัดเป็นผู้ป่วยที่ยืนยัน (Con firmed case) การเฝ้าระวังและค้นหาพบผู้ป่วยเพิ่มเติม จำนวน 4 ราย จากการศึกษาสันนิษฐานได้ว่าแหล่งโรคซึ่งแพร่เชื้อให้ผู้ป่วยรายนี้น่าจะอยู่ในชุมชนที่ผู้ป่วยพักอาศัยปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคน่าจะเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายในบ้าน และในชุมชนรอบบ้านและรอบที่ทำงานของผู้ป่วย การเสียชีวิตของผู้ป่วยน่าจะเกิดจากสาเหตุที่สำคัญ คือ ภาวะช็อกนานและภาวะน้ำเกิน สรุปการศึกษาพบว่า นอกเหนือจากการควบคุมป้องกันการแพร่ระบาดของโรคแล้ว บุคลากรทางการแพทย์ และสาธารณสุขควรเรียนรู้เพื่อทำความเข้าใจธรรมชาติของโรค ซึ่งทำให้สามารถวินิจฉัยโรคได้อย่างรวดเร็วและถูกต้อง รวมทั้งควรให้การดูแลรักษาอย่างเอาใจใส่ตลอดระยะเวลาวิกฤตซึ่งเป็นช่วงเวลาประมาณ 24 - 48 ชั่วโมง ที่มีการรั่วของพลาสมา ทั้งนี้เพื่อช่วยลดอัตรา ป่วยตายโดยเฉพาะในผู้ป่วยกลุ่มที่เป็นผู้ใหญ่ (อายุ 15 ปีขึ้นไป)