การสอบสวนการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในเรือนจำแห่งหนึ่ง จังหวัดนราธิวาส ระหว่างวันที่ 11–15 ตุลาคม 2564

บทคัดย่อ

ความเป็นมา : เมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2564 ทีมปฏิบัติการสอบสวนควบคุมโรค กรมควบคุมโรค ได้รับแจ้งจากสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 12 จังหวัดสงขลา (สคร.12) พบผู้ป่วยโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โรคโควิด 19) จำนวน 185 ราย ในเรือนจำแห่งหนึ่งของจังหวัดนราธิวาส ทีมปฏิบัติการสอบสวนควบคุมโรค กรมควบคุมโรค ร่วมกับ สคร.12 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนราธิวาส และโรงพยาบาลนราธิวาสราชนครินทร์ ดำเนินการสอบสวนเพื่อยืนยันการวินิจฉัยและการระบาดของโรค อธิบายคุณลักษณะทางระบาดวิทยา ศึกษาปัจจัยเสี่ยงของโรคโควิด 19 ในเรือนจำ ทบทวนมาตรการและให้ข้อเสนอแนะการป้องกันควบคุมโรค

วิธีการศึกษา : มีดังนี้ 1) ทบทวนสถานการณ์โรคโควิด 19 ของจังหวัดนราธิวาสและเรือนจำ 2) ทบทวนข้อมูลผู้ป่วยจากสถานพยาบาลของเรือนจำ 3) ค้นหาผู้ป่วยเพิ่มเติม และผู้สัมผัสเสี่ยงสูงและผู้สัมผัสเสี่ยงต่ำ นิยามผู้ป่วยที่เข้าเกณฑ์สอบสวนโรค คือ ผู้ที่มีอาการอย่างน้อยหนึ่งอาการดังต่อไปนี้ ผู้ที่มีอุณหภูมิร่างกาย  ตั้งแต่ 37.3 องศาเซลเซียสขึ้นไป ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส ตาแดง ผื่นขึ้น หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก ตั้งแต่วันที่ 27 กันยายน–14 ตุลาคม 2564 3) ศึกษาทางห้องปฏิบัติการด้วยวิธี RT–PCR สำหรับตรวจหาเชื้อ SARS-CoV-2 และ 4) การศึกษาสิ่งแวดล้อมของเรือนจำ

ผลการสอบสวน :พบผู้ติดเชื้อเข้าข่ายและผู้ป่วยยืนยันทั้งหมดคิดเป็นอัตราป่วยร้อยละ 19.74 (405/2,052) เป็นผู้ต้องขังร้อยละ 96.54 เป็นเพศชายทุกรายและค่ามัธยฐานของอายุ 33 ปี (อายุระหว่าง 19–54 ปี) ยังไม่ได้รับวัคซีนป้องกันโรคโควิด 19 ร้อยละ 57.96 ไม่มีผู้เสียชีวิตหรืออาการรุนแรง แดนที่พบผู้ป่วยมากที่สุด คือ แดน 6 อัตราป่วยร้อยละ 38.63 ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีอาการไข้ ร้อยละ 43.46 มีน้ำมูก ร้อยละ 32.91 และปวดศีรษะ ร้อยละ 29.54 ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการด้วยวิธี RT-PCR ในผู้ติดเชื้อเข้าข่าย 14 รายแรก พบสารพันธุกรรมของเชื้อ SARS-CoV-2 ร้อยละ 100 ปัจจัยเสี่ยงต่อการระบาดของโรคโควิด 19 ในเรือนจำ คือ ไม่ได้สวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา คิดเป็นร้อยละ 100 การสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ต้องขังที่เป็นผู้ช่วยงานเจ้าหน้าที่ที่ตรวจพบเชื้อ ร้อยละ 18.18 รวมทั้งมีความล่าช้าในการวินิจฉัยโรคในเรือนจำ

อภิปรายผล : การระบาดของโรคโควิด 19 ครั้งนี้มีอัตราป่วยสูง และปัจจัยเสี่ยงที่พบ คือ การนอนและทำกิจกรรมร่วมกันโดยไม่สวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา การเคลื่อนย้ายของผู้ช่วยงานเจ้าหน้าที่ที่อาจเป็นก่อให้เกิดการแพร่กระจายไปแดนอื่น ๆ มาตรการป้องกันควบคุมโรค คือ การงดการเคลื่อนย้ายของผู้ต้องขัง ผู้ช่วยงานเจ้าหน้าที่ และเจ้าหน้าที่คุมแดน และกำหนดให้ใช้ชุดตรวจ Antigen Test Kit (ATK) แทนหรือร่วมกับการตรวจด้วยวิธี RT-PCR ในผู้ต้องขังรับใหม่ก่อนย้ายไปอยู่ร่วมกับผู้อื่น  เพื่อช่วยให้ตรวจจับและลดการระบาดในอนาคต