การประยุกต์ใช้หลักภาวนา 4 เพื่อการพัฒนาชุมชน
คำสำคัญ:
การประยุกต์, , หลักภาวนา 4, , ชุมชนบทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอการประยุกต์ใช้หลักภาวนา 4 เพื่อการพัฒนาชุมชน กายภาวนา หรือ การพัฒนากาย คือ การมีความสัมพันธ์ที่เกื้อกูลกับสิ่งแวดล้อมทางกายภาพ หรือทางวัตถุ ให้รู้จัก "กิน อยู่ ดู ฟัง" สีลภาวนา หรือ การพัฒนาศีล คือ การมีความสัมพันธ์ที่เกื้อกูลกับสิ่งแวดล้อมทางสังคม คือเพื่อนมนุษย์ ตั้งอยู่ในกฎระเบียบ เพื่อให้การตอบสนองความต้องการของตนนั้น จิตภาวนา หรือการพัฒนาจิต คือ การมีจิตที่สมบูรณ์ด้วยคุณธรรม ความงดงามสมบูรณ์ ด้วยสมรรถภาพ มีความเข้มแข็งมั่นคง และปัญญาภาวนา เป็นการพัฒนาปัญญา คือ การเสริมสร้างความรู้ความคิดความเข้าใจ อย่างเป็นนายความคิด และการหยั่งรู้ความจริง รู้เห็นเท่าทันโลกและชีวิตตามสภาวะจริง ปัญญาภาวนา การประยุกต์ใช้หลักภาวนา 4 ในการพัฒนาชุมชนจะช่วยเสริมสร้างจิตสำนึกที่ดีในสมาชิกชุมชน ส่งผลให้เกิดการพัฒนาที่มีความยั่งยืนและเป็นระบบ นอกจากนี้ยังช่วยลดความขัดแย้งและส่งเสริมความร่วมมือระหว่างสมาชิกในชุมชนอย่างมีประสิทธิภาพ
เอกสารอ้างอิง
กรมการพัฒนาชุมชน. (2526). คู่มือการปฏิบัติงานพัฒนาชุมชนสำหรับนักพัฒนากร.กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย. กรุงเทพมหานคร: (ม.ป.ท).
กรมพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย. วิสัยทัศน์/พันธกิจ/ยุทธศาสตร์. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : https://www.cdd.go.th/ [5 มีนาคม 2567]
จารุวรรณ เมณฑกา. (2546). ความโปรงใส (Transparency) ในการดำเนินการของรัฐ. วารสารผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา, 40(1) (เมษายน-กันยายน): 39-47
จีรพรรณ กาญจนจิตรา. (2523). การพัฒนาชุมชน. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ณรัชช์อร ศรีทอง. (2558). กระบวนการสร้างชุมชนที่เข้มแข็งพึ่งตนเองได้อย่างยั่งยืน. กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์.
พระเทพโสภณ (ประยูร ธมฺมจิตโต). (2543). โลกทัศน์ของชาวพุทธ. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสน ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
______________. (2540). พุทธธรรมกับการพัฒนาชีวิต. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ธรรมสภา.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตโต). (2547). หลักแม่บทของการพัฒนาคน. พิมพ์ครั้งที่ 15. กรุงเทพมหานคร : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
____________. (2551). สุขภาวะองค์รวมแนวพุทธ. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพมหานคร: สหมิตรทริ้นติ้งแอนด์พับลิสชิ่ง จำกัด.
พระไพศาล วิศาโล. (2561). อ้างใน ชลธิชา จิรภัคพงษ์ และคณะ. “สุขภาวะพระสงฆ์ : การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างสุขภาวะตามแนววิถีพุทธโดยการบูรณาการสาธารณสุขชมชนเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีในภาคเหนือตอนบน”. รายงานการวิจัย. สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์: มหาวิทยาลยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาวัชระ วัชรญาโณ (แสงน้อย). (2565). “การบริหารสถานศึกษาตามหลักภาวนา 4 ของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม สังกัดสำนักเขตการศึกษาพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา เขต 7”. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
