การบริหารตามพุทธวิธี: การประยุกต์ใช้หลักธรรมในบริบทการบริหารสมัยใหม่
คำสำคัญ:
การบริหารตามพุทธวิธี, , การประยุกต์ใช้หลักธรรม, , การบริหารสมัยใหม่บทคัดย่อ
การบริหารตามพุทธวิธีเป็นแนวทางที่นำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเข้ามาใช้ในการบริหารองค์กร โดยยึดหลัก ปัญญา และ คุณธรรม เป็นแก่นกลาง ซึ่งเน้นการพัฒนาทั้งด้านการจัดการและการพัฒนาจิตใจของบุคลากรในองค์กร ผ่านหลักธรรมสำคัญต่าง ๆ อาทิ อิทธิบาท 4, พรหมวิหาร 4, สัปปุริสธรรม 7, และ ทศพิธราชธรรม ที่สามารถประยุกต์ใช้ในบริบทการบริหารสมัยใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน วัตถุประสงค์ของบทความนี้คือเพื่อศึกษาและนำเสนอการประยุกต์ใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาในการบริหารองค์กร โดยมุ่งเน้นการสร้างแรงจูงใจในองค์กร การเสริมสร้างคุณภาพชีวิตการทำงาน และการพัฒนาผู้นำที่มีคุณธรรม พร้อมทั้งเสนอแนวทางการปฏิบัติที่สามารถนำไปใช้ได้จริงในบริบทองค์กรไทย ซึ่งไม่เพียงแต่ช่วยเพิ่มประสิทธิผลในการทำงาน แต่ยังช่วยพัฒนาคุณภาพจิตใจของบุคลากรในองค์กร บทความนี้จะแบ่งออกเป็น 3 หัวข้อหลัก ได้แก่ 1. หลักธรรมสำคัญในพุทธวิธีการบริหาร 2. การประยุกต์ใช้พุทธวิธีในการบริหารยุคใหม่ และ 3. ข้อเสนอเชิงนโยบายและการปฏิบัติ ผลที่คาดหวังคือการนำพุทธวิธีมาประยุกต์ใช้จะช่วยให้เกิดการพัฒนาองค์กรในด้านความสำเร็จทางธุรกิจควบคู่กับความเจริญทางจิตวิญญาณ ซึ่งจะช่วยสร้างความสมดุลในชีวิตการทำงานของบุคลากรและผู้นำในองค์กร
เอกสารอ้างอิง
การบริหารเชิงพุทธในยุคเทคโนโลยีเปลี่ยนโลก. (2564). วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา, 12(2), 112–124.
การประยุกต์หลักอิทธิบาท 4 ในการบริหารองค์กร. (2565). วารสารวิชาการการพัฒนาชุมชนและคุณภาพชีวิต, 11(3), 45–54.
ฐิติพร สะสม. (2563). การบริหารจัดการเชิงพุทธเพื่อพัฒนาองค์กรอย่างยั่งยืน. วิทยาลัยพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตโต). (2543). ธรรมะกับการบริหาร. กรุงเทพฯ: มูลนิธิพุทธธรรม.
พระใบฎีกาธวัชชัย จรณธมฺโม. (2564). พุทธวิธีในการบริหาร: แนวทางการบริหารองค์กรด้วยหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาฯ.
พระพรหมคุณาภรณ์. (2546). พุทธธรรม (ฉบับปรับขยาย). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี. (2551). ความสุข ณ จุดที่ยืนอยู่. กรุงเทพฯ: DMG Books.
พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2551). ธรรมะกับการบริหาร. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2551). พุทธวิธีบริหาร. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พุทธทาสภิกขุ. (2553). หลักธรรมเพื่อการอยู่ร่วมกัน. ธรรมสภา.
วิศิษฐ์ วังวิญญู. (2555). จิตวิทยาเชิงบวกกับการพัฒนาคน. เชียงใหม่: สถาบันอาศรมศิลป์.
ศศมน ศุพุทธมงคล. (2562). พุทธธรรมกับการบริหารทรัพยากรมนุษย์ในยุคดิจิทัล. วารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี, 8(1), 80–91.
สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์. (2563). แนวปฏิบัติด้านการกำกับดูแลกิจการที่ดีสำหรับบริษัทจดทะเบียน พ.ศ. 2560.
สุชีพ ปุญญานุภาพ. (2544). หลักพุทธธรรมสำหรับการพัฒนาตนเองและองค์กร. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
Boyatzis, R. E., Smith, M. L., & Blaize, N. (2006). Developing sustainable leaders through coaching and compassion. Academy of Management Learning & Education, 5(1), 8–24. https://doi.org/10.5465/amle.2006.20388381
Brown, M. E., & Treviño, L. K. (2006). Ethical leadership: A review and future directions. The Leadership Quarterly, 17(6), 595–616. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2006.10.004
Eccles, R. G., & Klimenko, S. (2019). The investor revolution. Harvard Business Review, 97(3), 106–116.
Gunaratana, H. (2011). Mindfulness in plain English. Wisdom Publications.
Srisopa, P. (2015). Buddhist ethics for human resource development in the contemporary organization. Meditation and Modern Buddhism Journal, 5(1), 22–35.
Yukl, G. (2013). Leadership in organizations (8th ed.). Pearson Education.


