การประเมินระบบเฝ้าระวังของโรคไข้เลือดออก ณ โรงพยาบาลเอกชน ก. ในกรุงเทพมหานคร ปี พ.ศ. 2559

บทคัดย่อ

บทนํา: โรคไข้เลือดออกเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศ รวมถึงกรุงเทพมหานคร การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออก ของโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานครครั้งนี้ มี วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาขั้นตอนการรายงานโรคไข้เลือดออกของ โรงพยาบาล ศึกษาคุณลักษณะเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพของระบบ เฝ้าระวัง และเพื่อเป็นแนวทางในการปรับปรุงพัฒนาระบบฯต่อไป
วิธีการศึกษา: ศึกษาคุณลักษณะของระบบเฝ้าระวังเชิงปริมาณโดย รวบรวมข้อมูลจากรายงานผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก (รง. 506) เวชระเบียนผู้ป่วยตามการวินิจฉัยโรคตามรหัส ICD-10-TM ที่กำหนด ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม–31 ธันวาคม 2559 นํามาวิเคราะห์หาค่า ความไวและค่าพยากรณ์บวก ศึกษาข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการ สัมภาษณ์ผู้รับผิดชอบและผู้เกี่ยวข้องในระบบเฝ้าระวัง นํามาจัดกลุ่มวิเคราะห์เชิงพรรณนา และสรุปเนื้อหาประเด็นสำคัญ
ผลการศึกษา: ได้ศึกษาเวชระเบียนผู้ป่วยทั้งหมด 313 ราย พบว่ามีผู้ ป่วยเข้าตามนิยามโรคไข้เลือดออก ไข้เดงกี่และไข้เลือดออกช็อก รวม 126 ราย ในจำนวนนี้มีการรายงานในระบบ รง. 506 จำนวน 29 ราย คิดเป็นความไว (Sensitivity) ร้อยละ 23 มีค่าพยากรณ์ บวก (Predictive value positive: PVP) ร้อยละ 74.4 ข้อมูลการ รายงานสามารถเป็นตัวแทนผู้ป่วยได้ทั้งเพศ อายุ และเวลาที่ป่วย มีความทันเวลาในการรายงานข้อมูลภายใน 24 ชั่วโมงร้อยละ 52 มีความครบถ้วนของข้อมูลร้อยละ 100 ความถูกต้องของข้อมูลชื่อ-สกุล ร้อยละ 56.4 สำหรับการศึกษาเชิงคุณภาพ พบว่าบุคลากรส่วนใหญ่ให้ความยอมรับระบบเฝ้าระวัง แบบรายงานไม่ซับซ้อน มีการส่งเจ้าหน้าที่ไปอบรมทางระบาดวิทยาสม่ำเสมอ มีการนําไปใช้ประโยชน์ในการนําเสนอในที่ประชุมของโรงพยาบาล
สรุปและวิจารณ์: จากการประเมินระบบเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออก พบว่ายังมีความไวต่ำ และข้อมูลที่คลาดเคลื่อนอยู่ ซึ่งเกิดจากขาดระบบตรวจสอบการรายงานโรค การเก็บข้อมูลยังเป็นการเขียนทำ ให้มีความคลาดเคลื่อน แต่ข้อมูลในด้านค่าพยากรณ์บวก ความเป็น ตัวแทนของข้อมูล ความครบถ้วนของข้อมูล และความทันเวลาอยู่ในเกณฑ์ดี ด้านข้อมูลเชิงคุณภาพพบว่า บุคลากรให้ความยอมรับในระบบเฝ้าระวัง มีกระบวนการจัดเก็บข้อมูลที่ชัดเจน การปรับปรุงและพัฒนาระบบเฝ้าระวัง อาจทำได้โดยการพัฒนาระบบ ตรวจสอบว่าผู้ป่วยรายใดยังไม่ได้รายงานโรค, การพัฒนาระบบ ข้อมูลจากฐานข้อมูลของโรงพยาบาลให้เชื่อมโยงกับโรคที่ต้องรายงาน และการสนับสนุนให้บุคลากรที่เกี่ยวข้องกับระบบเฝ้าระวัง เข้ารับการอบรมเรื่องระบบเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาอย่างต่อเนื่อง