การศึกษาความครบถ้วนและถูกต้องของข้อมูลคัดกรองความเสี่ยงภาวะความดนโลหิตสูงด้วยวาจาใน 4 จังหวัด ประเทศไทย ปี พ.ศ. 2558

บทคัดย่อ

บทนำ: ภาวะความดันโลหิตสูงเป็นหนึ่งในสาเหตุการเสียชีวิตที่สำคัญของโลก รวมทั้งประเทศไทยยังพบแนวโน้มของโรคเพิ่มขึ้น และเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 2 การดำเนินนโยบายคัดกรอง ความเสี่ยงต่อภาวะความดันโลหิตสูงด้วยวาจาทุกปีโดยกระทรวงสาธารณสุข ยังขาดการศึกษาความครบถ้วน และถูกต้องของข้อมูล วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความครอบคลุม ครบถ้วนและถูกต้องของข้อมูลคัดกรองความเสี่ยงภาวะความดันโลหิตสูงด้วยวาจา ปี พ.ศ. 2558 ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 16 แห่ง
วิธีการศึกษา: คัดเลือกประชากรตัวอย่างโดยวิธี Stratified random sampling จากประชากรเป้าหมายใน 4 จังหวัด จังหวัดละ 288 ราย ประชากรตัวอย่างทั้งหมดรวม 1,152 ราย ศึกษาความครบถ้วน และถูกต้องของข้อมูลการคัดกรองความเสี่ยงต่อภาวะความดันโลหิตสูงด้วยวาจาในประชากรอายุ 15 ปีขึ้นไป ที่ดำเนินการระหว่าง วันที่ 1 ตุลาคม 2557-31 มีนาคม 2558 ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 16 แห่ง ในจังหวัดเชียงราย อุตรดิตถ์ สุราษฎร์ธานี และศรีสะเกษ เปรียบเทียบข้อมูลจากแบบบันทึกการคัดกรองความเสี่ยงต่อภาวะความดันโลหิตสูงด้วยวาจากับข้อมูลจากแฟ้ม PERSON และ NCDSCREEN
ผลการศึกษา: ความครอบคลุมการคัดกรองความเสี่ยงใน 4 จังหวัด เท่ากับร้อยละ 78.77 โดยจังหวัดอุตรดิตถ์มีความครอบคลุมร้อยละ 88.02 ศรีสะเกษร้อยละ 81.44 สุราษฎร์ธานีร้อยละ 75.77 และ เชียงรายร้อยละ 73.02 ความครบถ้วนของตัวแปร เพศ อายุ และ ตำบล เท่ากับร้อยละ 98.96, 98.78 และ 53.30 ความถูกต้องร้อยละ 99.39, 99.30 และ 99.68 ส่วนความครบถ้วนของตัวแปรความดันไดแอสโตลิคเท่ากับร้อยละ 67.45 ความดันซิสโตลิคร้อยละ 67.27 เส้นรอบเอวร้อยละ 63.80 ส่วนสูงร้อยละ 56.25 น้ำหนักร้อยละ 47.48 ประวัติความดันโลหิตสูงในครอบครัวร้อยละ 17.1 ความ ถูกต้องของตัวแปรความดันไดแอสโตลิคเท่ากับร้อยละ 73.03 ความดันซิสโตลิคร้อยละ 71.76 เส้นรอบเอวร้อยละ 73.65 ส่วนสูง ร้อยละ 68.72 และ น้ำหนักร้อยละ 78.71
วิจารณ์และสรุปผล: ความครอบคลุมการคัดกรองความเสี่ยงความดันโลหิตสูงใน 4 จังหวัด ต่ำกว่าเกณฑ์ที่นโยบายกำหนด และ 1 ใน 3 ของผู้ที่ได้รับการคัดกรองไม่มีข้อมูลความดันโลหิตซึ่งเป็นข้อมูลสำคัญที่สุดในการประเมินความเสี่ยง เพียงร้อยละ 17 ที่ได้รับการคัดกรองประวัติความดันโลหิตสูงในครอบครัว นอกจากนั้น กว่าครึ่งไม่มีข้อมูลส่วนสูงและน้ำหนัก ซึ่งเป็นข้อมูลที่จำเป็นเพื่อประกอบการพิจารณาความเสี่ยงภาวะความดันโลหิตสูง ทั้งนี้มีเพียงประมาณร้อยละ 70 ของข้อมูลที่มีอยู่ที่รายงานถูกต้อง ดังนั้น ประชากรเป้าหมายที่ควรได้รับการคัดกรองใน 4 จังหวัดมีข้อมูล ความดันไดแอสโตลิค ความดันซิสโตลิค เส้นรอบเอว ส่วนสูง และน้ำหนัก ถูกต้องเพียงร้อยละ 38.8, 38.0, 37.0, 30.4, และ 29.4 เมื่อเทียบกับจำนวนประชากรทั้งหมด ดังนั้นเพื่อให้ข้อมูลการเฝ้า ระวังสามารถนำมาใช้ประโยชน์ทางระบาดวิทยาเพื่อการวางแผน ควบคุมป้องกันภาวะความดันโลหิตสูง พื้นที่ 4 จังหวัดจำเป็นต้องพัฒนาด้านการรวบรวมข้อมูลที่จะเป็นให้ครบถ้วน รวมถึงการบันทึก และรายงานข้อมูลให้ถูกต้องอีกมาก