การสอบสวนการระบาดของโรคอาหารเป็นพิษจากเชื้อ Vibrio parahaemolyticus อำเภอนาหว้า จังหวัดนครพนม เดือนสิงหาคม 2562

บทคัดย่อ

บทนำ: วันที่ 13 สิงหาคม 2562 กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรคได้รับแจ้งจากสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 8 จังหวัดอุดรธานี ว่ามีผู้ป่วยสงสัยอาหารเป็นพิษ 88 ราย ในอำเภอนาหว้า จังหวัดนครพนม ผู้ป่วยส่วนใหญ่อยู่ในหมู่ที่ 1, 2 และ 8 ตำบลนางัว และให้ประวัติรับประทานหอยแมลงภู่นึ่งจากวัด 4 แห่งในตำบลนางัว การสอบสวนการระบาดนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อยืนยันการวินิจฉัยและการระบาดของโรค พรรณนาลักษณะทางระบาดวิทยาของโรคตามบุคคล เวลา และสถานที่ ค้นหาปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรค และให้ข้อเสนอแนะมาตรการในการควบคุมป้องกันโรค
วิธีการศึกษา: ประกอบด้วยการศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา โดยทบทวนเวชระเบียนผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลนาหว้า และค้นหาผู้ป่วยเพิ่มเติมในหมู่ 1, 2 และ 8 ตำบลนางัว อำเภอนาหว้า การศึกษาแบบ Case–control study เพื่อหาปัจจัยเสี่ยงการเก็บตัวอย่างตรวจทางห้องปฏิบัติการในผู้ป่วยสงสัย ผู้ประกอบอาหาร ตัวอย่างอาหารและน้ำดื่ม และการศึกษาสิ่งแวดล้อมในพื้นที่
ผลการศึกษา: พบผู้ป่วยรวม 105 ราย จากประชาชนที่ได้รับการคัดกรอง 293 ราย อัตราป่วยร้อยละ 35.8 ไม่มีผู้ป่วยเสียชีวิต โดยกลุ่มอายุ 60 ปีขึ้นไป, อาชีพภิกษุสามเณร, ประชาชนในหมู่ที่ 1 พบอัตราป่วยสูงสุด ลักษณะทางคลินิกของผู้ป่วย คือ ถ่ายเป็นน้ำหรือถ่ายเหลวตั้งแต่ 3 ครั้งขึ้นไปภายใน 24 ชั่วโมง หรือถ่ายเป็นมูกเลือด (ร้อยละ 100.0) รองลงมา ปวดท้องร้อยละ 89.5 อาเจียน ร้อยละ 60.0 ผู้ป่วยพบเชื้อ Vibrio parahaemolyticus จำนวน 4 ราย จากตัวอย่าง Rectal swab ตรวจเพาะเชื้อรวม 6 ราย โดยผู้ป่วยส่วนใหญ่ ร้อยละ 86.7 มีอาการในช่วงเวลา 12.00 น. ของ วันที่ 12 สิงหาคม ถึง 03.00 น. ของวันที่ 13 สิงหาคม 2562 จาก การศึกษา Case–controlstudy พบการรับประทานหอยแมลงภู่นึ่ง มีความสัมพันธ์กับการป่วยอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ โดยมีค่า Odds ratio = 59.5 และ 95% CI = 23.93–147.99 ซึ่งหอยแมลงภู่นึ่งนี้มีผู้นำมาถวายให้ 4 วัดในตำบลนางัว ในวันที่ 12 สิงหาคม 2562 ซึ่งจากการสอบถามเพิ่มเติมพบว่ากระบวนการนึ่ง หอยแมลงภู่จํานวนมากให้สุกนั้นยังไม่ดีพอ ผู้ปรุงอาหารนี้ 2 ราย ตรวจพบเชื้อ V. parahaemolyticus 1 ราย จากการสุ่มตรวจ ตัวอย่างอาหารทะเลดิบในตลาดในพื้นที่รวม 10 ตัวอย่าง พบเชื้อ V. parahaemolyticus จํานวน 5 ตัวอย่าง
สรุปผล: การระบาดของโรคอาหารเป็นพิษแบบแหล่งโรคร่วมครั้งนี้ น่าจะเกิดจากเชื้อ V. parahaemolyticus จากการรับประทาน หอยแมลงภู่นึ่งที่กระบวนการปรุงให้สุกนั้นยังไม่ดีพอ เนื่องจากเชื้อ นี้พบปนเปื้อนในอาหารทะเลดิบได้บ่อย การเสริมสร้างความรู้และ ส่งเสริมการรับประทานอาหารทะเลสุกให้แก่ประชาชนเป็นสิ่งจำเป็น