การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคสุกใสของศูนย์บริการสาธารณสุข กลุ่มเขตที่ 2 สังกัดกรุงเทพมหานคร ปีงบประมาณ พ.ศ. 2560–2562

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: โรคสุกใสจัดเป็นโรคติดต่อที่พบบ่อย ฐานข้อมูล ผู้ป่วยโรคสุกใสของกองควบคุมโรคติดต่อ สำนักอนามัย ในพื้นที่กรุงเทพมหานครกลุ่มเขตที่ 2 จากระบบรายงาน 506 (รง.506) ระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2560–2562 มีอัตราป่วยต่อประชากรแสนคนต่ำกว่าข้อมูลเฝ้าระวังจากกองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค อย่างเห็นได้ชัด จึงได้ดำเนินการประเมินระบบเฝ้าระวังโรคสุกใส ของศูนย์บริการสาธารณสุขในกลุ่มเขตที่ 2 เพื่อศึกษาขั้นตอนการ รายงานโรคสุกใส ศึกษาคุณลักษณะเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพของระบบเฝ้าระวังเพื่อเป็นแนวทางการพัฒนาระบบเฝ้าระวังโรคสุกใสของสำนักอนามัย กรุงเทพมหานครต่อไป
วิธีการศึกษา: ศึกษาภาคตัดขวางในศูนย์บริการสาธารณสุขกลุ่ม เขตที่ 2 สังกัดกรุงเทพมหานคร โดยรวบรวมข้อมูลผู้ป่วยโรคสุกใสจาก รง. 506 เวชระเบียน และเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ตามการวินิจฉัยโรคตามรหัส ICD-10-TM ที่กำหนดทั้งหมด ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2560–30 กันยายน 2562 เพื่อนำมาศึกษาคุณลักษณะเชิงปริมาณ และศึกษาคุณลักษณะเชิงคุณภาพของระบบเฝ้าระวัง โดยการสัมภาษณ์ผู้รับผิดชอบและผู้เกี่ยวข้องในระบบเฝ้าระวัง
ผลการศึกษา: จากการทบทวนเวชระเบียนพบผู้ป่วยที่เข้าตามนิยามผู้ป่วยสงสัยโรคสุกใส รวม 81 ราย ซึ่งในจำนวนนี้มีการรายงานใน รง. 506 จำนวน 37 ราย คิดเป็นความไว ร้อยละ 45.68 โดยพบผู้ป่วยที่ไม่เข้านิยามแต่ถูกรายงานโรค 1 ราย ค่าพยากรณ์บวกร้อยละ 97.37 การรายงานมีความถูกต้องของตัวแปรเพศ ร้อยละ 100 ชื่อ-สกุล อายุ ถูกต้องมากกว่าร้อยละ 84 วันที่เริ่มป่วย ร้อยละ 76.32 วันที่รักษาและวันที่ส่งรายงาน ร้อยละ 97.37 ด้าน ความเป็นตัวแทน มีตัวแปรเพศและอายุ ใช้เป็นตัวแทนกลุ่มประชากรได้ดีพอควร มีความทันเวลาในการรายงานข้อมูลภายใน 48 ชั่วโมง ร้อยละ 92 สำหรับการศึกษาเชิงคุณภาพ พบว่าบุคลากรให้การยอมรับในระบบเฝ้าระวัง มีความยืดหยุ่น สามารถนําข้อมูลไปใช้ประโยชน์ได้
สรุปและอภิปรายผล: จากการประเมินระบบเฝ้าระวังโรคสุกใสในศูนย์บริการสาธารณสุข กลุ่มเขตที่ 2 สังกัดกรุงเทพมหานครพบว่า ยังมีความไวต่ำ ซึ่งเกิดจากขาดระบบตรวจสอบการรายงานโรค การบันทึกเวชระเบียนยังเป็นการเขียนทำให้มีความคลาดเคลื่อนส่วนข้อมูลในด้านค่าพยากรณ์บวกความถูกต้องของข้อมูล ความเป็นตัวแทนของข้อมูล และความทันเวลาอยู่ในเกณฑ์ดีถึงดีมาก ด้านข้อมูลเชิงคุณภาพพบว่า บุคลากรให้การยอมรับในระบบเฝ้าระวัง แต่ควรมีการพัฒนาระบบตรวจสอบว่าผู้ป่วยรายใดยังไม่ได้รับการรายงานโรค