อาหารเป็นพิษจากการรับประทานส้มตำปลาร้าปลาปักเป้าน้ำจืด จังหวัดระยอง

ผู้แต่ง

  • กฤษณ์ ปาลสุทธิ์ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดระยอง
  • สายจิตร์ สุขศรี สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดระยอง
  • วิเชียร ขัตติยกุล โรงพยาบาลบ้านค่ายตำบลหนองบัว อำเภอบ้านค่าย จังหวัดระยอง
  • บังอร เทียนอำนวย สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดระยอง
  • วิลาวัลย์ เอี่ยมสอาด สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดระยอง
  • อนุเทพ ขวัญเลิศมงคล สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดระยอง
  • มัลลิกา วรรณประภา ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดจังหวัดระยอง

บทคัดย่อ

ในวันที่ 14 มกราคม 2551 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดระของรายงานผู้ป่วยมีอาการและอาการแสดงของพิษของปลาปักเป้า จำนวน 3 ราย และเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลชุมชน สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดระยอง จึงได้ดำเนินการสอบสวนโรคร่วมกับสำนักงานประมง จังหวัดระยอง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อยืนขันการเกิดการระบาคของอาหารเป็นพิษจากการรับประทานปลาปักเป้าน้ำจืค ค้นหาผู้ป่วยรายใหม่ คันหาแหล่งที่มาของปลาปักเป้า และเพื่อดำเนินการป้องกันและควบคุมโรค
ผลการสอบสวนโรคพบว่า ผู้ป่วยทั้ง 3 ราย มีอาการชาบริเวณปากและลิ้น คลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะ ถ่ายเหลว และแขนขาอ่อนแรง หลังจากรับประทานสัมตำปลาร้า ซึ่งมีปลาปักป้าน้ำจืดเป็นส่วนผสมของปลาร้า ผลการตรวจสายพันธุ์พบว่า เป็นปลาปักเป้าควาย (Ictun.im sเrvuti) และมีพิษ ชนิด Paralytic shellfish poisoning (PSP) ไม่พบผู้ป่วยรายใหม่ สำหรับแหล่งที่มาของปลาร้าพบว่า มาจากโรงงานผลิตปล้าร้าในจังหวัดนครสวรรค์ ซึ่งไม่ได้คัดแยกปลาปักเป้าน้ำจืดออกก่อนเข้าสู่ขบวนการผลิตปลาร้ารวม
สรุปผลการศึกษา การระบาคของโรคอาหารเป็นพิษครั้งนี้ เกิดจากการรับประทานปลาร้าที่มีปักเป้าน้ำจืดเจือปน ทำให้มีอาการทางระบบประสาท อย่างไรก็ตาม จำเป็นต้องตรจพิสูจน์เพื่อยืนยันชนิดของพิยในปลาปักเป้าน้ำจืดชนิดนี้ต่อไป

เอกสารอ้างอิง

ชูวิทย์ ลิขิตยิ่งวรา "คดีซึ่งตัดสินโดยใช้ข้อมูลการสอบสวนโรค อาหารเป็นพิษเป็นพยานหลักฐาน" วารสารวิชาการสาธารณสุข ปีที่ 6 ฉบับที่ 3 2540: 462 - 69.

ทัศนีข์ จงศุภชัยสิทธิ์. "ปลาปักเป้า" ใน: มุกดา ตฤษฌานนท์, บก. สัตว์มีพิษและการรักษาพิษสัตว์. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์พิฆณศ, 252: 179-89.

ยงยุทธ กัมพูพงศ์ "พิษปลาปักเป้า: รายงานผู้ป่วย 1 ราย" พุทธชินราช เวชสาร 2539: 13: 220 - 5.

รัตนาพร ภิญโญสโมสร และวรพันธุ์ พิไชยแพทย์ "พิษปลาปักเป้า, รายงานผู้ป่วย 2 ราย" เวชสาร โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา 2533:13:19-23.

วารสารการประมง ปีที่ 54 ฉบับที่ 3 พฤษภาคม-มิถุนายน 2544

ศุภชัย รัตนมณีฉัตร, วิทูร อัตนโถ, ชุยณะ มะกรสาร และคณะ "พิษปลาปักเป้า: รายงานผู้ป่วย 1 ราย' สารศิริราช 2524; 33: 227-30.

ศูนย์พิษวิทยาโรงพยาบาลระยอง . ปลาปักเป้า. แหล่งที่มา www.rayonghospital.net.

สมิง เก่าเจริญและคณะ. หลักการวิจัยและรักษาภาวะเป็นพิษ. ศูนย์ พิษวิทยาคณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี. 2541

สุรศักดิ์ พุ่มมณี. ปลาปักเป้า: ความรู้เกี่ยวกับสิ่งเป็นพิษ ตอนที่ 3. กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์กระทรวงสาธารณสุข. 2530

อัธยา กังสุวรรณ และคณะ. พิษของปลาปักเป้าน้ำจืด. เอกสารทางวิชาการ ฉบับที่ 1/2539 สถาบันวิจัยและพัฒนาอุตสาหกรรมสัตว์ น้ำ กรมประมง. 2539.

Walter J. Rainboth. Fishes of the Cambodian Mekong. FAO Species Identification Field Guide for Fishery purposes. Food and Agriculture Organization of the United Nation. Rome, 1996: 227.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-06-06

รูปแบบการอ้างอิง

ปาลสุทธิ์ ก., สุขศรี ส., ขัตติยกุล ว., เทียนอำนวย บ., เอี่ยมสอาด ว., ขวัญเลิศมงคล อ., & วรรณประภา ม. (2024). อาหารเป็นพิษจากการรับประทานส้มตำปลาร้าปลาปักเป้าน้ำจืด จังหวัดระยอง. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์, 39(S4), S82-S85. สืบค้น จาก https://he05.tci-thaijo.org/index.php/WESR/article/view/2362

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความต้นฉบับ