การสอบสวนโรคอาหารเป็นพิษในพื้นที่ตำบลบ้านซ่าน อำเภอศรีสำโรง สุโขทัย วันที่ 14 มิถุนายน - 14 กรกฎาคม 2555

บทคัดย่อ

หลังจากที่ SRRT สวรรคโลก ได้รับแจ้งเรื่องเด็กนักเรียน ของโรงเรียน ก ที่เข้าค่ายเยาวชนต้านยาเสพติด มีอาการป่วยคล้าย อาหารเป็นพิษจำนวน 10 ราย จึงได้เข้าทำการสอบสวนด้วยวิธีการศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา (Descriptive study) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อหาสาเหตุ ปัจจัยการเกิดโรค และดำเนินการ ควบคุมโรค ได้ทำการรวบรวมข้อมูลและสัมภาษณ์ ค้นหาผู้ป่วยเพิ่มเติม โดยกำหนดนิยาม ผู้ป่วย หมายถึง นักเรียน บุคลากรในโรงเรียน ก หรือประชาชนในพื้นที่ตำบลบ้านซ่าน ที่ป่วยด้วย 2 อาการขึ้นไป ดังนี้ อาเจียน ปวดท้อง ถ่ายเหลว หรือ ไข้ ระหว่าง วันที่ 14 มิถุนายน - 14 กรกฎาคม 2555 ทำการเก็บตัวอย่าง อาหารที่สงสัยส่งตรวจ สำรวจด้านสิ่งแวดล้อม ในโรงเรียน ก และ หมู่บ้าน และทำการศึกษาระบาดวิทยาเชิงวิเคราะห์ (Cohort study) ในกลุ่มนักเรียนโรงเรียน ก ผลการศึกษา พบผู้ป่วยจำนวน 102 ราย จำแนกเป็นในชุมชน มีผู้ป่วย 16 ราย (ร้อยละ 15.79) และในโรงเรียน ก 86 คน (ร้อยละ 84.21) ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีอาการอาเจียนมากที่สุด ร้อยละ 91.17 รองลงมา ปวดท้อง ปวดศีรษะ ถ่ายเหลว และข้ ตามลำดับ ลักษณะการเกิดโรคแบบมีแหล่งโรคร่วม (Common source) อัตราป่วยสูงสุดในนักเรียนชั้นประถมที่ 5 (attack rate - 0.46) ไม่พบมีการป่วยในกลุ่มของครู นักการ และแม่ครัว ปัจจัยเสี่ยงต่อการป่วยพบว่า การดื่มน้ำเย็นจากตู้ทำความเย็นมีความเสี่ยงต่อการป่วย (RR = 4.04 และ 95%CI = 2.40-6.80 ) ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการยืนยันเชื้อก่อโรค คือ อาหาร, น้ำก๊อก, น้ำประปา และทำ rectal swab ในเด็กนักเรียน จำนวน 60 ตัวอย่าง ส่งตรวจหาเชื้อก่อโรคพบเชื้อ Shigella group B 1 ตัวอย่าง ในเด็กนักเรียนป่วยที่เข้าค่ายเยาวชนฯ และ เชื้อ Shigella group C 1 ตัวอย่าง ในเด็กนักเรียนป่วยที่ไม่ได้เข้าค่ายเยาวชนฯ และจากการตรวจสอบน้ำประปาและน้ำก๊อก โรงเรียนที่รับมาจากประปาหมู่บ้านหน่วยจ่ายที่ 1 ไม่พบการตกค้างของสารคลอรีน จึงสรุปว่าอาหารเป็นพิษในครั้งนี้ไม่สามารถระบุเชื้อก่อโรคได้แน่ชัด แต่ปัจจัยส่งเสริมน่าจะเกิดจากการบริโภคน้ำดื่มที่ไม่ได้มาตรฐาน