ปัจจัยที่มีผลต่อการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง อำเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา

บทคัดย่อ

บทนำ : โรคหลอดเลือดสมองเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของโลกและประเทศไทย ปี พ.ศ. 2558 ประชากรทั่วโลกป่วยสะสมเป็นโรคหลอดเลือดสมองจำนวน 17 ล้านคน เสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมองจำนวน 6.5 ล้านคน สถานการณ์โรคหลอดเลือดสมองของประเทศไทยระหว่างปี พ.ศ. 2553–2557 พบความชุกของโรคหลอดเลือดสมองในประชากรอายุ 50–69 ปี มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น โดยในปี พ.ศ. 2553 พบความชุกเท่ากับ 265.35 ต่อประชากรแสนคน และเพิ่มขึ้นเป็น 295.11 ต่อประชากรแสนคน ในปี พ.ศ. 2557 การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาลักษณะทางระบาดวิทยาของประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง อำเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา 2) ประเมินความรู้เกี่ยวกับโรคหลอดเลือดสมอง 3) ประเมินความเชื่อ/ทัศนคติเกี่ยวกับโรคหลอดเลือดสมองและการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง การรับรู้ต่อโรคหลอดเลือดสมอง 4) วิเคราะห์พฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการเป็นโรคหลอดเลือดสมองของประชาชนกลุ่มเสี่ยง 5) วิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง อำเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา

วิธีการศึกษา : การศึกษาเป็นแบบระบาดวิทยาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางและระบาดวิทยาเชิงวิเคราะห์ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ จำนวนทั้งหมด 400 คน คือ ผู้ป่วยที่แพทย์ตรวจวินิจฉัยว่าเป็นโรคเบาหวาน และโรคความดันโลหิตสูง ในหน่วยบริการของเครือข่ายสุขภาพอำเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา

ผลการศึกษา : ผลการศึกษาความรู้เกี่ยวกับโรคหลอดเลือดสมองของกลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาจำนวนทั้งหมด 400 คน พบว่า ในภาพรวมจากคะแนนความรู้เต็ม 10 (10 ประเด็น ประเด็นละ 1 คะแนน) ค่าคะแนนต่ำสุด = 0, ค่าคะแนนสูงสุด = 10, ค่าคะแนนเฉลี่ย = 7.82, ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน  2.61 ผลการศึกษาความรู้ การรับรู้ ความเชื่อ/ทัศนคติ และพฤติกรรมการปฏิบัติตนเกี่ยวกับโรคหลอดเลือดสมองของกลุ่มตัวอย่างที่ศึกษา สรุปได้ว่า ในภาพรวมทุกประเด็นอยู่ในระดับปานกลาง และดี ผลการวิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ทางบวกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการเป็นโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่ รายได้ของครอบครัวต่อเดือน [r=0.206, P<0.01] ความรู้เกี่ยวกับโรคหลอดเลือดสมอง [r=0.189, P<0.01] และการรับรู้ประโยชน์ของการส่งเสริมสุขภาพ [r=0.119, P=0.02]

สรุปผลการศึกษาและข้อเสนอแนะ : องค์ความรู้และข้อค้นพบที่ได้จากการวิจัยปัจจัยที่มีผลต่อการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองครั้งนี้สามารถใช้ประกอบการตัดสินใจสำหรับบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขในการตรวจวินิจฉัยและรักษาผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงได้อย่างรวดเร็ว เหมาะสม และมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะส่งผลให้ลดการเสียชีวิตของผู้ป่วย