ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเอง ของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง คลินิกหมอครอบครัว โรงพยาบาลตรัง จังหวัดตรัง

บทคัดย่อ

     การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง (Cross Sectional Study) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ ระดับพฤติกรรมการดูแลตนเองและศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงคลินิกหมอครอบครัว โรงพยาบาลตรัง จังหวัดตรัง มีกลุ่มตัวอย่าง 270 คน โดยใช้วิธีการสุ่มอย่างง่าย โดยจับฉลากรายชื่อผู้ป่วยจากทะเบียนนัดประจำวัน เก็บข้อมูลโดยใช้เครื่องมือแบบสอบถาม มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.82 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient)
     ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุ 61- 70 ปี ศึกษาระดับประถมศึกษา อาชีพเกษตรกรรม รายได้ครอบครัวเฉลี่ยต่อเดือน 20,000 – 29,999 บาท สถานภาพสมรส/อยู่ด้วยกัน และระยะเวลาการป่วยเป็นโรค 3-8 ปี มีการรับรู้แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ อยู่ในระดับสูง ทุกคน (ร้อยละ 100.00) เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า การรับรู้โอกาสเสี่ยง การรับรู้ความรุนแรง การรับรู้อุปสรรค การรับรู้ความสามารถของตนเอง ส่วนใหญ่อยู่ในระดับสูง (ร้อยละ 98.15, 92.95, 94.81 และ 95.93) ตามลำดับ และมีการรับรู้ประโยชน์และการรับรู้ปัจจัยชักนำกระตุ้นการปฏิบัติอยู่ในระดับสูงทุกคน (ร้อยละ 100.00) และส่วนใหญ่มีพฤติกรรมการดูแลตนเองอยู่ในระดับสูง (ร้อยละ 97.00) เมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ พบว่า แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 (r = 0.302) เมื่อพิจารณารายด้านพบว่า การรับรู้โอกาสเสี่ยง การรับรู้ความรุนแรง การรับรู้ประโยชน์ การรับรู้อุปสรรค และการรับรู้ความสามารถของตนเองมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเอง    (r = 0.120, 0.182, 0.155, 0.160 และ 0.181) ตามลำดับ แต่ไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยชักนำกระตุ้นกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ผลการวิจัยนี้สามารถนำข้อมูลไปใช้ในพัฒนานโยบาย หรือแนวทางในการจัดกิจกรรมสร้างเสริมพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น