ผลของการบริบาลเภสัชกรรมร่วมกับการให้คำปรึกษาทางไกลผ่านไลน์ออฟฟิเชียลแอคเคาท์ในการป้องกันอาการไม่พึงประสงค์จากอันตรกิริยาของยาวาร์ฟาริน โรงพยาบาลสุโขทัย

บทคัดย่อ

ผู้ป่วยที่ใช้ยา warfarin ในโรงพยาบาลสุโขทัยเกิดอาการไม่พึงประสงค์ (Adverse drug reaction; ADR) เพิ่มขึ้นจาก 12 ครั้งในปี 2563 เป็น 46 ครั้งในปี 2567 เมื่อวิเคราะห์สาเหตุอันดับ 1 เกิดจากอันตรกิริยาระหว่างยา warfarin กับยาอื่น จึงพัฒนาระบบการควบคุมค่าการแข็งตัวของเลือด (international normalized ratio; INR) ให้อยู่ในเป้าหมายตลอดช่วงที่เกิดอันตรกิริยา และเพิ่มระยะเวลาที่ INR อยู่ในเป้าหมาย (Time in therapeutic range; TTR) รวมทั้งการให้ข้อมูลเรื่องยา warfarin อย่างต่อเนื่อง เพื่อป้องกันและลดความรุนแรงจาก ADR ของยา warfarin งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการบริบาลเภสัชกรรมร่วมกับการให้คำปรึกษาทางไกลต่อ ADR ของยา warfarin, ระดับ INR, TTR และความรู้ในการใช้ยา warfarin ระหว่างกลุ่มทดลองคือผู้ป่วยที่ได้รับการบริบาลเภสัชกรรมร่วมกับการให้คำปรึกษาทางไกล กับกลุ่มควบคุมคือผู้ป่วยที่ได้รับการบริบาลทางเภสัชกรรมแบบเดิมเพียงอย่างเดียว เป็นงานวิจัยแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม (n=50) กลุ่มตัวอย่างได้แก่ผู้ป่วยนอกที่ได้รับยา warfarin และเกิดอันตรกิริยาครั้งใหม่ โดยข้อมูลพื้นฐานทั้งสองกลุ่มไม่มีความแตกต่าง (p>0.05) ยกเว้นผู้ป่วยโรคร่วมความดันโลหิตสูงแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.039) หลังเกิดอันตรกิริยาที่ 3 สัปดาห์ กลุ่มควบคุมมีค่าเฉลี่ย INR ออกนอกเป้าหมายมากกว่ากลุ่มทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (4.63 ±2.59 และ 2.56±0.38, p<0.001) มีสัดส่วนร้อยละผู้ป่วยที่ INR อยู่ในเป้าหมายน้อยกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (8 และ 88, p<0.001) มีค่าเฉลี่ยร้อยละ TTR น้อยกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (29.79±29.47 และ 57.42±33.89, p<0.001) และมีสัดส่วนร้อยละผู้ป่วยที่มี TTR>65 น้อยกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (14 และ 46, p<0.001) มีค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้น้อยกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (12.78±1.56 และ 13.68±1.20, p=0.02) อย่างไรก็ตามพบว่าในทั้ง 2 กลุ่ม มีสัดส่วนร้อยละภาวะเลือดออกชนิดไม่รุนแรง และ ชนิดรุนแรง ไม่แตกต่างกัน และไม่พบภาวะลิ่มเลือดอุดตันในทั้ง 2 กลุ่มตัวอย่าง จากผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าการบริบาลเภสัชกรรมร่วมกับการให้คำปรึกษาทางไกล สามารถส่งผลให้การรักษาด้วยยา warfarin ของผู้ป่วยมีระดับ INR อยู่ในเป้าหมายและมี TTR มากกว่ากลุ่มที่ได้รับการบริบาลเพียงอย่างเดียว เพิ่มความรู้ของผู้ป่วยมากขึ้น มีแนวโน้มจะป้องกันและลดการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากยา warfarin ได้