ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดแผลเท้าเบาหวาน และพฤติกรรมการใช้งานรองเท้าเบาหวานของผู้ป่วยเบาหวานที่อยู่ในระดับเสี่ยงสูง ในโรงพยาบาลอุตรดิตถ์
คำสำคัญ:
การดูแลสุขภาพเท้า, แผลที่เท้าของผู้ป่วยเบาหวาน, พฤติกรรมการใช้งานรองเท้าเบาหวานบทคัดย่อ
การสวมใส่รองเท้าเบาหวานเป็นมาตรการป้องกันภาวะแทรกซ้อนทางเท้า โดยเฉพาะการลดแรงกดบริเวณฝ่าเท้าและป้องกันการเกิดแผลในผู้ป่วยเบาหวาน การวิจัยเชิงพรรณนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดแผลที่เท้า พฤติกรรมการใช้งาน และปัญหาการใช้รองเท้าเบาหวานในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีความเสี่ยงสูง ณ โรงพยาบาลอุตรดิตถ์ เก็บข้อมูลจากเวชระเบียนและแบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา กลุ่มตัวอย่างจำนวน 49 ราย ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ 53.1) อายุ 50–69 ปี (ร้อยละ 53.1) เคยมีแผลที่เท้า (1-5 ครั้ง) (ร้อยละ 79.6) และ เคยได้รับการตัดนิ้วเท้าหรือส่วนหนึ่งของเท้า (ร้อยละ 30.6) ส่วนใหญ่เชื่อว่าการใส่รองเท้าช่วยป้องกันแผลที่เท้า กลุ่มที่เสี่ยงต่อการเกิดแผลที่เท้ามีลักษณะเป็นเพศชาย อายุ 50–69 ปี ระดับ HbA1c > 6.4% และมีระยะเวลาป่วยระหว่าง 8-15 ปี การศึกษานี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการส่งเสริมพฤติกรรมการสวมรองเท้าอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในบริบทภายในบ้าน ทั้งนี้ควรมีการพัฒนาการออกแบบรองเท้าและศึกษาปัจจัยเชิงพฤติกรรมและสิ่งแวดล้อม เพื่อเพิ่มการยอมรับและลดความเสี่ยงภาวะแทรกซ้อนในระยะยาว
เอกสารอ้างอิง
Wild S, Roglic G, Green A, Sicree R, King H. Global prevalence of diabetes: estimates for the year 2000 and projections for 2030. Diabetes Care 2004;27(5):1047-53.
Aekplakorn W, Chariyalertsak S, Kessomboon P, As¬sanangkornchai S, Taneepanichskul S, Putwatana P. Prevalence of diabetes and relationship with socioeco¬nomic status in the Thai population: national health examination survey, 2004-2014. Journal of Diabetes Research 2018;2018:1654530.
วิชัย เอกพลากร, หทัยชนก พรรคเจริญ, วราภรณ์ เสถียร- นพเก้า. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการ ตรวจร่างกาย ครั้งที่6 พ.ศ. 2562-2563. กรุงเทพมหานคร: อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2564.
Fryberg RG, Team approach toward lower extremity amputation prevention indiabetes. J Amer Ped Assoc. 1997; 87: 305-12.
Diabetes association of Thailand. Clinical practice guideline for diabetes 2023. Bangkok: Srimuang printing company; 2023
Jaap J. van Netten, Peter A. Lazzarini, David G. Armstrong, Sicco A. Bus, Robert Fitridge, Keith Harding, Ewan Kinnear, Matthew Malone, Hylton B. Menz, Byron M. Perrin, Klaas Postema,Jenny Prentice, Karl-Heinz Schott and Paul R. Wraight. Diabetic Foot Australia guideline on footwear for people with diabetes. Journal of Foot and Ankle Research; 2018
Wayne WD. Biostatistics: a foundation of analysis in the health sciences. 6th ed. New York: John Wiley&Sons; 1995.
Crews RT, Shen BJ, Campbell L, Lamont PJ, Boulton AJ, Peyrot M, et al. Role and determinants of adherence to off-loading in diabetic foot ulcer healing: a prospective investigation. Diabetes care 2016;39(8):1371-7.
เอกสารอ้างอิง (ต่อ)
Sarinnapakorn V, Sunthorntepwarakul T, Deerochanawong C, Niramitmahapanya S, Napartivaumnuay N. Prevalence of Diabetic Foot Ulcers and Risk Classifications in Type 2 Diabetes Mellitus Patients at Rajavithi Hospital. J Med Assoc Thai. 2016 Feb;99 Suppl 2:S99-105.
Jarl, G., Hulshof, C. M., Tijhuis, K. A., Busch-Westbroek, T. E., Bus, S. A., & van Netten, J. J. (2024). Adherence to wearing prescribed footwear in people at risk of diabetes-related foot ulcers. Journal of Foot and Ankle Research, 17(3), e70002.
Knowles EA, Boulton AJ. Do people with diabetes wear their prescribed footwear?. Diabet Med. 1996;13(12):1064-8.
Jayasinghe SA, Atukorala I, Gu¬nethilleke B, Siriwardena V, Herath SC, De Abrew K. Is walking barefoot a risk factor for diabetic foot disease in developing countries? Rural Remote Health. 2007;7(2):692.
พิชิต แร่ถ่าย. การใช้งานรองเท้าในผู้ป่วยเบาหวานที่มีปัญหาที่เท้าในเขตอำเภอสว่างแดนดิน.วารสารการแพทย์โรงพยาบาลอุดรธานี. 2562;27(1):53-60.
Jarl G, Lundqvist LO. Adherence to wearing therapeutic shoes among people with diabetes: a systematic review and reflections.Patient Prefer Adherence 2016;10:1521-8.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
หมวดหมู่
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารวิจัยและนวัตกรรมสุขภาพลายสือไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นสมบัติของวารสารวิจัยและนวัตกรรมสุขภาพลายสือไทยจะนําไปตีพิมพ์อีกไม่ได้
