การประเมินผลการจัดการคุณภาพข้อมูลงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคในหน่วยบริการระดับปฐมภูมิ ภายหลังการถ่ายโอนภารกิจโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลไปยังองค์การบริหารส่วนจังหวัดลำพูน ปีงบประมาณ พ.ศ. 2568
คำสำคัญ:
การประเมินผล, งานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค, หน่วยบริการระดับปฐมภูมิ, การถ่ายโอนบทคัดย่อ
การวิจัยแบบผสมผสานโดยใช้รูปแบบการวิจัยแบบคู่ขนาน เพื่อประเมินผลกระบวนการจัดการข้อมูล ประสิทธิภาพของระบบสารสนเทศ และข้อเสนอแนะแนวทางการบริหารจัดการงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่ถ่ายโอนไปสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัด กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้อำนวยการและผู้รับผิดชอบงานบันทึกข้อมูลใน รพ.สต. โดยเก็บข้อมูลเชิงปริมาณและคุณภาพ ด้วยแบบสอบถามที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นและการเปรียบเทียบข้อมูลแฟ้ม EPI จากระบบ Health Data Center (HDC) ของกระทรวงสาธารณสุข ปีงบประมาณ 2565–2568 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาการวิเคราะห์เนื้อหา และใช้สถิติ Friedman Test ผลการศึกษาพบว่าการจัดการคุณภาพข้อมูล ด้านการบริหารจัดการสูงสุด (=4.56) รองลงมาด้านข้อมูลและสารสนเทศ (=4.14) และต่ำสุด ด้านบุคลากร (=3.54) แสดงให้เห็นว่าการจัดการระบบข้อมูลมีประสิทธิภาพ แต่ยังต้องพัฒนาศักยภาพบุคลากรต่อเนื่อง รพ.สต.ส่วนใหญ่เปลี่ยนผ่านจากการใช้โปรแกรม JHCIS เป็น My PCU ยังมีความซ้ำซ้อน พบข้อจำกัดการเชื่อมโยงข้อมูลบางส่วน การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติ Friedman Test เพื่อเปรียบเทียบค่ามัธยฐานของร้อยละความครอบคลุมวัคซีนจำแนกตามชนิดวัคซีนในปีงบประมาณ พ.ศ. 2565–2567 พบว่าวัคซีน Hib3 (p=0.022) และ HBV3 (p=0.046) แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ส่วนวัคซีนอื่นส่วนใหญ่มีค่ามัธยฐานของร้อยละคงที่ในระดับสูง สะท้อนถึงคุณภาพของระบบบริการและการติดตามกลุ่มเป้าหมาย ข้อมูลเชิงคุณภาพจากการสัมภาษณ์เชิงลึกชี้ว่าปัจจัยสำคัญต่อความสำเร็จคือระบบสารสนเทศที่มีประสิทธิภาพ การสนับสนุนและประสานงาน จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ข้อเสนอแนะคือควรพัฒนากลไกเชื่อมโยงข้อมูลที่มีประสิทธิภาพ การเพิ่มทักษะบุคลากรด้านสารสนเทศ และสนับสนุนทรัพยากรอย่างเพียงพอเพื่อรักษามาตรฐานการจัดการงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคให้มีประสิทธิภาพอย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
ราชกิจจานุเบกษา.ประกาศคณะกรรมการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เรื่องหลักเกณฑ์และขั้นตอนการถ่ายโอนภารกิจสถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา นวมินทราชินี และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล.ราชกิจจานุเบกษา 2564;เล่ม 138 ตอนพิเศษ 260 ง. หน้า 1–5.
สำนักงบประมาณของรัฐสภา. รายงานวิเคราะห์ผลการถ่ายโอนภารกิจและงบประมาณให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัด. กรุงเทพฯ: สำนักงบประมาณ; 2564.
รัถยานภิศ รัชตะวรรณ, เบญจวรรณ ถนอมชยธวัช, รุ่งนภา จันทรา, บุญประจักษ์ จันทร์วิน, วัลลภา ดิษสระ, ปิยะพร พรหมแก้ว และคณะ. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์เรื่องรูปแบบการบริการสุขภาพของสถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษาฯ และ รพ.สต. ภายหลังการถ่ายโอนภารกิจให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัด โดยใช้กลไกพระราชบัญญัติระบบสุขภาพปฐมภูมิ พ.ศ.2562. นครศรีธรรมราช: วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครศรีธรรมราช; 2565.
จิรุตม์ ศรีรัตนบัลล์, นภชา สิงห์วีรธรรม, มโน มณีฉาย, ดาวรุ่ง คำวงศ์, นิตย์ธิดา ภัทรธีรกุล, สุพัสตรา เสนสาย และคณะ. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์เรื่องการประเมินผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนภายหลังการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัดในปีงบประมาณ พ.ศ.2566 ระยะที่ 1 การประเมินสัญญาณเตือนของผลกระทบต่อสถานะสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นจากการศึกษาข้อมูลย้อนหลังและการจัดทำกรณีศึกษา. กรุงเทพฯ: ศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาระบบบริการสุขภาพ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2566.
อุดม ทุมโฆสิต, นิธินันท์ ธรรมากรนนท์ และสุพัฒน์จิตร ลาดบัวขาว. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง การวิจัยประเมินผลนโยบายการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลไปสู่องค์การบริหารส่วนจังหวัด. กรุงเทพฯ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์; 2567.
รุ่งนภา จันทรา, ทัศนีย์ เกริกกุลธร, ธัญพร ชื่นกลิ่น, สุชาดา นิ้มวัฒนากุล, อติญาณ์ ศรเกษตริน, รวิวรรณ คำเงิน และคณะ. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์เรื่องบทบาทของสาธารณสุขจังหวัดและสำนักงานสาธารณสุขอำเภอ ภายหลังการถ่ายโอน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลไปองค์การบริหารส่วนจังหวัด. กรุงเทพฯ: คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชนก; 2566.
พวงรัตน์ ทวีรัตน์. ระเบียบวิธีวิจัยทางสังคมศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2550.
ดอกแก้ว ตามเดช และณรงค์ ใจเที่ยง. การพัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศด้านสุขภาพจังหวัดพะเยา. วารสารสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์สุขภาพ 2565;30(1):18–27.
ราเชนทร์ เสรีสกุลไชย, ทัศพร ชูศักดิ์, พรรณี บัญชรหัตถกิจ และรัฐพล ศิลปะรัศมี. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการจัดการคุณภาพข้อมูลงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค. วารสารโรงพยาบาลสิงห์บุรี 2567;30(1):18–27.
พีรสิทธิ์ คำนวณศิลป์, ธัชเฉลิม สุทธิพงษ์ประชา,ศิริศักดิ์ เหล่าจันขาม,กฤชวรรธน์ โล่ห์วัชรินทร์ และ ปานปั้น รองหานาม. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์เรื่องการขับเคลือนการบูรณาการความร่วมมือระหว่างหน่วยงานและการมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาระบบสุขภาพปฐมภูมิขององค์การบริหารส่วนจังหวัด:กรณีศึกษาองค์การบริหารส่วนจังหวัดขอนแก่น.ขอนแก่น: วิทยาลัยการปกครองท้องถิ่น มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2566.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
หมวดหมู่
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารวิจัยและนวัตกรรมสุขภาพลายสือไทย

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นสมบัติของวารสารวิจัยและนวัตกรรมสุขภาพลายสือไทยจะนําไปตีพิมพ์อีกไม่ได้
