การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออก จังหวัดชัยภูมิ ปี พ.ศ. 2566
DOI:
https://doi.org/10.59096/wesr.v56i11.3253คำสำคัญ:
การประเมินระบบเฝ้าระวัง, ไข้เด็งกี่, ภาคตะวันออกเฉียงเหนือบทคัดย่อ
ความเป็นมา : ปี 2566 จังหวัดชัยภูมิพบผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกสูงกว่าค่ามัธยฐาน 5 ปีย้อนหลังและสูงเป็นอันดับ 4 ของประเทศ ซึ่งอาจเป็นข้อมูลที่ยังต่ำกว่าความเป็นจริง เนื่องจากข้อมูลในบางพื้นที่รายงานน้อยกว่าพื้นที่อื่นที่พบการระบาดทั้งจังหวัดชัยภูมิ จึงจำเป็นต้องประเมินระบบเฝ้าระวังโรค เพื่อทราบขั้นตอนการรายงานโรค คุณลักษณะเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ และเสนอแนวทางการพัฒนาระบบ
วิธีการศึกษา : ศึกษาแบบภาคตัดขวางในผู้ป่วยที่มาโรงพยาบาล วันที่ 1 มกราคม–31 ธันวาคม 2566 โดยสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน สุ่มเลือกโรงพยาบาล 4 แห่ง สุ่มเวชระเบียนตามชั้นภูมิ (ตาม ICD–10 ที่กำหนด) และสุ่มอย่างง่ายจากระบบสารสนเทศโรงพยาบาล โดยใช้เกณฑ์นิยามผู้ป่วย ทั้งตามนิยามโรคของกองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค และตามการวินิจฉัยของแพทย์ เพื่อประเมินคุณลักษณะเชิงปริมาณ ร่วมกับการสัมภาษณ์บุคลากรที่เกี่ยวข้องเพื่อประเมินคุณลักษณะเชิงคุณภาพ
ผลการศึกษา : ภาพรวมของโรงพยาบาลที่สุ่มสำรวจ 4 แห่ง มีค่าความไวตามเกณฑ์นิยามโรคร้อยละ 85.85 และตามการวินิจฉัยของแพทย์ร้อยละ 83.47 ส่วนค่าพยากรณ์บวกตามเกณฑ์นิยามโรคร้อยละ 92.75 และตามการวินิจฉัยของแพทย์ร้อยละ 73.79 ตัวแปรอายุ เพศ วันเริ่มป่วย และที่อยู่ขณะป่วย บันทึกครบถ้วนร้อยละ 100 โดยอายุ เพศ และวันเริ่มป่วย ถูกต้องมากกว่าร้อยละ 98 ส่วนวันเริ่มป่วย ถูกต้องร้อยละ 66.75 ซึ่งอายุ เดือนเริ่มป่วย และตำบลขณะป่วย เป็นตัวแทนของระบบเฝ้าระวังได้ ส่วนความทันเวลาการส่งรายงาน และการแจ้งเพื่อสอบสวนโรค เท่ากับร้อยละ 95.64 และ 74.76 ตามลำดับ บุคลากรส่วนใหญ่เห็นว่าขั้นตอนการรายงานโรคง่าย พร้อมเปลี่ยนตามแนวทางใหม่ สามารถรายงานโรคแทนกันได้ ระบบมีความมั่นคง และได้ใช้ประโยชน์จากข้อมูลเฝ้าระวังโรคติดต่อ
ข้อเสนอแนะ : 1) โรงพยาบาลทุกแห่งควรมีระบบแจ้งเตือนเมื่อพบผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกและระบบแจ้งเครือข่ายเพื่อควบคุมโรคในพื้นที่ที่ทันเวลา 2) ทีมบริหารและเจ้าหน้าที่ระบาดวิทยา เน้นย้ำแผนกที่เกี่ยวข้องบันทึกข้อมูลให้ครบถ้วน 3) เจ้าหน้าที่ระบาดวิทยา เผยแพร่ข้อมูลเฝ้าระวังโรค ให้ผู้เกี่ยวข้องใช้ประโยชน์ และ 4) รพ.ควรจัดทำคู่มือแนวทางปฏิบัติงานและอบรมบุคลากรใหม่ทางระบาดวิทยา
เอกสารอ้างอิง
Department of Disease Control (TH). Dengue [Internet]. Nonthaburi: Department of Disease Control; 2022 Aug [cited 2024 Jan 15]. Available from: https://ddc.moph.go.th/disease_detail.php?d=44 (in Thai)
Department of Disease Control (TH), Division of Vector Borne Diseases. Guidelines for surveillance, prevention and control of vector-borne diseases for public health officials. Bangkok: Aksorn Graphic and Design Publishing House LP; 2021. (in Thai)
Department of Disease Control (TH), Office of Disease Prevention and Control Region 9 Nakhon Ratchasima. Situation of surveillance disease in Health Region 9, 2022 [Internet]. 2023 [cited 2023 Jan 15]. Available from: https://103.40.150.229/hot/66-situation-53.pdf (in Thai)
Ministry of Public Health (TH), Chaiyaphum Provincial Health Office. Situation of disease surveillance system in Chaiyaphum province, 2023. Chaiyaphum: Chaiyaphum Provincial Health Office; 2024. (in Thai)
German RR, Lee LM, Horan JM, Milstein RL, Pertowski CA, Waller MN. Guidelines Working Group Centers for Disease Control and Prevention (CDC). MMWR Recomm Rep. 2001;50(RR-13):1-35.
Department of Disease Control (TH), Division of Epidemiology. Case definition for Communicable Disease Surveillance, Thailand, 2020. Nonthaburi: Division of Epidemiology, Department of Disease Control; 2020. (in Thai)
Masasai N, Pakirana P. Evaluation of dengue surveillance system, Maha Sarakham province, Thailand, 2020. Weekly Epidemiological Surveillance Report. 2021;52:605–15. (in Thai)
Duangtapha S. Dengue fever surveillance evaluation, Udonthani province, F.Y. 2018 Journal of Environmental Health and Community Health. 2020; 5: 67–74. (in Thai)
Nirattisai P. Evaluation of dengue hemorrhagic fever disease surveillance system Lampang Hospital Center, 2017. Journal of Health Sciences Scholarship. 2017;4:29–40. (in Thai)
Junnate W, Jotking T. Evaluation of dengue surveillance system in Soengsang Hospital, Nakhon Ratchasima province, Thailand, 2017. Weekly Epidemiological Surveillance Report. 2019;50:549–55. (in Thai)
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ความรับผิดชอบและลิขสิทธิ์
1. ความรับผิดชอบของผู้เขียนและความเห็นของกองบรรณาธิการ (Author Responsibility and Editorial Disagreement)
เนื้อหาและข้อมูลทั้งหมดในบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร WESR ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบโดยตรงของผู้นิพนธ์บทความ และกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ ในเนื้อหาดังกล่าว
2. ลิขสิทธิ์และการอ้างอิง (Copyright and Referencing)
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ และอื่น ๆ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร WESR ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดประสงค์จะนำเนื้อหาทั้งหมดหรือส่วนใดส่วนหนึ่งไปเผยแพร่ จะต้องอ้างอิงบทความนั้น ๆ อย่างถูกต้อง
