การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออก โรงพยาบาลสิรินธร จังหวัดขอนแก่น ปี พ.ศ. 2562–2566

บทคัดย่อ

ความเป็นมา : ปี พ.ศ. 2566 โรงพยาบาลสิรินธร จังหวัดขอนแก่น (รพ.สิรินธร) พบผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกในระบบสารสนเทศของโรงพยาบาล 38 ราย ส่วนรายงาน (รง.) 506 พบ 21 ราย ซึ่งรายงานต่ำกว่าความเป็นจริง จำเป็นต้องประเมินระบบเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออก เพื่อทราบขั้นตอนการรายงานโรคและคุณลักษณะเชิงปริมาณ/เชิงคุณภาพของระบบฯ และให้ข้อเสนอแนะพัฒนาระบบฯ

วิธีการศึกษา : ศึกษาแบบภาคตัดขวาง ในผู้ป่วยที่มา รพ.สิรินธร ปี พ.ศ. 2562–2566 ด้วยโรคไข้เลือดออกและโรคข้างเคียง โดยสุ่มเวชระเบียนอย่างเป็นระบบตาม ICD-10 ที่กำหนด ใช้นิยามโรคของกองระบาดวิทยาและตามวินิจฉัยของแพทย์ ทบทวน รง.506 รหัส 26, 27 และ 66 ศึกษาขั้นตอนการรายงานโรค และสัมภาษณ์บุคลากร

ผลการศึกษา : รง.506 ของรพ.สิรินธร รวบรวมส่งโดยเจ้าหน้าที่ระบาดวิทยา โดยมีพยาบาลหน่วยบริการเป็นผู้แจ้งเมื่อพบผู้ป่วย แพทย์และเจ้าหน้าที่เวชสถิติเป็นผู้ลงรหัส ICD-10 กรณีผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยใน ตามลำดับ ค่าความไวกรณีตามนิยามโรคและตามแพทย์วินิจฉัย เท่ากับร้อยละ 52.09 และ 50.75 ตามลำดับ ส่วนค่าความไวแบ่งตามกรณีในฤดูกาล นอกฤดูกาล ผู้ป่วยใน และผู้ป่วยนอก เท่ากับร้อยละ 48.40, 61.27, 50.67 และ 53.04 ตามลำดับ ค่าพยากรณ์บวกกรณีตามนิยามฯ และตามแพทย์วินิจฉัยเท่ากับร้อยละ 60.70 และ 78.16 ตามลำดับ ค่าพยากรณ์บวกแบ่งตามกรณีในฤดูกาล นอกฤดูกาล ผู้ป่วยใน และผู้ป่วยนอก เท่ากับร้อยละ 61.36, 58.81, 57.05 และ 66.84 ตามลำดับ ทุกตัวแปรบันทึกครบถ้วนร้อยละ 100 บันทึกถูกต้องร้อยละ 85.86-98.97 รายงานทันเวลาร้อยละ 100 ทุกปี ยกเว้นปี พ.ศ. 2562 (ร้อยละ 1.81) พบอายุ/กลุ่มอายุเป็นตัวแทนของระบบได้ บุคลากรยอมรับระบบ เห็นว่าขั้นตอนการรายงานโรคง่าย พร้อมปรับการทำงานเมื่อเปลี่ยนแนวทาง/นิยามผู้ป่วย ปฏิบัติงานแทนกันได้ และได้ใช้ประโยชน์จากข้อมูลเฝ้าระวังฯ

ข้อเสนอแนะ : ทีมระบาดฯ ชี้แจงเจ้าหน้าที่เกี่ยวกับขั้นตอนการรายงานโรคและกำหนดผู้รายงานโรคให้ชัดเจน ติดตามผู้ป่วยทั้งกลุ่มที่ส่งและไม่ส่ง รง.506 เพื่อปรับแก้กรณีเปลี่ยนการวินิจฉัยและส่งรายงานเพิ่มเติม และจัดทำแผนรองรับการระบาดของโรคไข้เลือดออกเพื่อให้การรายงานโรคต่อเนื่อง