บทบาทพยาบาลในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อส่งเสริม การฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูกในกลุ่มวัยรุ่น
คำสำคัญ:
วัยรุ่น, เทคโนโลยีดิจิทัล, วัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก, บทบาทพยาบาลบทคัดย่อ
บทนำ: ในยุคดิจิทัลที่เทคโนโลยีกำลังพัฒนาอย่างรวดเร็ว การนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ในการส่งเสริมสุขภาพกลายเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการให้บริการทางการแพทย์ โดยเฉพาะการส่งเสริมสุขภาพในกลุ่มวัยรุ่น ซึ่งเป็นกลุ่มเป้าหมายหลักในการป้องกันมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับเชื้อไวรัสฮิวแมนแพปพิลโลมาหรือเอชพีวี พยาบาลในฐานะผู้ให้บริการสุขภาพที่มีบทบาทใกล้ชิดกับผู้ป่วย สามารถใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อส่งเสริมความรู้ ความเข้าใจ และการตัดสินใจในการฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
วัตถุประสงค์: เพื่อนำเสนอองค์ความรู้ที่สำคัญเกี่ยวกับวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูกในกลุ่มวัยรุ่น บทบาทของพยาบาล และความท้าทายในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อส่งเสริมการฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูกในกลุ่มวัยรุ่น
สาระสำคัญ: วัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก มีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันการติดเชื้อเอชพีวีสายพันธุ์เสี่ยงสูง โดยเฉพาะสายพันธุ์ 16 และ 18 ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของมะเร็งปากมดลูก และสามารถลดความเสี่ยงการเกิดโรคได้ถึงร้อยละ 90 หากได้รับครบตามโปรแกรม พยาบาลมีบทบาทสำคัญในการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อส่งเสริมการฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูกในกลุ่มวัยรุ่น ได้แก่ การให้ความรู้ผ่านแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียที่วัยรุ่นนิยมใช้ การให้คำปรึกษาและสนับสนุนผ่านช่องทางออนไลน์ การจัดการนัดหมายและการแจ้งเตือนด้วยระบบดิจิทัล และการติดตามผลหลังการฉีดวัคซีน อย่างไรก็ตาม ยังมีความท้าทายในด้านความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงเทคโนโลยี ความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยของข้อมูล การพัฒนาเนื้อหาที่เหมาะสมกับบริบททางวัฒนธรรม และการประเมินประสิทธิผล
สรุป: วัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก สามารถป้องกันการติดเชื้อเอชพีวีสายพันธุ์เสี่ยงสูงและสามารถลดความเสี่ยงการเกิดโรคได้ เทคโนโลยีดิจิทัลนับเป็นเครื่องมือที่มีศักยภาพในการสนับสนุนการเข้าถึงวัคซีน โดยพยาบาลมีบทบาทสำคัญในการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดังกล่าวเพื่อส่งเสริมการฉีดวัคซีนในกลุ่มวัยรุ่น ภายใต้ความท้าทายในบริบทสังคมปัจจุบัน
ข้อเสนอแนะ: พยาบาลควรพัฒนาทักษะด้านเทคโนโลยีดิจิทัลและการสื่อสารออนไลน์ สร้างเนื้อหาที่น่าสนใจและเข้าใจง่ายสำหรับวัยรุ่น พัฒนาระบบนัดหมายออนไลน์เพื่ออำนวยความสะดวก และใช้เทคโนโลยีในการติดตามประเมินผลเพื่อปรับปรุงกลยุทธ์การส่งเสริมการฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูกอย่างต่อเนื่อง
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงสาธารณสุข. (2564). คู่มือการใช้งานระบบแจ้งเตือนและนัดหมาย บน "หมอพร้อม Station". https://mohpromt.moph.go.th/mpc/wp-content/uploads/2022/08/Howto_AlertAppoinment_on_Mohpromptstation.pdf
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2567). แนวทางการให้บริการวัคซีนป้องกันการติดเชื้อไวรัสเอชพีวี (HPV) ปีงบประมาณ 2568. https://ddc.moph.go.th/uploads/publish/1640920241117045317.pdf
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2568). แนวทางการให้บริการวัคซีนป้องกันการติดเชื้อไวรัสเอชพีวี (HPV) สำหรับนักศึกษาหญิง ปีงบประมาณ 2568. https://www.ddc.moph.go.th/uploads/publish/1722220250709093427.pdf
ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย. (2563). แนวทางเวชปฏิบัติของราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย เรื่อง การป้องกันมะเร็งปากมดลูกปฐมภูมิ. https://www.rtcog.or.th/photo/cpg/GY-63-016-1.pdf
ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. (2565). ความครอบคลุมการได้รับวัคซีนเอชพีวีในเด็กนักเรียนหญิงชั้น ป.5 ปีการศึกษา 2565. https://hdc.moph.go.th/center/public/standard-report-detail/163944c7bb609801325653aa36cc71a4
สภาการพยาบาล. (2564). ประกาศสภาการพยาบาล เรื่อง แนวทางการพยาบาลทางไกล (Tele-nursing). https://www.tnmc.or.th/images/userfiles/files/T_0049.PDF
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (2567). สรุปผลที่สำคัญการใช้ไอซีทีของเด็กและเยาวชน พ.ศ. 2566. https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail/2024/20240731153627_28521.pdf
Abdelaliem, S. M. F., Kuaia, A. M., Hadadi, A. A., Alhujayri, A. K., Al Anazi, A. A., Hajar, A. A., AlShareda, R. S., & Amri, S. M. (2023). Knowledge and attitudes toward human papillomavirus and vaccination: A survey among nursing students in Saudi Arabia. Healthcare (Basel, Switzerland), 11(12), 1766. https://doi.org/10.3390/healthcare11121766
Atkinson, K. M., Wilson, K., Murphy, M. S., El-Halabi, S., Kahale, L. A., Laflamme, L. L., & El-Khatib, Z. (2019). Effectiveness of digital technologies at improving vaccine uptake and series completion–A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Vaccine, 37(23), 3050-3060. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2019.03.063
Brewer, N. T., Hall, M. E., Malo, T. L., Gilkey, M. B., Quinn, B., & Lathren, C. (2017). Announcements versus conversations to improve HPV vaccination coverage: A randomized trial. Pediatrics, 139(1), e20161764. https://doi.org/10.1542/peds.2016-1764
Bruni, L., Saura-Lázaro, A., Montoliu, A., Brotons, M., Alemany, L., Diallo, M. S., ... & de Sanjosé, S. (2021). HPV vaccination introduction worldwide and WHO and UNICEF estimates of national HPV immunization coverage 2010–2019. Preventive Medicine, 144, 106399. https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2020.106399
Centers for Disease Control and Prevention. (2024). HPV vaccination. https://www.cdc.gov/hpv/vaccines/index.html
Chandeying, N., & Thongseiratch, T. (2023). Systematic review and meta-analysis comparing educational and reminder digital interventions for promoting HPV vaccination uptake. NPJ Digital Medicine, 6(1), 162. https://doi.org/10.1038/s41746-023-00912-w
Choi, J., Tamí-Maury, I., Cuccaro, P., Kim, S., & Markham, C. (2023). Digital health interventions to improve adolescent HPV vaccination: A systematic review. Vaccines, 11(2), 249. https://doi.org/10.3390/vaccines11020249
Drolet, M., Bénard, É., Pérez, N., Brisson, M., & HPV Vaccination Impact Study Group. (2019). Population-level impact and herd effects following the introduction of human papillomavirus vaccination programmes: updated systematic review and meta-analysis. Lancet (London, England), 394(10197), 497–509. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(19)30298-3
Fontenot, H. B., White, B. P., Rosenberger, J. G., Lacasse, H., Rutirasiri, C., Mayer, K. H., & Zimet, G. (2020). Mobile app strategy to facilitate human papillomavirus vaccination among young men who have sex with men: Pilot intervention study. Journal of medical Internet research, 22(11), e22878. https://doi.org/10.2196/22878
Galvin, A. M., Garg, A., Griner, S. B., Moore, J. D., & Thompson, E. L. (2023). Health literacy correlates to HPV vaccination among US adults ages 27-45. Journal of cancer education : the official journal of the American Association for Cancer Education, 38(1), 349–356. https://doi.org/10.1007/s13187-021-02123-x
International Agency for Research on Cancer. (2022). Global cancer observatory: Cancer today globocan 2022: Thailand. https://gco.iarc.who.int/media/globocan/factsheets/populations/764-thailand-fact-sheet.pdf
Latulippe, K., Hamel, C., & Giroux, D. (2020). Integration of conversion factors for the development of an inclusive eHealth tool with caregivers of functionally dependent older persons: social justice design. JMIR human factors, 7(3), e18120. https://doi.org/10.2196/18120
Ota, Y., Nomura, K., Fujita, N., Suzuki, T., Kamatsuka, M., Sakata, N., Nagashima, K., Hirayama, J., Fujita, N., Shiga, K., Oyama, N., & Terada, Y. (2022). Influence of LINE-assisted provision of information about human papillomavirus and cervical cancer prevention on HPV vaccine intention: A randomized controlled trial. Vaccines, 10(12), 2005. https://doi.org/10.3390/vaccines10122005
Ou, L., Chen, A. C., & Amresh, A. (2023). The effectiveness of mHealth interventions targeting parents and youth in human papillomavirus vaccination: Systematic review. JMIR pediatrics and parenting, 6, e47334. https://doi.org/10.2196/47334
Pew Research Center. (2022). Teens, social media and technology 2022. https://www.pewresearch.org/internet/2022/08/10/teens-social-media-and-technology-2022/
Sandi, Y. D. L., Yang, L. Y., Andarini, E., Maryam, D., & Wu, L. M. (2025). Effectiveness of digital education on human papillomavirus knowledge, vaccination Intent and completion rates in adolescents and young adults: A meta-analysis. Journal of advanced nursing, 81(4), 2199–2213. https://doi.org/10.1111/jan.16575
Shetty, S., Prabhu, S., Shetty, V., & Shetty, A. K. (2019). Knowledge, attitudes and factors associated with acceptability of human papillomavirus vaccination among undergraduate medical, dental and nursing students in South India. Human vaccines & immunotherapeutics, 15(7-8), 1656–1665. https://doi.org/10.1080/21645515.2019.1565260
Teitelman, A. M., Gregory, E. F., Jayasinghe, J., Wermers, Z., Koo, J. H., Morone, J. F., Leri, D. C., Davis, A., & Feemster, K. A. (2020). Vaccipack, a mobile app to promote human papillomavirus vaccine uptake among adolescents aged 11 to 14 years: Development and usability study. JMIR nursing, 3(1), e19503. https://doi.org/10.2196/19503
World Health Organization. (2020). Global strategy to accelerate the elimination of cervical cancer as a public health problem. https://www.who.int/publications/i/item/9789240014107
World Health Organization. (2021). Global strategy on digital health 2020–2025. https://www.who.int/docs/default-source/documents/gs4dhdaa2a9f352b0445bafbc79ca799dce4d.pdf
