Development of community participation model to reduce sodium consumption in Kahad Subdistrict, Noen Sanga District, Chaiyaphum Province
Keywords:
Sodium consumption, Social support, Health Belief Model, ParticipationAbstract
Introduction: High sodium consumption is a major factor causing chronic diseases, and solutions should begin at the individual, household, and community levels, requiring cooperation from all sectors.
Objectives: 1) To study the factors influencing the behavior of reducing sodium consumption and 2) to develop a community participation model to reduce sodium consumption in Kahad Subdistrict, Noen Sanga District, Chaiyaphum Province.
Methodology: This participatory action research study was conducted between August 2023 and December 2024. It consisted of 2 research phases: Phase 1 studied factors influencing sodium reduction behavior. The sample group was 208 people aged 35 and over. A multistage sampling method was used to collect data using a general information questionnaire, a knowledge test, a health belief questionnaire, a social support questionnaire, and a sodium reduction behavior questionnaire. Data were analyzed using stepwise multiple regression statistics. Phase 2 focused on developing a community participation model to reduce sodium consumption through 4 steps: (1) Planning, to develop the model by brainstorming meetings with 20 key informants, analyzed the data by Thematic analysis; (2) Action; (3) Observation; and (4) Reflection. The sample was 60 people aged 35 years and over. Data were collected using questionnaires. The statistics used were descriptive statistics, Paired sample t-test, and Independent t-test.
Results: The results showed that: 1) Perception of disease severity (β=0.335) Social support from health workers (β=0.258) Self-Awareness (β=0.355) Perception of the benefits of disease prevention and treatment (β=-0.195) and social support from the family (β=0.159) with the five variables being able to predict the behavior of reducing sodium consumption by 48.7%. 2) Community participation models to reduce sodium consumption in Kahad Sub-district, Noen Sanga District, Chaiyaphum Province include (1) Self-efficacy (2) Awareness (3) Family and team support, and (4) Evaluation diet control and other. After the trial of this model, it was found that the experimental group had an average knowledge of reducing sodium consumption, Health Beliefs about reducing sodium consumption, social support to promote behavior to reduce sodium consumption, and the behavior of reducing sodium consumption was higher than before the experiment and statistically significantly higher than that of the control group at the level of .05.
Implications: The developed model can be adopted by relevant agencies to promote sustainable sodium reduction behaviors across communities.
References
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2566). แนวทางการดำเนินงานลดการบริโภคเกลือและโซเดียมระดับจังหวัด โครงการขับเคลื่อนการดำเนินงานเฝ้าระวังและลดการบริโภคเกลือและโซเดียมระดับจังหวัด ปี 2566. https://ddc.moph.go.th/uploads/publish/1394120230302031321.pdf
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2567). ANNUAL REPORT รายงานประจำปี 2567. https://ddc.moph.go.th/uploads/publish/1668120250117072316.pdf
กาญจนา มณีทัพ และสมจิต แดนสีแก้ว. (2560). สถานการณ์การบริโภคเกลือของผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ตำบลทางขวาง อำเภอแวงน้อย จังหวัดขอนแก่น. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 35(4), 140-149.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2567). จำนวนและอัตราตายด้วย 5 โรคไม่ติดต่อ ปี 2560-2564. https://www.ddc.moph.go.th/dncd/news.php?news=39911
ชลธิชา บุญศิริ และนงนุช วงศ์สว่าง. (2565). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการบริโภคอาหารลดโซเดียมต่อความรู้ พฤติกรรมการบริโภคอาหารที่มีโซเดียมและปริมาณโซเดียมในปัสสาวะของประชาชน ตำบลคูบัว จังหวัดราชบุรี. วารสารพยาบาล, 71(3), 10-17.
ชลธิชา บุญศิริ, นพวรรณ เปียซื่อ, พรรณวดี พุธวัฒนะ และสุรศักดิ์ กันตชูเวสศิริ. (2560). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการบริโภคอาหารลดโซเดียมต่อความรู้ และปริมาณโซเดียมในปัสสาวะของนักศึกษาพยาบาล.วารสารสภาการพยาบาล, 32(3), 105-119.
ณัฐธิวรรณ พันธ์มุง. (2562). การจัดทำยุทธศาสตร์การลดบริโภคเกลือและโซเดียม โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย. วารสารวิชาการ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ, 15(1), 3-11.
ณัฐธิวรรณ พันธ์มุง, ขนิษฐา ศรีสวัสดิ์ และประภัสรา บุญทวี. (2563). การวิจัยทดลองการใช้ชุดมาตรการลดบริโภคเค็มในชุมชนต้นแบบ. วารสารวิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ, 16(3), 39-48.
ธัญญาภรณ์ เรืองสุวรรณ และพงค์เทพ สุธีรวุฒิ. (2567). การแปลงยุทธศาสตร์ลดการบริโภคเกลือและโซเดียมไปสู่การปฏิบัติระดับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กรณีศึกษาเทศบาล ตำบลปริก อำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น, 31(3), 170-180.
นวพร วุฒิธรรม, รัตนา ช้อนทอง และชุติญา สมประดิษฐ์. (2562). ผลของการเสริมสร้างการรับรู้สมรรถนะแห่งตนต่อการควบคุมระดับความดันโลหิตในกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง. วารสารพยาบาลทหารบก, 21(1), 309-318.
นิพิฐพนธ์ สนิทเหลือ, วัชรีพร สาตร์เพ็ชร์ และญาดา นภาอารักษ์. (2562). การคำนวณขนาดตัวอย่างด้วยโปรแกรมสำเร็จรูป G*POWER. วารสารวิชาการ สถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ, 5(1),496-507.
ประทุม เมืองเป้. (2565). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการบริโภคเกลือและโซเดียมของกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง อำเภอหนองไผ่จังหวัดเพชรบูรณ์ [วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยนเรศวร. https://nuir.lib.nu.ac.th/dspace/bitstream/123456789/5177/3/63062098.pdf
ประทุม เมืองเป้ และวุฒิชัย จริยา. (2566). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมลดการบริโภคเกลือและโซเดียมของกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงอำเภอหนองไผ่ จังหวัดเพชรบูรณ์. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 32(1), 19-30.
มารดี ศิริพัฒน์. (2567). พัฒนารูปแบบการสร้างความตระหนักรู้และพฤติกรรมลดการบริโภคเกลือโซเดียมในประชาชนจังหวัดนครพนม. วารสารนวัตกรรมการศึกษาและการวิจัย, 8(1), 407-422.
ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. (2566). ประชากรทะเบียนราษฎร์จำแนกรายอายุและเพศ. https://hdc.moph.go.th/center/public/standard-report-detail/f83d0cd8b830706dab4cd3cb09afa584
ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. (2567). การป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อที่สำคัญ: อัตราป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูงต่อประชากร. https://hdc.moph.go.th/center/public/standard-report-detail/6b9af46d0cc1830d3bd34589c1081c68
วันวิสา เวชประสิทธิ์ และธีรดา จงกลรัตนาภรณ์. (2565). แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพในกลุ่มบุคคลวัยเกษียณและการสื่อสารรณรงค์ลดบริโภคเค็ม. วารสารการประชาสัมพันธ์และการโฆษณา, 15(1), 53-71.
วิเชียร สุวรรณามังกร. (2566). ประสิทธิผลของโปรแกรมลดการบริโภคอาหารที่มีเกลือและโซเดียมในเจ้าหน้าที่กลุ่มเสี่ยงโรงพยาบาลศรีสังวาลย์ จังหวัดแม่ฮ่องสอน. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น, 30(3), 140-148.
สุรางคนา แสงผล. (2566). การพัฒนารูปแบบการสร้างเสริมการรับรู้ต่อพฤติกรรมการบริโภคเกลือและโซเดียมสำหรับกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง เขตสุขภาพที่ 9. วารสารสุขภาพและสิ่งแวดล้อมศึกษา, 8(3), 635-647.
ศิรินทิพย์ ศาศวัตชวาลวงศ์. (2566). ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการบริโภคโซเดียมของประชาชน อำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์ [ปริญญามหาบัณฑิต]. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
อัมภากร หาญณรงค์, ชนัญชิดาดุษฎี ทูลศิริ และสมสมัย รัตนกรีฑากุล. (2560). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 25(3), 52-65.
Best, J. W. (1977). Research in education (3rd ed.). Prentice-Hall.
Bloom, B.S. (1964). Taxonomy of Education Objectives, Handbook 1: Cognitive Domain. New York : David Mekey.
Kemmis, S. and McTaggart, R. (1988). The Action Research Planer (3rd ed.). Victoria: Deakin University.
Rosenstock, I, Strecher J, & Becker H. (1988). Social leaning theory and the health belief model. Health Education Quarterly, 15(2), 175-183.
Wayne, W. D. (1995). Biostatistics: A foundation of analysis in the health sciences (6th ed.). New York: John Wiley & Sons.
World Health Organization. (2023). Hypertension. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hypertension
