ความรู้ ทัศนคติ และสมรรถนะของพยาบาลวิชาชีพในการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย โรงพยาบาลตติยภูมิแห่งหนึ่ง จังหวัดชัยภูมิ
คำสำคัญ:
การดูแลผู้ป่วยระยะท้าย, สมรรถนะพยาบาลวิชาชีพ, พยาบาลวิชาชีพบทคัดย่อ
บทนำ: พยาบาลมีบทบาทสำคัญในการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายและครอบครัว โดยต้องอาศัยความรู้ ทัศนคติ และสมรรถนะวิชาชีพที่เหมาะสม เพื่อให้การดูแลเป็นไปอย่างมีคุณภาพและสอดคล้องกับมาตรฐานวิชาชีพการพยาบาล
วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อศึกษาความรู้ ทัศนคติ และสมรรถนะการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลตติยภูมิแห่งหนึ่ง จังหวัดชัยภูมิ
ระเบียบวิธีวิจัย: การวิจัยเชิงพรรณนา กลุ่มตัวอย่างเป็นพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลตติยภูมิแห่งหนึ่ง จังหวัดชัยภูมิ จำนวน 127 คน สุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้นภูมิ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบทดสอบความรู้ในการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย แบบสอบถามทัศนคติในการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย และแบบสอบถามสมรรถนะของพยาบาลวิชาชีพในการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย มีค่าความตรงเชิงเนื้อหา ระหว่าง 0.67-1.00 มีค่าความเชื่อมั่น เท่ากับ 0.86, 0.94 และ 0.83 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา
ผลการวิจัย: พบว่ากลุ่มตัวอย่างมี 1) ความรู้ในการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายโดยรวม อยู่ในระดับสูง (M=8.03, SD=2.55) 2) ทัศนคติในการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายโดยรวม อยู่ในระดับสูง (M=3.88, SD=0.44) และ 3) สมรรถนะในการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายโดยรวมอยู่ในระดับสูง (M=3.79, SD=0.60)
สรุปผล: พยาบาลวิชาชีพโรงพยาบาลตติยภูมิแห่งหนึ่งในจังหวัดชัยภูมิ มีความรู้ในการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย ทัศนคติในการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย และสมรรถนะในการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย อยู่ในระดับสูง
ข้อเสนอแนะ: ควรจัดประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างพยาบาลวิชาชีพที่มีประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายให้กับพยาบาลที่ไม่มีประสบการณ์ เพื่อส่งเสริมความรู้ ทัศนคติ และสมรรถนะในการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย ตลอดจนส่งเสริมบรรยากาศขององค์กรให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้เพื่อการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
เอกสารอ้างอิง
กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (2563). คู่มือการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคองและระยะท้าย (สำหรับบุคลากรทางการแพทย์). https://www.dms.go.th/backend/Content/Content_File/Practice_guidelines/Attach/25640114130713PM_aw%20คู่มือการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง_5.pdf
กลุ่มยุทธศาสตร์และแผนงาน กระทรวงสาธารณสุข. (2564). บุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุข โรงพยาบาลชัยภูมิ. http://gishealth.moph.go.th/healthmap/infopersonal.php?infopersonal.php?maincode=10702&id=204597
จอนผะจง เพ็งจาด, นภาพร พีรกวี, นงลักษณ์ อนันตอาจ และธิราภรณ์ จันทร์ดา. (2567). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับสมรรถนะการดูแลแบบประคับประคองของพยาบาลวิชาชีพในโรงพยาบาลระดับตติยภูมิแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย, 17(3), 135-149.
จิรวัฒน์ ประคองพันธ์. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลแบบประคับประคองของพยาบาลวิชาชีพในการดูแลผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง [วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Creator/personDc/385359
นฤมล ศิริรัตนพงศ์ธร, พรทิพา ถุงเงิน, ณัฐพร มานะ และพัสนันทร์พร ครุฑเมือง. (2560). การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบประคับประคองตามการรับรู้ของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาล มหาวิทยาลัยนเรศวร จังหวัดพิษณุโลก. วารสารพยาบาลทหารบก, 18(ฉบับพิเศษ), 221-228.
นิตยา ทรัพย์วงศ์เจริญ และทีปทัศน์ ชินตาปัญญากุล. (2563). บทบาทพยาบาลในการดูแลแบบประคับประคอง ในโรงพยาบาลระดับตติยภูมิ. วารสารพยาบาลทหารบก, 21(1), 27-34.
นูรดีนี ดือเระ, วราภรณ์ คงสุวรรณ และ กันตพร ยอดใชย. (2563). ประสบการณ์ของพยาบาลในการดูแลแบบประคับประคองในหออภิบาลผู้ป่วยหนัก. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์, 12(3), 139-154.
พิไลพร สุขเจริญ. (2563). การทบทวนองค์ความรู้อย่างเป็นระบบเรื่องคุณลักษณะเพื่อการเป็นผู้ดูแลผู้ป่วยระยะท้ายด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ของพยาบาลวิชาชีพ. วารสารโรงพยาบาลชลบุรี, 45(2), 137-144.
ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. (2567). ข้อมูลเพื่อตอบสนอง Service Plan สาขา Intermediate & Palliative Care. https://hdc.moph.go.th/center/public/standard-report-detail/28e3ca2ae78a73a2b3d37a7d16f02d7d
รสริน ยิ้มอยู่ และวาสินี วิเศษฤทธิ์. (2564). การพัฒนาแบบประเมินสมรรถนะการดูแลแบบประคับประคอง ของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลตติยภูมิ. วารสารพยาบาลทหารบก, 22(3), 200-208.
สิริพิมพ์ ชูปาน. (2561). พยาบาลวิชาชีพ Generation Y: ความท้าทายสำหรับผู้บริหารการพยาบาล. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 28(1), 1-12.
อังคนา จงเจริญ และวุฒิพงษ์ เชื่อมนอก. (2564). ความท้าทายของพยาบาลในการพัฒนานวัตกรรมการดูแลแบบประคับประคองในประเทศไทย. วารสารพยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก, 32(2), 2-15.
อัญชนี ศิริ. (2565). สมรรถนะพยาบาลวิชาชีพในการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคองและระยะท้าย โรงพยาบาลแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่. https://www.chiangmaihealth.go.th/cmpho_webcmpho_web/document/220310164688246
Awny, M. M., Al-Touny, S. A., & Gaafar, S. E. M. (2022). Physicians' Knowledge, Attitude and Practice toward Ethical and Medical Issues of Palliative Care in Suez Canal University Hospital. Indian journal of palliative care, 28(4), 391–397. https://doi.org/10.25259/IJPC_65_2021
Best, J. W. (1977). Research in education (3rd ed.). Prentice-Hall.
Bloom, B. S. (1964). Taxonomy of educational objectives, Handbook 1: Cognitive Domain. Longman.
Park, H. jin, & Kang, E. H. (2020, February 29). Factors Influencing Nurses’ Attitudes Toward Terminal Care. Journal of Korean Critical Care Nursing. Korean Society of Critical Care Nursing. https://doi.org/10.34250/jkccn.2020.13.1.76
Scheinberg-Andrews, C. & Ganz, F. D. (2020). Israeli Nurses' Palliative Care Knowledge, Attitudes, Behaviors, and Practices. Oncology nursing forum, 47(2), 213–221. https://doi.org/10.1188/20.ONF.213-221
Schroeder, K.& Lorenz, K. (2018). Nursing and the Future of Palliative Care. Asia-Pacific Journal of Oncology Nursing, 5(1), 4-8.
Wayne W., D. (1995). Biostatistics: A Foundation of Analysis in the Health Sciences (6th ed.). John Wiley&Sons, Inc., 177-178.
World Health Organization. (2020). Palliative Care. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/palliative-care
