ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการกลับมารักษาซ้ำของผู้ป่วยจิตเภทภายใน 28 วัน ในรอบที่ 2 สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา
คำสำคัญ:
การกลับมารักษาซ้ำ, โรคจิตเภท, ผู้ป่วยจิตเภทบทคัดย่อ
บทนำ: ผู้ป่วยจิตเภทมีปัญหาการกลับมารักษาซ้ำในโรงพยาบาลจำนวนมากขึ้น ส่งผลกระทบต่อการฟื้นหายของผู้ป่วย และสะท้อนถึงคุณภาพในการบำบัดรักษาผู้ป่วยจิตเภท
วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการกลับมารักษาซ้ำของผู้ป่วยจิตเภทภายใน 28 วัน ในรอบที่ 2
ระเบียบวิธีวิจัย: การศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบย้อนหลัง ศึกษาข้อมูลระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2566 ถึง 30 กันยายน 2567 รวบรวมข้อมูลจากแบบรายงานการวิเคราะห์ปัญหาการกลับมารักษาซ้ำในโรงพยาบาลภายใน 28 วัน กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยจิตเภทที่กลับมารักษาซ้ำภายในระยะเวลา 28 วัน จำนวน 102 คน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลคือ แบบบันทึกข้อมูลการกลับมารักษาซ้ำผู้ป่วยจิตเภท มีค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหา เท่ากับ 0.87 สถิติที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ สถิติเชิงพรรณนา และสถิติเชิงอนุมาน คือ Chi-square test, Fisher’s exact test และ Multiple logistics regression analysis
ผลการวิจัย: พบว่า เพศหญิง (AOR=5.99, 95% CI=1.85-19.44, p-value<.01) และ จำนวนครั้งที่รับไว้รักษา 7 ครั้งขึ้นไป (AOR=4.36, 95% CI=1.33-14.23, p-value<.05) มีความสัมพันธ์กับการกลับมารักษาซ้ำของผู้ป่วยจิตเภทภายใน 28 วัน ในรอบที่ 2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
สรุปผล: เพศหญิงและจำนวนครั้งที่รับไว้รักษา 7 ครั้งขึ้นไป มีความสัมพันธ์กับการกลับมารักษาซ้ำของผู้ป่วยจิตเภทภายใน 28 วัน ในรอบที่ 2
ข้อเสนอแนะ: พยาบาลจิตเวชสามารถนำผลการศึกษานี้ไปวางแผนการพยาบาลเพื่อป้องกันการกลับมารักษาซ้ำของผู้ป่วยจิตเภทภายใน 28 วัน ในรอบที่ 2 โดยให้ความสำคัญกับผู้ป่วยเพศหญิงและผู้ป่วยที่รับไว้รักษา 7 ครั้งขึ้นไป
เอกสารอ้างอิง
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2567). รายงานประจำปีกรมสุขภาพจิต ปีงบประมาณ 2566. https://dmh.go.th/report/dmh/rpt_year/dl.asp?id=467
กนกวรรณ บุญเสริม. (2559). ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการกลับมารักษาซ้ำในผู้ป่วยจิตเภท: มุมมองผู้ป่วย. วารสารการพยาบาลจิตเวชและสุขภาพจิต, 30(1), 123-138.
ณัฐติกา ชูรัตน์. (2559). การศึกษาสาเหตุและแนวทางการป้องกันการกลับเป็นซ้ำของผู้ป่วยจิตเภทในชุมชนเขตโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านปิเหล็งที่ประสบเหตุการณ์ความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์, 3(1), 24-36.
ณัฐพล บำรุงพฤกษ์. (2564). การกลับมารักษาซ้ำของผู้ป่วยจิตเภทในสถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยาในช่วงเวลาการปรับปรุงระบบบริการรักษาช่วงสถานการณ์โรคระบาด COVID-19 (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา.
พิชญนันษ์ นามวงษ์ และวิญญู ชะนะกุล. (2561). ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการกลับมานอนโรงพยาบาลซ้ำภายใน 28 วัน ในผู้ป่วยจิตเภทของสถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา. วารสารสถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา, 12(2), 1-11.
สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา กรมสุขภาพจิต. (2566). รายงานประจำปี 2566. สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา กรมสุขภาพจิต.
สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา กรมสุขภาพจิต. (2568). แบบรายงานการวิเคราะห์ปัญหาการกลับมารักษาซ้ำในโรงพยาบาลภายใน 28 วัน (CLT-FR-17). https://drive.google.com/drive/u/0/folders/17JcRUBCAVYFVCv7mfU14hl8j4UadVFQI.
สรินญพร หิมกร. (2568). การศึกษาปัจจัยกระตุ้นให้เกิดอาการของผู้ป่วยจิตเภทในจังหวัดกระบี่ ประเทศไทย. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย, 70(2), 215–230. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JPAT/article/view/275099
อานีตา มุขตารี. (2563). ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการขาดการรักษาของผู้ป่วยจิตเภทที่รับการรักษาที่ศูนย์บริการสาธารณสุขในกรุงเทพมหานคร (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ : สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา.
Cabello-Rangel, H., Estrada-Martínez, M., & Martinez-Torres, M. (2024). Factors Associated with Readmission within 30 Days of Hospital Discharge of Psychiatric Patients: Case-Control Study. Actas espanolas de psiquiatria, 52(4), 405–411. https://doi.org/10.62641/aep.v52i4.1651
Chong, H. Y., Teoh, S. L., Wu, D. B., Kotirum, S., Chiou, C. F., & Chaiyakunapruk, N. (2016). Global economic burden of schizophrenia: a systematic review. Neuropsychiatric disease and treatment, 12, 357–373. https://doi.org/10.2147/NDT.S96649
Donisi, V., Tedeschi, F., Wahlbeck, K., Haaramo, P., & Amaddeo, F. (2016). Pre-discharge factors predicting readmissions of psychiatric patients: a systematic review of the literature. BMC psychiatry, 16(1), 449. https://doi.org/10.1186/s12888-016-1114-0
Jesus Magueta, S., Costa, A. L., Simões, G., Gomes, A. I., Madaíl Grego, C., & Garrido, P. (2024). Hormones and Psychosis: The Role of Estrogen in Schizophrenia. European Psychiatry, 67(S1), S175–S176. https://doi.org/10.1192/j.eurpsy.2024.386
Okumura, Y., Sugiyama, N., & Noda, T. (2018). Timely follow-up visits after psychiatric hospitalization and readmission in schizophrenia and bipolar disorder in Japan. Psychiatry research, 270, 490–495. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2018.10.020
Rømer Thomsen, K., Thylstrup, B., Pedersen, M. M., Pedersen, M. U., Simonsen, E., & Hesse, M. (2018). Drug-related predictors of readmission for schizophrenia among patients admitted to treatment for drug use disorders. Schizophrenia research, 195, 495–500. https://doi.org/10.1016/j.schres.2017.09.026
San, L., Bernardo, M., Gómez, A., & Peña, M. (2012). Factors associated with relapse in patients with schizophrenia. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, 17(1), 2–9. https://doi.org/10.3109/13651501.2012.687452
Thongkam, J., Sukmak, V., & Mayusiri, V. (2016). Predicting schizophrenia at risk of readmissions in the short- and long-term using decision tree model. Asia-Pacific Journal of Science and Technology, 21(3), 91–103. https://doi.org/10.14456/apst.2016.10
Vigod, S. N., Kurdyak, P. A., Seitz, D., Herrmann, N., Fung, K., Lin, E., Perlman, C., Taylor, V. H., Rochon, P. A., & Gruneir, A. (2015). READMIT: a clinical risk index to predict 30-day readmission after discharge from acute psychiatric units. Journal of psychiatric research, 61, 205–213. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2014.12.003
Wang, X. Q., Petrini, M., & Morisky, D. E. (2016). Comparison of the Quality of Life, Perceived Stigma and Medication Adherence of Chinese with Schizophrenia: A Follow-Up Study. Archives of psychiatric nursing, 30(1), 41–46. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2015.10.006
Wiersma, D., Nienhuis, F. J., Slooff, C. J., & Giel, R. (1998). Natural course of schizophrenic disorders: a 15-year followup of a Dutch incidence cohort. Schizophrenia bulletin, 24(1), 75–85. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.schbul.a033315
World Health Organization. (2022). Schizophrenia. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/schizophrenia
