ผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพต่อระดับความรุนแรงของข้อเข่าเสื่อม ในผู้สูงอายุที่มีน้ำหนักเกินในชุมชน
คำสำคัญ:
ข้อเข่าเสื่อม , ชุมชน , น้ำหนักเกิน , โปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพ , ผู้สูงอายุบทคัดย่อ
ภาวะข้อเข่าเสื่อมเป็นปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ อาการที่พบได้ทั่วไป ได้แก่ อาการปวด ข้อบวม ข้อติดหรือข้อผิดรูปทำให้ผู้สูงอายุมีข้อจำกัดด้านการเคลื่อนไหวและสูญเสียความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพซึ่งประกอบด้วยกายบริหารกล้ามเนื้อต้นขา การควบคุมน้ำหนัก และประคบร้อน ต่อระดับความรุนแรงของภาวะข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุที่มีน้ำหนักเกินในชุมชน จำนวน 34 คน โดยการสุ่มตัวอย่างอย่างง่าย ระยะการดำเนินวิจัย 8 สัปดาห์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง คือ โปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพ และเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย 1) แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคลและแบบบันทึกข้อมูลสุขภาพ 2) แบบประเมินความรุนแรงของภาวะข้อเข่าเสื่อม และ 3) แบบสอบถามพฤติกรรมในการควบคุมภาวะข้อเข่าเสื่อม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติเชิงอนุมานคือ repeated measure ANOVA และ paired sample t-tests กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
ผลการศึกษาพบว่า ความรุนแรงของภาวะข้อเข่าเสื่อมหลังการทดลองสัปดาห์ที่ 8 สูงกว่าก่อนการทดลอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (F (1.47, 48.44) = 4.43, p = 0.03) ระดับคะแนนที่เพิ่มขึ้นหมายถึงความรุนแรงของภาวะข้อเข่าเสื่อมที่ลดลง ค่าเฉลี่ยของดัชนีมวลกายและความยาวเส้นรอบเอวลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) และค่าเฉลี่ยของคะแนนพฤติกรรมในการควบคุมภาวะข้อเข่าเสื่อมหลังการทดลองสัปดาห์ที่ 8 สูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05)
References
GBD 2021 Osteoarthritis Collaborators. Global, regional, and national burden of osteoarthritis, 1990-2020 and projections to 2050: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2021. Lancet Rheumatol 2023;5(9):e508-e522.
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน กระทรวงสาธารณสุข. สถิติสาธารณสุข 2565 (Public Health Statistics A.D.2022). นนทบุรี: กองยุทธศาสตร์และแผนงาน; 2565.
Shumnalieva R, Kotov G, Monov S. Obesity-related knee osteoarthritis-Current concepts. Life 2023;13(8):1650.
Tham KW, Abdul Ghani R, Cua SC, et al. Obesity in South and Southeast Asia – a new consensus on care and management. Obes Rev 2023;24:e13520.
Lee R, Kean WF. Obesity and knee osteoarthritis. Inflammopharmacology 2012;20(2):53-8.
Gay C, Chabaud A, Guilley E, Coudeyre E. Educating patients about the benefits of physical activity and exercise for their hip and knee osteoarthritis. Systematic literature review. Ann Phys Rehabil Med 2016;59(3):174-83.
ดวงพร สุรินทร์, สยัมภู ใสทา. ประสิทธิผลของโปรแกรมการจัดการตนเองด้วยการออกกำลังกายกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าร่วมกับการประคบร้อนในผู้สูงอายุภาวะข้อเข่าเสื่อมเครือข่ายบริการปฐมภูมิ โรงพยาบาลห้างฉัตร จังหวัดลำปาง. ว. กายภาพบำบัด 2566;45(2):97-111.
Faul F, Erdfelder E, Buchner A, Lang, AG. Statistical power analyses using G*Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behav Res Methods 2009;41(4):1149-60
เพชรรัตน์ กิจสนาโยธิน. ผลของโปรแกรมสร้างเสริมพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้สูงอายุที่ผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 จังหวัดสุโขทัย. ว. วิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ 2564;14(2):103-13.
คณะกรรมการพัฒนาเครื่องมือคัดกรองและประเมินสุขภาพผู้สูงอายุ. คู่มือการคัดกรองและประเมินสุขภาพผู้สูงอายุ พ.ศ. 2564. กรุงเทพ: ณจันตา ครีเอชั่น; 2564.
Dawson J, Fitzpatrick R, Murray D, Carr A. Questionnaire on the perceptions of patients about total knee replacement. J Bone Joint Surg Br 1998;80(1):63-9.
ปองจิตร ภัทรนาวิก, สุวตี ไกรพัน, อวิกา บรรจงสัตย์. พฤติกรรมการป้องกันข้อเข่าเสื่อมของพยาบาล. ว. พยาบาลศาสตร์ 2549;24(2):71-81.
จุฑามาศ อุตรสัก. ผลของโปรแกรมการให้ข้อมูล การสร้างแรงจูงใจ และการพัฒนาทักษะต่อความรุนแรงของภาวะข้อเข่าเสื่อมและน้ำหนักตัวในผู้สูงอายุภาวะข้อเข่าเสื่อมที่มีน้ำหนักเกิน โรงพยาบาลลำพูน. ว. การส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อมล้านนา 2567;14:45-56.
สมฤดี อรุณจิตร, พิมพวรรณ เรืองพุทธ. การออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุ. ว. โรงพยาบาลสกลนคร 2562;22(3):96-105.
Dantas LO, Salvini TF, McAlindon TE. Knee osteoarthritis: key treatments and implications for physical therapy. Braz J Phys Ther 2021;25(2):135-46.
วัชระ แสนโหน่ง, นภาเพ็ญ จันทขัมมา, พรเลิศ ชุมชัย. ผลของโปรแกรมการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อความรอบรู้โรคข้อเข่าเสื่อม พฤติกรรมการดูแลตนเอง และระดับความรุนแรงของผู้สูงอายุโรค ข้อเข่าเสื่อม. ว. การปฏิบัติการพยาบาลและการผดุงครรภ์ไทย 2566;10(2):38-54.
อนรรฆอร จิตต์เจริญธรรม, เพ็ญศิริ จันทร์แอ, พงษ์ศักดิ์ ราชภักดี, ธีระ ผิวเงิน, มิ่งกมล หงษา, ภานิชา พงษ์นราทร. ผลของการใช้นวัตกรรมเก้าอี้ยางยืดเหยียดบริหารข้อเข่าในผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อม. ว. โรงพยาบาลมหาสารคาม 2565;19(3),221-33.
จารุพร ไชยวงศา, อินทิรา รูปสว่าง, สุภาพ อารีเอื้อ. ความสัมพันธ์ระหว่างการยอมรับเทคโนโลยี เครือข่ายทางสังคม และความเสี่ยงการหกล้ม กับกิจกรรมทางกายในผู้สูงอายุที่มีความผิดปกติของ กล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ ในช่วงสถานการณ์การระบาดของโควิด-19. ว. สภาการพยาบาล 2566;38(1),37-51.
อุมาพร ห่านรุ่งโรทร, อินทิรา ปากันทะ, วรวรรณ์ ทิพย์วารีรมย์. โปรแกรมลดน้ำหนักสำหรับผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมที่มีภาวะน้ำหนักเกินและอ้วน: การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ. ว. การพยาบาลและสุขภาพ2562;13(1).71-88.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
บทความที่ตีพิมพ์ถือว่าเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารโรงพยาบาลสกลนคร การคัดลอกเพื่อพัฒนาเชิงวิชาการต้องได้รับการอ้างอิงอย่างถูกต้อง
