ความสัมพันธ์ระหว่างบรรยากาศองค์กรและภาวะผู้นำทางการพยาบาล กับความยืดหยุ่นทางจิตใจของพยาบาลวิชาชีพ ภายใต้สถานการณ์โรคอุบัติใหม่ โรงพยาบาลทั่วไปขนาดเล็ก เขตบริการสุขภาพที่ 2
คำสำคัญ:
บรรยากาศองค์กร , ภาวะผู้นำทางการพยาบาล , ความยืดหยุ่นทางจิตใจ , พยาบาลวิชาชีพ , โรคอุบัติใหม่บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงพรรณนานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างบรรยากาศองค์กรและภาวะผู้นำทางการพยาบาลกับความยืดหยุ่นทางจิตใจของพยาบาลวิชาชีพ ภายใต้สถานการณ์โรคอุบัติใหม่ โรงพยาบาลทั่วไปขนาดเล็ก เขตบริการสุขภาพที่ 2 กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยพยาบาลวิชาชีพจำนวน 166 คน แบ่งเป็นโรงพยาบาลวิเชียรบุรี 69 คน และโรงพยาบาลศรีสังวรสุโขทัย 97 คน ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้นภูมิ เก็บข้อมูลเดือนเมษายน ถึง มิถุนายน พ.ศ. 2567 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคลของพยาบาลวิชาชีพ ความคิดเห็นเกี่ยวกับบรรยากาศองค์กร ความคิดเห็นเกี่ยวกับภาวะผู้นำทางการพยาบาล และความคิดเห็นเกี่ยวกับความยืดหยุ่นทางจิตใจ ในสถานการณ์โรคอุบัติใหม่ ซึ่งผ่านการตรวจสอบความถูกต้องของเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 5 ท่าน มีค่าดัชนีความตรงตามเนื้อหา (CVI) เท่ากับ .93 และค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามบรรยากาศองค์กร ภาวะผู้นำทางการพยาบาล และความยืดหยุ่นทางจิตใจ โดยใช้สูตรสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค เท่ากับ .92, .95 และ .94 ตามลำดับ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนาและสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของสเปียร์แมน กำหนดนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
ผลการศึกษา พบว่า บรรยากาศองค์กรและภาวะผู้นำทางการพยาบาลมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับปานกลางกับความยืดหยุ่นทางจิตใจของพยาบาลวิชาชีพภายใต้สถานการณ์โรคอุบัติใหม่ โรงพยาบาลทั่วไปขนาดเล็ก ในเขตสุขภาพที่ 2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p < .001 (rs = .508 และ rs = .485 ตามลำดับ) ข้อเสนอแนะคือนำไปวางแผนจัดการสภาพแวดล้อมการทำงานและทำให้บุคลากรทางการพยาบาลสามารถปฏิบัติหน้าที่ได้อย่างเต็มที่และมีประสิทธิภาพ มุ่งมั่นในการพัฒนางานอย่างต่อเนื่อง ภายใต้สถานการณ์ปัจจุบันและสถานการณ์โรคอุบัติใหม่
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงสาธารณสุข. แผนยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี (ด้านสาธารณสุข) [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 17 ธันวาคม 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://waa.inter.nstda.or.th/stks/pub/2017/20171117- MinistryofPublicHealth.pdf
วิลาลักษณ์ ปุรัตถิภาค. การศึกษารูปแบบการเตรียมความพร้อมการป้องกันการติดเชื้อโรคติดเชื้ออุบัติใหม่ในโรงพยาบาล: โรงพยาบาลชุมชน เขตสุขภาพที่ 4. ว. อนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน 2567;9(4):184-195.
Manomenidis G, Panagopoulou E, & Montgomery A. Resilience in nursing: The role of internal and external factors. Journal of nursing management 2019;27(1):172–178.
นิธิพัฒน์ เมฆขจร. ความยืดหยุ่นทางจิตใจ (Resilience): วิถีใหม่ของการเสริมสร้างพลังใจเพื่อการเผชิญวิกฤตชีวิตในยุคปัจจุบัน. ว. จิตวิทยา มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต 2564;11:1-9.
Grotberg HE. A guide to promoting resilience in children: Strengthening the human spirit. Netherlands: Bernard van Leer Foundation; 1995.
Labrague LJ, De los Santos JAA. COVID-19 anxiety among front-line nurses: Predictive role of organisational support, personal resilience and social support. J Nurs Manag 2020;28(7):1653-1661.
Sihvola S, Kvist T, & Nurmeksela A. Nurse leaders' resilience and their role in supporting nurses' resilience during the COVID-19 pandemic: A scoping review. Journal of nursing management 2022;30(6):1869–1880.
Litwin GH. & Stringer RA. Motivation and organisational climate. Boston: Harvard Business School; 1968.
Mutonyi BR, Slåtten T, Lien G, & González-Piñero M. The impact of organizational culture and leadership climate on organizational attractiveness and innovative behavior: a study of Norwegian hospital employees. BMC health services research 2022;22(1):637.
พิชา คนกาญจน์. ผู้นำและการจัดการทางการพยาบาลยุคใหม่. ว. โรงพยาบาลสิงห์บุรี 2564;30(1):15-23.
Yu F, Raphael D, Mackay L, Smith M, & King A. Personal and work-related factors associated with nurse resilience: A systematic review. International journal of nursing studies 2019;93:129–140.
Cohen J. Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. New York: Academic; 1977.
พัชรินทร์ นินทจันทร์, โสภิณ แสงอ่อน และทัศนา ทวีคูณ. การพัฒนาแบบประเมินความแข็งแกร่งในชีวิต. กรุงเทพฯ: โรงพยาบาลรามาธิบดีมหาวิทยาลัยมหิดล; 2553.
ชูศรี วงศ์รัตนะ. เทคนิคการใช้สถิติเพื่อการวิจัย. กรุงเทพฯ: อมรการพิมพ์; 2560.
ธีรพร สถิรอังกูร และคณะ. การพัฒนารูปแบบการบริหารการพยาบาล ในสถานการณ์การระบาดของโควิด–19 ในโรงพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสุข. ว. วิชาการสาธารณสุข 2564;30(2):320-333.
รุ่งทิวา พิมพ์สักกะ. การจัดการทางการพยาบาลในช่วงวิกฤตการระบาดใหญ่ทั่วโลกของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. ว. พยาบาลไทย 2564;70(3):64-71.
Kim EY, & Chang SO. Exploring nurse perceptions and experiences of resilience: a meta-synthesis study. BMC nursing 2022;21(1):26.
Sierra-García E, Sosa-Palanca EM, Saus-Ortega C, Ruiz-Hontangas A, Juárez-Vela R & Gea-Caballero V. Modulating elements of nurse resilience in population care during the COVID-19 pandemic. International Journal of Environmental Research and Public Health 2022;19(8):4452.
ณัฎฐ์ธนัน สังข์ประไพ. ประสบการณ์การเป็นพยาบาลวิชาชีพที่ดูแลผู้ป่วยโควิด 19 โรงพยาบาลบ้านแพรก. ว. สุขภาพและสิ่งแวดล้อมศึกษา 2566;8(1):118-131.
Malawat KY, Hariyati RTS, & Sari KM. Nursing managers' strategies for reducing interpersonal and interprofessional conflicts in the Covid-19 Pandemic. International Journal of Nursing and Health Services (IJNHS) 2020;3(6):716-721.
พัชรินทร์ นาคะอินทร์. ผลการใช้แนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อโควิด-19 แผนกอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลสกลนคร. ว. โรงพยาบาลสกลนคร 2565;25(3):99-109.
ฐิตารีย์ ภูฆัง, นิตยา เพ็ญศิรินภา, และพรทิพย์ กีระพงษ์. บรรยากาศองค์การความเหนื่อยล้าและการ คงอยู่ของพยาบาลวิชาชีพในเครือโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร.ว. วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุพรรณบุรี 2565;5(2):79-91.
Chu E, Lee KM, Stotts R, Benjenk I, Ho G, Yamane D, et al. Hospital-based health care worker perceptions of personal risk related to COVID-19. The Journal of the American Board of Family Medicine 2021;34(Supplement):103-112.
อุไรวรรณ บุญส่ง,ปราโมทย์ ทองสุขและประภาพร ชูกำเนิด. การจัดการภาวะวิกฤติในสถานการณ์การแพร่ระบาดโรคติดเชื้อโควิด 19 ของผู้บริหารการพยาบาลระดับต้น โรงพยาบาลชุมชน 5 จังหวัดชายแดนใต้. ว. สุขภาพและการศึกษาพยาบาล 2564;27(2):137-149.
มณฑนรรห์ ดิษฐสุวรรณ. ประสบการณ์ของผู้บริหารทางการพยาบาลในการบริหารจัดการพยาบาลผู้ป่วยโควิด19. [ปริญญานิพนธ์ ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2564.
มารยาท รัตนประทีป และวันดี ยิ้มย่อง.การบริหารจัดการระบบบริการพยาบาลในโรงพยาบาลสนามโรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราชจังหวัดลพบุรี. ว. อนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน 2567;9(1):813-823.
บุษริน สว่างเพชร, ฉัตรสุมน พฤฒิภิญโญ และวันวิสาข์ ศรีสุเมธชัย. ภาวะผู้นํากับผลการปฏิบัติงานของพยาบาล ในโรงพยาบาลระดับตติยภูมิแห่งหนึ่ง ในจังหวัดนนทบุรี ระหว่างการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. ว. กฎหมายและนโยบายสาธารณสุข 2566;9(3):388-400.
ศิริวรรณ ชูกำเนิด และคณะ. การพัฒนาสมรรถนะที่จำเป็นของพยาบาลในภาวะที่มีการระบาดของ COVID-19: กรณีศึกษา จังหวัดสงขลา. ว. วิจัยระบบสาธารณสุข 2566;17(3):510-530.
ทิพวรรณ ตั้งวงศ์กิจ, สุวัฒนา เกิดม่วง,มณฑาทิพย์ ไชยศักดิ์, นิจวรรณ วีรวัฒโนดม, และศศิมา พึ่งโพธิ์ทอง. ผลของโปรแกรมการพัฒนาการนิเทศการพยาบาลแบบมีส่วนร่วมต่อคุณภาพการนิเทศ งานของหัวหน้าหอผู้ป่วย โรงพยาบาลทั่วไป จังหวัดชัยนาท. ว. พยาบาลกระทรวงสาธารณสุข 2563;30(2):190-202.
ฐิรพร อัศววิศรุต, เยาวลักษณ์ เมณฑกานุวงษ์, กลอยใจ แสนวงษ์ และนิภา พรลครวงศ์. Head Active Model ต่อการพัฒนาสมรรถนะและทักษะผู้นำทางการพยาบาลในกลุ่มรองหัวหน้าหอผู้ป่วยและพยาบาลอาวุโสในโรงพยาบาล ยโสธร. ยโสธรเวชสาร 2565;24(1):27-34.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ตีพิมพ์ถือว่าเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารโรงพยาบาลสกลนคร การคัดลอกเพื่อพัฒนาเชิงวิชาการต้องได้รับการอ้างอิงอย่างถูกต้อง
