การเปรียบเทียบค่าประมาณน้ำตาลกลูโคสในพลาสมา (eFPG) จากค่า HbA1c และระดับน้ำตาลกลูโคสในพลาสมา (FPG) ในผู้ป่วยเบาหวาน โรงพยาบาลสกลนคร

ผู้แต่ง

  • จินตนา เดชาพิทักษ์ โรงพยาบาลสกลนคร

คำสำคัญ:

ฮีโมโกลบินเอวันซี , น้ำตาลกลูโคสในพลาสมาหลังอดอาหาร , ค่าประมาณน้ำตาลกลูโคสในพลาสมา , เบาหวาน

บทคัดย่อ

            งานวิจัยเชิงพรรณนาย้อนหลัง มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบค่าประมาณน้ำตาลกลูโคสในพลาสมาที่คำนวณจากค่า HbA1c (estimated fasting plasma glucose; eFPG) และระดับน้ำตาลกลูโคสในพลาสมาหลังอดอาหาร (fasting plasma glucose; FPG) ในผู้ป่วยเบาหวานที่เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลสกลนคร กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยเบาหวานจำนวน 310 ราย ที่มีผลการตรวจระดับ HbA1c และ FPG ในวันเดียวกัน คำนวณค่า eFPG โดยใช้สูตร eFPG (mg/dL) = (28.7 × HbA1c) - 46.7 และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่าง eFPG และ FPG ด้วยค่าสัมประสิทธ์สหสัมพันธ์ (correlation coefficient)  และทดสอบความแตกต่างด้วยสถิติ  Pair T-test

            ผลการศึกษาพบว่าในกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด eFPG มีค่าเฉลี่ย (mean ± S.D.) เท่ากับ 185 ± 62 mg/dL ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยของ FPG ที่มีค่า 143 ± 64 mg/dL และพบว่าค่าทั้งสองมีความสัมพันธ์กันในระดับปานกลาง (r = 0.538, P < 0.001) ผลทดสอบความแตกต่างพบว่า ค่าทั้งสองกลุ่มมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.001) เมื่อแยกกลุ่มตัวอย่างเป็นกลุ่มที่มีค่า HbA1c 5.6-6.4% และกลุ่ม ที่มีระดับ HbA1c ≥ 6.5%  พบว่าค่าความสัมพันธ์ระหว่าง eFPG และ FPG มีค่า r = 0.355 และ 0.496 ตามลำดับ และมีผลการทดสอบระหว่าง eFPG และ FPG แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทั้งสองกลุ่ม (P < 0.001)

                ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าระดับน้ำตาลจาก eFPG มีค่าสูงกว่า FPG ทุกกลุ่มที่ศึกษา  อาจเป็นไปได้ว่าผู้ป่วยเบาหวานอาจมีภาวะน้ำตาลต่ำลวงจากการควบคุมอาหารก่อนการเข้ารับการตรวจระดับน้ำตาล ส่งผลให้ค่า FPG ต่ำกว่าค่า eFPG ที่ได้จากการคำนวณ ดังนั้น การใช้ค่า eFPG ร่วมกับค่า HbA1c อาจช่วยให้การประเมินภาวะเบาหวานและการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยมีความแม่นยำมากขึ้น เพื่อลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนในระยะยาว

ประวัติผู้แต่ง

จินตนา เดชาพิทักษ์, โรงพยาบาลสกลนคร

เทคนิคการแพทย์ปฏิบัติการ กลุ่มงานเทคนิคการแพทย์และพยาธิวิทยาคลินิก โรงพยาบาลสกลนคร

เอกสารอ้างอิง

สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. รายงานสถานการณ์โรค NCDs เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้อง พ.ศ. 2562. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2563.

กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. กรมควบคุมโรค รณรงค์วันเบาหวานโรค ปี 2564 ตระหนักถึงการดูแลรักษาโรคเบาหวานให้ได้รับการรักษาอย่างทั่วถึง. [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กรมควบคุมโรค; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 11 ส.ค. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/brc

/news.php?news=21692&deptcode=brc

วิชัย เอกพลากร. Thai National Examination Survey and System Development for Innovation and Policy Making Utilization. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล; 2022.

วิชัย เอกพลากร, หทัยชนก พรรคเจริญม, วราภรณ์ เสถียรนพเก้า. การสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 6 พ.ศ. 2562-2563. กรุงเทพฯ: คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล; 2564.

American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes 2015. Glycemic target [Internet]. [cited 2024 Jan 31]. Available from: http://care.diabetesjournals.org/content/38/Supplement_1

สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทยฯ, สมาคมต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย, สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2566. กรุงเทพฯ: ศรีเมือง; 2566.

Mekvanich N. The relationship between fasting plasma glucose and hemoglobin A1c for creating average plasma glucose chart in diabetic patients of Pranangklao Hospital. J Med Tech Assoc Thai 2014;42:4974-89.

Nathan DM, Kuenen J, Borg R, Zheng H, Schoenfeld D, Heine RJ. Translating the A1c assay into estimated average glucose values. Diabetes Care 2008;31(8):1473-8.

American Diabetes Association. Glycemic Goals and Hypoglycemia: Standards of Care in Diabetes—2025. Diabetes Care. 2025;48(Supplement_1):S128–S136.

Bozkaya G, Ozgu E, Karaca B. The association between estimated average glucose levels and fasting plasma glucose levels. Clinics 2010;65(11):1077-80.

Keowkarnkah W. Estimated plasma glucose from hemoglobin A1c of diabetic patients at Lampang Hospital. J Med Tech Assoc Thailand 2012;40(2):4236-43.

อภิวัฒน์ กองเกิด, ปภาวดี หงษ์อาจ, จินดารัตน์ ตระกูลทอง, วิสุทธิ์ กังวานตระกูล, ลิ่มทอง พรหมดี. การประมาณค่ากลูโคสในพลาสมาจากฮีโมโกลบินเอวันซีในผู้ป่วยเบาหวานโรงพยาบาลศรีนครินทร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น. ว. เทคนิคการแพทย์และกายภาพบําบัด 2557;26(1):31.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-04-30

รูปแบบการอ้างอิง

1.
เดชาพิทักษ์ จ. การเปรียบเทียบค่าประมาณน้ำตาลกลูโคสในพลาสมา (eFPG) จากค่า HbA1c และระดับน้ำตาลกลูโคสในพลาสมา (FPG) ในผู้ป่วยเบาหวาน โรงพยาบาลสกลนคร. Med J Sakon Nakhon Hosp [อินเทอร์เน็ต]. 30 เมษายน 2025 [อ้างถึง 7 ธันวาคม 2025];28(1):95-103. available at: https://he05.tci-thaijo.org/index.php/JSakonNakHosp/article/view/4363

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ