การประเมินระบบเฝ้าระวังการเสียชีวิตจากอบัติเหตุทางถนนฐานข้อมูลสาธารณสุุข จังหวัดกาฬสินธุ์ ปีงบประมาณ 2561

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: ข้อมูลผู้เสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนนเป็นข้อมูลที่ช่วยสะท้อนขนาดของปัญหา ซึ่งฐานข้อมูลหลักที่ใช้ ได้แก่ ฐานข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุข สำนักงานตำรวจแห่งชาติ และบริษัทกลางคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถจํากัด การศึกษานี้ได้ประเมินระบบการเฝ้าระวังการเสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนนในจังหวัดกาฬสินธุ์ของฐานข้อมูลกระทรวงสาธารณสุข โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ทราบขั้นตอนการรายงาน คุณลักษณะเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพของระบบเฝ้าระวัง และนําผลที่ได้ไปปรับปรุงระบบเฝ้าระวัง
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง โดยการรวบรวมข้อมูลผู้เสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนนของจังหวัดกาฬสินธุ์ ในช่วงปีงบประมาณ 2561 ที่ได้บูรณาการจาก 3 ฐานดังกล่าว ซึ่งได้ตรวจสอบและตัดความซ้ำซ้อนที่เป็นผู้เสียชีวิตรายเดียวกันแล้ว นํามาเปรียบเทียบกับฐานข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุข เพื่อคํานวณคุณลักษณะเชิงปริมาณของระบบเฝ้าระวัง ซึ่งได้แก่ ค่าความไว ค่าพยากรณ์บวก และความเป็นตัวแทน ส่วนความถูกต้อง ความครบถ้วน และความทันเวลา ของการบันทึกข้อมูลนั้นใช้การตรวจสอบข้อมูลในระบบฐานสาธารณสุข กับข้อมูลที่บันทึกในสถานบริการสาธารณสุข ส่วนการศึกษาคุณลักษณะเชิงคุณภาพ ของระบบเฝ้าระวังนั้นได้ดำเนินการสัมภาษณ์ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องรวม 41 ราย ใน 5 อำเภอจาก 18 อำเภอในจังหวัดกาฬสินธุ์ เพื่อประเมินคุณลักษณะเชิงคุณภาพ ซึ่งได้แก่ การยอมรับ ความยากง่าย ความ ยืดหยุ่น ความมั่นคงของระบบ และการนำไปใช้ประโยชน์
ผลการศึกษา: ผลของการบูรณาการข้อมูล 3 ฐาน พบผู้เสียชีวิต จากอุบัติเหตุทางถนนจังหวัดกาฬสินธุ์ ในช่วงปีงบประมาณ 2561 รวมทั้งสิ้น 304 ราย และพบจากฐานข้อมูลสาธารณสุข 235 ราย คิดเป็นค่าความไว ร้อยละ 77.3 และค่าพยากรณ์บวกร้อยละ 100.0 สำหรับความเป็นตัวแทนพบว่า ข้อมูลจากฐานสาธารณสุข เมื่อจําแนกตามอายุ เพศ เดือนที่เกิดเหตุ และอำเภอที่เกิดเหตุ พบว่าเป็นไปในแนวทางเดียวกันกับข้อมูลจากการรวม 3 ฐาน ส่วน ความถูกต้องและความครบถ้วนของการบันทึกข้อมูลนั้นอยู่ในเกณฑ์ที่สูง สำหรับความทันเวลาพบว่าทำได้ร้อยละ 100.0 ตามเกณฑ์ผลการศึกษาคุณลักษณะเชิงคุณภาพพบว่า หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเห็นความสำคัญของการเฝ้าระวังระบบเป็นที่ยอมรับ ไม่ยุ่งยาก มีความยืดหยุ่น มีความมั่นคง และมีการนําข้อมูลไปใช้ประโยชน์
สรุปผลการศึกษา: ข้อมูลผู้เสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนนของฐานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์ มีคุณลักษณะอยู่ในเกณฑ์ดี แต่ค่าความไวยังต้องการการพัฒนาอยู่บ้าง โดยการแก้ไขปัญหาการ บันทึกรหัสโรคไม่สอดคล้องกับนิยามอุบัติเหตุทางถนน การลืมรายงานทำให้บางรายไม่ได้รายงานเข้าระบบเฝ้าระวัง และการติดตามที่ไม่ครบถ้วนในกลุ่มผู้ป่วยที่ได้ส่งต่อรักษา