การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือเท้าปาก และโรคติดเชื้อเอนเทอโรไวรัสที่มีอาการรุนแรงในกลุ่มอายุต่ำกว่า 15 ปี ของโรงพยาบาลในจังหวัดจันทบุรี ปี พ.ศ. 2561

ผู้แต่ง

  • ปรางค์ศิริ นาแหลม กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค
  • นิภาพรรณ สฤษดิ์อภิรักษ์ กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค
  • นิรันดร ยิ้มจอหอ กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค
  • ภัทร์ธีนันท์ ทองโสม กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค
  • ภัทราวดี ภักดีแพง กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค
  • สุภาภรณ์ จูจันทร์ กองโรคป้องกันด้วยวัคซีน กรมควบคุมโรค
  • ไพศิลป์ เล็กเจริญ จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย
  • ปณิธี ธัมมวิจยะ กองนวัตกรรมและวิจัย กรมควบคุมโรค

คำสำคัญ:

ประเมินระบบเฝ้าระวัง, โรคมือเท้าปาก, ไวรัสเอนเทอโร, จังหวัดชลบุรี

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: จากระบบรายงานการเฝ้าระวังโรค 506 (รง.506) พบว่าปี พ.ศ. 2561 จังหวัดจันทบุรีมีอัตราป่วยโรคมือเท้าปากสูงเป็นอันดับหนึ่งของประเทศ ผู้ศึกษาจึงทำการประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือเท้าปาก และโรคติดเชื้อไวรัสเอนเทอโรที่มีอาการรุนแรงในกลุ่มอายุต่ำกว่า 15 ปี ในโรงพยาบาลของจังหวัดจันทบุรี เพื่อศึกษากระบวนการทำงาน คุณลักษณะเชิงปริมาณ คุณลักษณะเชิงคุณภาพ และให้ข้อเสนอแนะในการพัฒนาระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้าปากของจังหวัดจันทบุรีให้ดียิ่งขึ้น
วิธีการศึกษา: รูปแบบการศึกษาเป็นการศึกษาเชิงปริมาณ แบบภาคตัดขวาง และการศึกษาเชิงคุณภาพ โดยเลือกพื้นที่ทำการศึกษาแบบเฉพาะเจาะจง คือ โรงพยาบาลพระปกเกล้า โรงพยาบาลโป่งน้ำร้อน และโรงพยาบาลขลุง ประชากรที่เป็นโรคที่ทำการศึกษา ได้แก่ ผู้ป่วยโรคมือเท้าปาก โรคแผลในคอหอย และโรคติดเชื้อไวรัสเอนเทอ โรที่มีอาการรุนแรงที่มีอายุต่ำกว่า 15 ปี ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลดังกล่าว ระหว่างวันที่ 1 มกราคม–31 ธันวาคม 2561
ผลการศึกษา: ในภาพรวมโรงพยาบาลทั้ง 3 แห่ง มีค่าความไวของการรายงานร้อยละ 64.13 ค่าพยากรณ์บวกร้อยละ 92.22 ระยะเวลา ตั้งแต่ผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยถึงวันที่สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดได้รับรายงานภายใน 7 วัน มีความทันเวลาร้อยละ 95.36 ระยะเวลา ตั้งแต่วันที่สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดได้รับรายงานถึงวันที่ กองระบาดวิทยาได้รับรายงานภายใน 7 วัน มีความทันเวลา ร้อยละ 91.79 ระบบเฝ้าระวังได้รับการยอมรับและให้ความสำคัญจาก ผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง เจ้าหน้าที่ในโรงพยาบาลส่วนใหญ่ ทราบขั้นตอนการรายงานโรค มีส่วนร่วมและให้ความร่วมมือใน การเฝ้าระวังเป็นอย่างดี ระบบมีความง่ายไม่ซับซ้อน
สรุปผลและข้อเสนอแนะ: ผู้ป่วยบางส่วนไม่ได้รายงานเข้าสู่ระบบ เฝ้าระวัง เนื่องจากการให้รหัสโรคที่ไม่ถูกต้อง เจ้าหน้าที่ของโรงพยาบาลบางแห่งมีความเข้าใจผิดว่าหากแพทย์วินิจฉัยโรค แผลในคอหอย ไม่ต้องรายงานใน รง.506 และเจ้าหน้าที่ของโรงพยาบาลบางแห่งไม่ใช้นิยามการเฝ้าระวังโรคในการคัดกรอง ผู้ป่วยทำให้มีการรายงานผู้ป่วยที่ไม่เข้านิยามเข้ามาใน รง.506 มากกว่าความเป็นจริง ดังนั้นโรงพยาบาลควรมีการทบทวนนิยาม การเฝ้าระวังและรายงานโรคมือเท้าปาก และโรคติดเชื้อไวรัสเอนเทอโรให้แก่ผู้เกี่ยวข้องเข้าใจให้ถูกต้องตรงกัน เพื่อให้เกิดประโยชน์ต่องานป้องกันควบคุมโรค

References

กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. สรุป รายงานการเฝ้าระวังโรค ประจำปี 2560. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 26 พ.ย. 2561]. เข้าถึงได้จาก: http://203.157.15.110/boeeng/download/AESR-6110-24.pdf

สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 1-12 และ กองระบาดวิทยา กรม ควบคุมโรค. รายงานการประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือเท้าปาก และโรคติดเชื้อไวรัสเอนเทอโร ประเทศไทย พ.ศ. 2555. [เข้าถึง เมื่อ 28 พ.ย. 2561]. เข้าถึงได้จาก: http://www.boe.moph.go.th/files/report/20140320_87651203.pdf

กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค. รายงานโรคในระบบเฝ้าระวัง 506 Hand, Food and mouth disease. [เข้าถึงเมื่อ 7 ธ.ค. 2561]. เข้าถึงได้จาก: http://www.boe.moph.go.th/boedb/surdata/506wk/y61/d71_4761.pdf

กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. นิยาม โรคติดเชื้อประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. นนทบุรี: กองระบาด วิทยา กรมควบคุมโรค; 2546.

กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค และกรมวิทยาศาสตร์- การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงาน ป้องกันควบคุมการระบาดของโรคมือเท้าปาก สำหรับเจ้าหน้าที่ สาธารณสุข (ประเทศไทย) แนวทางเฝ้าระวัง สอบสวน และรายงานโรค กรณี สงสัยติดเชื้อเอนเทอโรไวรัส (Enterovirus) ที่มีอาการรุนแรง และการระบาดของโรคมือเท้าปาก ปรับปรุง ณ วันที่ 12 กรกฎาคม 2555. [เข้าถึงเมื่อ 26 พ.ย. 2561]. เข้าถึงได้จาก: http://www.boe.moph.go.th/files/urgent /nawtangtan1.pdf

สิริลักษณ์ รังษีวงศ์ และดารินทร์ อารีย์โชคชัย. การประเมิน ระบบเฝ้าระวังโรคมือเท้าปาก และโรคติดเชื้อไวรัสเอนเทอโร ประเทศไทย ปี พ.ศ. 2555. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาด วิทยาประจำสัปดาห์ [อินเตอร์เน็ต]. 2557 [เข้าถึงเมื่อ 28 พ.ย. 2561];45:S53–62. เข้าถึงได้จาก: https://wesr-doe.moph.go.th/wesr_new/file/y57/Fs5707_1442.pdf

พันธุ์เชษฐ์ บุญช่วย และเจนฤทธิ์ รอเกตุ. การประเมินระบบเฝ้า ระวังโรคมือเท้าปาก โรงพยาบาลท่าแพ จังหวัดสตูล ปี พ.ศ. 2558. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์ [อินเตอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 28 พ.ย. 2561];48:S16-20. เข้าถึงได้จาก: https://wesr-doe.moph.go.th/wesr_new/file/y60/Fs6003_1559.pdf

ธนาสิทธิ์ วิจิตราพันธ์ และอรรถพงษ์ อินทร์มูล. การประเมิน ระบบเฝ้าระวังโรคมือเท้าปาก และโรคติดเชื้อไวรัสเอนเทอโร โรงพยาบาลสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ ปี พ.ศ. 2558. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์ [อินเตอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 28 พ.ย. 2561];48:S56-61. เข้าถึงได้จาก: https://wesr-doe.moph.go.th/wesr_new/file/y60/Fs6008_1559.pdf

ภุชงค์ ไชยชิน และปิยะกาญจน์ สุทธิ. การประเมินระบบเฝ้า ระวังโรคมือเท้าปาก โรงพยาบาลห้วยราช จังหวัดบุรีรัมย์ ปี พ.ศ. 2558. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำ สัปดาห์ [อินเตอร์เน็ต]. 2559 [เข้าถึงเมื่อ 28 พ.ย. 2561]; 47: S48–53. เข้าถึงได้จาก: https://wesr-doe.moph.go.th/wesr_new/file/y59/Fs5908_1505.pdf

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2021-12-03

How to Cite

นาแหลม ป., สฤษดิ์อภิรักษ์ น., ยิ้มจอหอ น., ทองโสม ภ., ภักดีแพง ภ., จูจันทร์ ส., เล็กเจริญ ไ., & ธัมมวิจยะ ป. (2021). การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือเท้าปาก และโรคติดเชื้อเอนเทอโรไวรัสที่มีอาการรุนแรงในกลุ่มอายุต่ำกว่า 15 ปี ของโรงพยาบาลในจังหวัดจันทบุรี ปี พ.ศ. 2561. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์, 52(47), 689–698. สืบค้น จาก https://he05.tci-thaijo.org/index.php/WESR/article/view/1766

ฉบับ

บท

บทความต้นฉบับ