ผู้ป่วยมาลาเรียติดเชื้อพลาสโมเดียมตระกูลไพรเมตที่ไม่ใช่มนุษย์ในนักท่องเที่ยวที่กลับจากประเทศไทย ปี พ.ศ. 2551–2562

ผู้แต่ง

  • พัชริดา หงษ์จันทร์ กลุ่มงานความร่วมมือและประสานกฎอนามัยระหว่างประเทศ กองระบาดวิทยา
  • ธีรศักดิ์ ชักนํา กลุ่มงานความร่วมมือและประสานกฎอนามัยระหว่างประเทศ กองระบาดวิทยา

คำสำคัญ:

มาลาเรีย, Plasmodium knowlesi, Plasmodium cynomolgi, นักท่องเที่ยว

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: ศูนย์ประสานกฎอนามัยระหว่างประเทศ ได้รับ รายงานผู้ป่วยมาลาเรียในตระกูลไพรเมตที่ไม่ใช่มนุษย์ ได้แก่ Plasmodium knowlesi และ Plasmodium cynomolgi ในนักท่องเที่ยวที่กลับจากประเทศไทย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาระบาดเชิงพรรณนา โดยทบทวนข้อมูลจากการประสานงานจุดประสานงานกฎอนามัยระหว่างประเทศ และรายงานเอกสารตีพิมพ์ต่างประเทศจากเชื้อ P. knowlesi และ P. cynomolgi ในนักท่องเที่ยวที่มีประวัติท่องเที่ยวในประเทศไทย ระหว่างปี พ.ศ. 2551–2562
ผลการศึกษา: ระหว่างปี พ.ศ. 2551–2562 พบนักท่องเที่ยวป่วยเป็น มาลาเรียในตระกูลไพรเมตที่ไม่ใช่มนุษย์ 10 ราย ติดเชื้อ P. knowlesi 9 ราย และ P. cynomolgi 1 ราย ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย ร้อยละ 70 ค่าอายุมัธยฐาน 47 ปี มีสัญชาติเยอรมัน 7 ราย นักท่องเที่ยวที่ติดเชื้อ P. knowlesi ส่วนใหญ่มีอาการไข้ หรือไข้สูง ร้อยละ 100 หนาวสั่น ร้อยละ 67 พบผู้ป่วยเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น ไตวาย 2 ราย กลุ่มอาการหายใจลำบากเฉียบพลัน 1 ราย พื้นที่ที่นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่เดินทางไปมากที่สุด ได้แก่ ระนอง ร้อยละ 70 นักท่องเที่ยวที่ป่วยให้ประวัติว่าพบว่ามีลิงชุกชุมในพื้นที่พักอาศัย ร้อยละ 40
สรุปและข้อเสนอแนะ: เพศและอายุเป็นปัจจัยในกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงนิเวศ พื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูง ได้แก่ เกาะช้างในจังหวัดระนอง และอุทยานแห่งชาติเขาสก จังหวัดสุราษฎร์ธานี การมีลิงชุกชุมในพื้นที่พักอาศัยใกล้ป่าเพิ่มโอกาสนำโรคที่ระหว่างลิงสู่คน ซึ่งประเทศไทยควรให้ความสำคัญกับการตรวจเชื้อพลาสโมเดียมตระกูลไพรเมตที่ไม่ใช่มนุษย์ ควรมีการแลกเปลี่ยนข้อมูลกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และประเทศเพื่อนบ้าน ควรสื่อสารความเสี่ยงแก่นักท่องเที่ยวเชิงนิเวศเกี่ยวกับวิธีการป้องกันตนเองจากการถูกยุงกัด และเฝ้าระวัง อาการหลังจากกลับจากพื้นที่เสี่ยง

References

Lee KS, Vythilingam I. Plasmodium knowlesi: Emergent human malaria in Southeast Asia. In: Lim YAL, Vythilingam I, editors. Parasites and their vectors: a special focus on Southeast Asia. Vienna: Springer; 2013. pp. 5-31.

Ta TH, Hisam S, Lanza M, Jiram AI, Ismail N, Rubio JM. First case of a naturally acquired human infection with Plasmodium cynomolgi. Malar J. 2014 Feb 24; 13: 68. doi: 10.1186/1475-2875-13-68.

Ta TT, Salas A, Ali-Tammam M, Martínez M del C, Lanza M, Arroyo E, Rubio JM. First case of detection of Plasmodium knowlesi in Spain by real time PCR in a traveller from Southeast Asia. Malar J. 2010 Jul 27; 9: 219. doi: 10.1186/1475-2875-9-219.

Berry A, Iriart X, Wilhelm N, Valentin A, Cassaing S, Witkowski B, et al. Imported Plasmodium knowlesi malaria in a French tourist returning from Thailand. Am J Trop Med Hyg. 2011 Apr; 84(4): 535-8.

Ehrhardt J, Trein A, Kremsner P, Frank M. Plasmodium knowlesi and HIV co-infection in a German traveller to Thailand. Malar J. 2013 Aug 13; 12:283. doi: 10.1186/1475-2875-12-283.

Orth H, Jensen BO, Holtfreter MC, Kocheril SJ, Mallach S, MacKenzie C, et al. Plasmodium knowlesi infection imported to Germany, January 2013. Euro Surveill. 2013 Oct 3; 18(40). pii: 20603.

Seilmaier M, Hartmann W, Beissner M, Fenzl T, Haller C, Guggemos W, et al. Severe Plasmodium knowlesi infection with multi-organ failure imported to Germany from Thailand/Myanmar. Malar J. 2014 Nov 4; 13:422. doi: 10.1186/1475-2875-13-422.

Kroidl I, Seilmaier M, Berens-Riha N, Bretzel G, Wendtner C, Löscher T. Monkey malaria (Plasmodium knowlesi infection) after travelling to Thailand. Dtsch Med Wochenschr. 2015 May; 140 (11): 815-7. doi: 10.1055/s-0041-101378. [Article in German]

Mackroth MS, Tappe D, Tannich E, Addo M, Rothe C. Rapid-Antigen Test Negative Malaria in a traveller returning rrom Thailand, molecularly diagnosed as Plasmodium knowlesi. Open Forum Infect Dis. 2016 Mar 21; 3(1): ofw039. doi: 10.1093/ofid/ofw039.

Froeschl G, Beissner M, Huber K, Bretzel G, Hoelscher M, Rothe C. Plasmodium knowlesi infection in a returning German traveller from Thailand: a case report on an emerging malaria pathogen in a popular low-risk travel destination. BMC Infect Dis. 2018 Apr 2; 18(1): 148.

Hartmeyer GN, Stensvold CR, Fabricius T, Marmolin ES, Hoegh SV, Nielsen HV, et al. Plasmodium cynomolgi as cause of Malaria in tourist to Southeast Asia, 2018. Emerg Infect Dis. 2019 Oct; 25(10): 1936–9.

ProMED-mail. Malaria, P. knowlesi–Thailand: (RY) Little Koh Chang Island. [cited 2002 Feb 14]. ProMEDmail 2020; 1 Feb: 20200201.6942867.

Sermwittayawong N, Singh B, Nishibuchi M, Sawangjaroen N, Vuddhakul V. Human Plasmodium knowlesi infection in Ranong province, southwestern border of Thailand. Malar J. 2012 Feb 8;11:36. doi: 10.1186/1475-2875-11-36.

Ngernna S, Rachaphaew N, Thammapalo S, Prikchoo P, Kaewnah O, Manopwisedjaroen K, et al. Case report: case series of human Plasmodium knowlesi infection on the Southern border of Thailand. Am J Trop Med Hyg. 2019 Dec; 101(6): 1397-1401.

Grignard L, Shah S, Chua TH, William T, Drakeley CJ, Fornace KM. Natural Human Infections With Plasmodium cynomolgi and Other Malaria Species in an Elimination Setting in Sabah, Malaysia. J Infect Dis. 2019 Dec 15; 220(12): 1946–9.

Imwong M, Madmanee W, Suwannasin K, Kunasol C, Peto TJ, Tripura R, et al. Asymptomatic Natural Human Infections With the Simian Malaria Parasites Plasmodium cynomolgi and Plasmodium knowlesi. J Infect Dis. 2019 Mar 1; 219(5): 695–702.

Singh B, Sung LM, Matusop A, Radhakrishnan A, Shamsul SSG, Cox-Singh J, et al. A large focus of naturally acquired Plasmodium knowlesi infections in human beings. Lancet. 2004 Mar 27; 363(9414): 1017-24.

จิตติ จันทรมงคล, สมพาส แดงมณีกุล, โรม บัวทอง. การ สอบสวนการเสียชีวิตจากเชื้อ Plasmidium knowlesi อำเภอเบตง จังหวัดยะลา เดือนเมษายน 2559. รายงานการเฝ้าระวัง ทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์. 2560; 48(1): 1-7.

วรรณภา สุวรรณเกิด. ยุงก้นปล้องพาหะโรคมาลาเรีย. ใน: อุ ษาวดี ถาวระ. บรรณาธิการ. ชีววิทยา นิเวศวิทยา และการควบคุมยุงในประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 4. นนทบุรี: สถาบันวิจัย วิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวง สาธารณสุข; 2553. หน้า 74-90.

จตุรงค์ พุทธพรทิพย์. มาลาเรียของลิงมาแคกในประเทศไทย: ระบาดวิทยาระดับโมเลกุล โครงสร้างประชากร สายใย พันธุกรรม และวิวัฒนาการ. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุน สนับสนุนการวิจัย; 2553.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-04-27

How to Cite

หงษ์จันทร์ พ., & ชักนํา ธ. (2024). ผู้ป่วยมาลาเรียติดเชื้อพลาสโมเดียมตระกูลไพรเมตที่ไม่ใช่มนุษย์ในนักท่องเที่ยวที่กลับจากประเทศไทย ปี พ.ศ. 2551–2562. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์, 51(4), 53–59. สืบค้น จาก https://he05.tci-thaijo.org/index.php/WESR/article/view/1523