การเฝ้าระวังเหตุการณ์การระบาดของโรคหัดในเรือนจำ ประเทศไทย ปี พ.ศ. 2559–2563
คำสำคัญ:
การเฝ้าระวังเหตุการณ์, การระบาด, เรือนจำ, โรคหัดบทคัดย่อ
บทนำ: ประเทศไทยได้ดำเนินโครงการกำจัดโรคหัดตามพันธะ สัญญานานาชาติ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2553 โดยตั้งเป้าหมายกำจัดโรคหัดให้สำเร็จในปี พ.ศ. 2563 ซึ่งไม่สามารถกำจัดโรคหัดได้ตามเป้าหมาย จึงขยายเป้าหมายเป็นภายในปี พ.ศ. 2566 สถานการณ์โรคหัดในประเทศไทย พบจำนวนการระบาดเพิ่มขึ้นในปี พ.ศ. 2561–2562 การระบาดกลุ่มก้อนขนาดใหญ่มักเกิดในพื้นที่ที่มีคนอยู่รวมกันเป็นจำนวนมากโดยเฉพาะในเรือนจำ ปัจจุบันประเทศไทยมีจำนวนนักโทษเพิ่มขึ้น และระดับภูมิคุ้มกันต่ำลงหรือการไม่ได้รับวัคซีนใน กลุ่มผู้ใหญ่ทำให้มีความเสี่ยงเกิดการระบาดอย่างรวดเร็ว การ วิเคราะห์สถานการณ์การระบาดโรคหัดในเรือนจำมีวัตถุประสงค์เพื่อ ทราบพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคและกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดโรค ปัจจัย เสี่ยงที่เกี่ยวข้อง นำไปสู่การกำหนดนโยบายที่เหมาะสมต่อไป
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาระบาดเชิงพรรณนาโดยใช้ข้อมูล 2 ฐาน คือ ฐานข้อมูลระบบเฝ้าระวังเหตุการณ์ (Event–based surveillance: EBS) และฐานข้อมูลโครงการกำจัดหัด (Measles Eliminate Database: ME) ตั้งแต่มกราคม 2559–ธันวาคม 2563
ผลการศึกษา: ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2559–2563 ผลการเฝ้าระวังเหตุการณ์ การระบาดของโรคหัดในเรือนจำจากฐานข้อมูล ME และ EBS ได้รับ รายงานเหตุการณ์การระบาดแต่ละปีไม่เท่ากัน มีเหตุการณ์ยืนยันการระบาดโรคหัดทั้งหมด 25 เหตุการณ์ ค่ามัธยฐานของจำนวนผู้ป่วย 11 ราย/เหตุการณ์ (2–246 ราย) มีเหตุการณ์ที่ส่งตรวจยืนยันสายพันธุ์โรคหัด ร้อยละ 68.00 ส่วนใหญ่เป็นสายพันธุ์ D8 ร้อยละ 94.12 มีเหตุการณ์ที่ได้ฉีดวัคซีนเพื่อการควบคุมการระบาด ร้อยละ 68.00 จากเหตุการณ์การระบาดพบผู้ป่วยรวม 904 ราย ส่งตรวจยืนยันทาง ห้องปฏิบัติการ 350 ราย มีผลตรวจยืนยัน 201 ราย (ร้อยละ 57.43) ส่วนใหญ่เป็นเพศชายร้อยละ 95.25 ค่ามัธยฐานของอายุ 27 ปี ส่วนใหญ่มีประวัติไม่ทราบหรือไม่เคยได้รับวัคซีนหัด ร้อยละ 88.17 ปัจจัยเสี่ยงของการแพร่ระบาดที่พบมากสุด คือ การสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วย ได้แก่ นอนห้องเดียวกัน และทำกิจกรรมร่วมกัน
สรุปข้อเสนอแนะ: ควรมีการประสานข้อมูลเหตุการณ์ระหว่าง ผู้รับผิดชอบดูแลฐานข้อมูล ME กับทีมตระหนักรู้สถานการณ์ กรม- ควบคุมโรค เพื่อการตรวจจับการระบาดโรคหัดจากฐานข้อมูล ME ร่วมด้วย และควรสำรวจประวัติวัคซีนโรคหัดในเจ้าหน้าที่เรือนจำ และผู้ต้องขัง และพิจารณาให้วัคซีนในกลุ่มที่ไม่เคยได้รับวัคซีนหรือ ได้รับวัคซีนไม่ครบ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการระบาดของโรคหัดใน เรือนจำ และเพื่อขับเคลื่อนการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคใน เรือนจำตามโครงการราชทัณฑ์ปันสุข ทำความดี เพื่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ที่กำหนด
References
Moss WJ, & Griffin DE. Global measles elimination. Nt Rev Microbiol. 2006; 4(12): 900–8.
กองโรคป้องกันด้วยวัคซีน กรมควบคุมโรค. แนวทางการเฝ้า ระวังควบคุมโรค การส่งตัวอย่างตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อ การกำจัดโรคหัด ตามโครงการกำจัดโรคหัด ตามพันธะสัญญา นานาชาติ. พิมพ์ครั้งที่ 3. นนทบุรี: กองโรคป้องกันด้วยวัคซีน; 2559.
World Health Organization, Regional Office for South– East Asia. Measles and rubella elimination by 2023 [internet]. World Health Organization. Regional Office for South-East Asia; 2019 [cited 2021 Jun 17]. Available from: https://apps.who.int/iris/handle/10665/205923.4
กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. สรุป รายงานการเฝ้าระวังโรคประจำปี 2562. [เข้าถึงเมื่อ 17 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://apps.doe.moph.go.th/boeeng/download/MIX_AESR_2562.pdf
Vicente-Alcalde N, Ruescas-Escolano E, Harboe ZB, Tuells J. Vaccination Coverage among Prisoners: A Systematic Review. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(20):7589.
มหาวิทยาลัยมหิดล. สถาบันวิจัยประชากรและสังคม. ป่วยไข้ใน เรือนจำ : ปัญหาสุขภาพและการเข้าถึงบริการ. นครปฐม: สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล; 2561.
กองโรคป้องกันด้วยวัคซีน กรมควบคุมโรค. รายงานสรุปผลการ ดำเนินงานประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 17 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/uploads/ckeditor2/files/report/repor t62.pdf
กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค. แนวทางการเฝ้าระวัง คัด กรอง และสอบสวนโรคและภัยสุขภาพที่สำคัญในเรือนจำ. นนทบุรี: กองระบาดวิทยา; 2563.
Crick JR, Firth R, Padfield S, Newton A. An outbreak of measles in a prison in Yorkshire, England, December 2012-January 2013. Epidemiol Infect. 2014;142(5): 1109-13.
SIMPSON RE. Infectiousness of communicable diseases in the household (measles, chickenpox, and mumps). Lancet. 1952;2(6734):549-54.
สำราญ เหล็กงาม, บุศนี มุจรินทร์, อภิชัย สะดีวงศ์. การระบาด ของโรคหัดในผู้ต้องขังเรือนจำแห่งหนึ่งจังหวัดอำนาจเจริญ เดือนมกราคม–กุมภาพันธ์ 2561. วารสารสำนักงานป้องกัน ควบคุมโรคที่ 10 จังหวัดอุบลราชธานี. 2562; 2: 48-58.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. สถาบันป้องกันควบคุม โรคเขตเมืองร่วมกับกรมราชทัณฑ์ ปฏิบัติการคัดกรองโรคใน กลุ่มผู้ต้องขังพื้นที่กรุงเทพฯ ภายใต้โครงการราชทัณฑ์ ปันสุข ทำความ ดี เพื่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์ เริ่มแห่งแรกเรือนจำกลาง คลองเปรม [อินเทอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 17 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/iudc/news.php?news=17469&deptcode=iudc
The World Health Organization European Region. Guidelines for measles and rubella outbreak investigation and response in the WHO European Region [internet]. WHO European Region [cited 2021 Jun 17]. Available from: https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0003/217164/OutbreakGuideline s–updated.pdf
กฤษณา นุราช, บรรณาธิการ. จากปัญหาความครอบคลุมการ ได้รับวัคซีนต่ำสู่การระบาดซ้ำซากของโรคที่ป้องกันได้ด้วย วัคซีน. แวดวงวัคซีน. 2562; 12(1): 4–7.
สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย. โรคที่มากับฤดูหนาว ตอนที่ 3 : โรคหัด และโรคหัดเยอรมัน [อินเทอร์เน็ต]. 2561 เข้าถึงเมื่อวันที่ 17 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://www.pidst.or.th/A287.html
Rattanathumsakul T. Measles situation in Thailand, 2011–2017. [The degree of Master of Public health]. Nakhon Pathom: Mahidol University; 2019.
Najjar Z, Hope K, Clark P, Nguyen O, Rosewell A, Conaty S. Sustained outbreak of measles in New South Wales, 2012: risks for measles elimination in Australia. Western Pac Surveill Response J. 2015;5(1):14–20.
Wanlapakorn N, Puenpa J, Thongmee T, Srimuan D, Thatsanathorn T, Vongpunsawad S, et al. Antibodies to measles, mumps, and rubella virus in Thai children after two-dose vaccination at 9 months and 2.5 years : a longitudinal study. Vaccine. 2020;38:4016-402319.
สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทยและกระทรวง สาธารณสุข. แนวทางเวชปฏิบัติการวินิจฉัยและรักษาผู้ป่วยโรค หัด หัดเยอรมัน และหัดเยอรมันแต่กำเนิด พ.ศ. 2562 [อินเทอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 17 มิถุนายน 2564]. เข้าถึงได้ จาก: https://www.pidst.or.th/A781.html
Papania MJ, Wallace GS, Rota PA, Icenogle JP, Fiebelkorn AP, Armstrong GL, et al. Elimination of endemic measles, rubella, and congenital rubella syndrome from the Western hemisphere: the US experience. JAMA Pediatr. 2014; 168:148–55.
Chatterji M, Baldwin AM, Prakash R, Vlack SA, Lambert SB. Public health response to a measles outbreak in a large correctional facility, Queensland, 2013. Commun Dis Intell Q Rep. 2014;38(4):294–7.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2021 รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงพิมพ์กับ WESR ถือเป็นข้อคิดเห็น และความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
2. บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ใน WESR ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่ง ส่วนใดไปเผยแพร่ กรุณาอ้างอิงบทความนั้น ๆ
